Vụ Ethanol Phú Thọ: Số phận khu biệt thự 3.400 m2 tại Tam Đảo ra sao?

Trịnh Xuân Thanh

Hiện tòa án đã nhận được đơn kháng cáo của 7 bị cáo gồm: Vũ Thanh Hà (SN 1962, nguyên Tổng giám đốc CTCP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí - PVB), Phạm Xuân Diệu (SN 1960, nguyên Tổng giám đốc PVC), Nguyễn Xuân Thủy (SN 1961, nguyên Phó Trưởng phòng Đầu tư dự án, PVB), Khương Anh Tuấn (SN 1975, nguyên Phó Trưởng phòng Thương mại, PVB), Lê Thanh Thái (SN 1960, nguyên Trưởng phòng Kinh doanh, PVB), Hoàng Đình Tâm (SN 1981, nguyên Kế toán trưởng PVB).

Còn ông Đinh La Thăng (cựu Chủ tịch PVN) và Trịnh Xuân Thanh không kháng cáo.

Trước khi phiên tòa diễn ra, Công ty TNHH Đầu tư Mai Phương gửi đơn bổ sung yêu cầu kháng cáo và kiến nghị tới tòa án phúc thẩm.

Theo bản án sơ thẩm, năm 2010, Trịnh Xuân Thanh (cựu Chủ tịch HĐQT Tổng CTCP Xây lắp Dầu khí Việt Nam – PVC) bàn bạc với Đỗ Văn Hồng (cựu Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Kinh Bắc - PVC Kinh Bắc) mua diện tích 3.400 m2 đất tại Tam Đảo (Vĩnh Phúc) bằng tiền tạm ứng trái quy định của PVC. Hành vi trên gây thiệt hại cho PVC hơn 13 tỷ đồng.

Năm 2011, Thanh chỉ đạo Hồng bán khu đất trên cho Công ty Mai Phương (khi đó ông Trịnh Xuân Giới – bố Thanh đứng tên sở hữu) với giá 23,8 tỷ đồng. Năm 2015, ông Giới bán lại Công ty Mai Phương cho bà Trần Dương Nga (vợ Thanh). Năm 2016, bà Nga chuyển nhượng Công ty Mai Phương cho ông Kiều Đào Lâm (ở Vĩnh Phúc) với giá 45 tỷ đồng, trong đó có lô đất 3.400 m2.

Vào tháng 3/2021, tòa sơ thẩm đã tuyên trả lại cho PVC quyền sử dụng 3.400 m2 đất trên. Thu giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Công ty Mai Phương. Kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành các thủ tục xác nhận quyền sử dụng đất cho PVC.

Cho rằng quyền lợi bị ảnh hưởng, Công ty Mai Phương kháng cáo bản án trên.

Theo đơn yêu cầu ngày 24/9, Công ty Mai Phương cho rằng, cấp sơ thẩm tuyên không đảm bảo căn cứ pháp luật, không khách quan.

Công ty cho rằng, PVC tham gia tố tụng với tư cách là nguyên đơn dân sự. Khi giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự, tòa án phải tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và BLDS năm 2015.

Trong suốt quá trình giải quyết vụ án, đại diện PVC chỉ yêu cầu tòa án buộc Trịnh Xuân Thanh và Đỗ Văn Hồng liên đới bồi thường số tiền hơn 13 tỷ đồng. PVC không yêu cầu được đứng tên chủ sở hữu, sử dụng diện tích 3.400 m2 đất ở Tam Đảo.

“Tòa cấp sơ thẩm tuyên trả lại cho PVC lô đất là giải quyết vượt quá phạm vi yêu cầu của PVC”, đơn thư nêu. Điều này cũng trái với nguyên tắc “quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự”.

Giao dịch ngay tình?

Trong đơn, Công ty Mai Phương cho rằng, nếu đủ căn cứ cho rằng Đỗ Văn Hồng dùng số tiền tạm ứng (sau này là góp vốn của PVC) để mua lô đất thì vấn đề giao dịch vô hiệu mới được đặt ra. Trong trường hợp đó, cấp sơ thẩm lẽ ra phải xác định rõ giao dịch nào là giao dịch vô hiệu để giải quyết quyền và lợi ích của người thứ ba ngay tình.

Trong vụ án này, Tòa sơ thẩm tuyên Trịnh Xuân Thanh phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” về hành vi tạm ứng và góp vốn trái quy định. Như vậy, phải xác định “góp vốn” mới là giao dịch vô hiệu. Còn các giao dịch tiếp theo có vô hiệu hay không và giải quyết như nào phải tuân theo quy định của pháp luật dân sự.

“Trong giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất giữa PVC Kinh Bắc và Công ty Mai Phương, đối tượng giao dịch đã được đăng ký tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Công ty Mai Phương phải trả tiền để có được quyền sử dụng hợp pháp lô đất chứ không phải tự nhiên mà có.

Nếu giao dịch góp vốn bị tuyên là vô hiệu thì những giao dịch tiếp theo (bao gồm giao dịch nhận chuyển nhượng phần vốn góp của ông Đào Kiều Lâm) phải được xem xét để bảo vệ quyền lợi của bên thứ ba ngay tình”, đơn thư nêu.

Ngoài ra, Công ty Mai Phương cho rằng, không có cơ sở để xác định lô đất trên là vật chứng và PVC cũng không là chủ thể để có quyền sử dụng lô đất, nên việc Tòa tuyên trả lại cho PVC là không có cơ sở.

Mặt khác, nếu tuyên trả khu đất cho PVC thì đồng nghĩa PVC vừa có cổ phần tại PVC Kinh Bắc lại vừa được quyền sử dụng hợp pháp lô đất. Còn chủ mới thì mất toàn bộ tài sản đã đầu tư.

Bên cạnh đó, trên lô đất này, Công ty Mai Phương đã xây dựng các công trình xây dựng. Tòa sơ thẩm không giải quyết vấn đề tài sản sản trên đất, không định giá tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.

Từ đó, công ty đề nghị tòa án trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Mai Phương.

Đỗ Mến