Vụ khai thác triệu tấn quặng 'chui': Điều tra lời khai chi tiền cho cán bộ TTCP
Công an tỉnh Lào Cai đang điều tra làm rõ lời khai của lãnh đạo Công ty Lilama đưa tiền cho các cá nhân nguyên là lãnh đạo tỉnh Lào Cai, các cá nhân là cán bộ Thanh tra Chính phủ.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai mới đây hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án hình sự Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và rửa tiền xảy ra tại TP Lào Cai từ năm 2012-2015.
Theo đó, cơ quan điều tra đề nghị truy tố các bị can: Nguyễn Mạnh Thừa (Giám đốc Công ty TNHH xây dựng thương mại Lilama), Nguyễn Ngọc Bích (cựu Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam), Nguyễn Quang Huy (nguyên Tổng giám đốc Công ty Apatit Việt Nam), Phạm Cao Khiêm (nguyên Phó tổng giám đốc Công ty Apatit Việt Nam) và các bị can liên quan.
Các bị can bị đề nghị truy tố về tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
Cảnh sát khám xét nhà của một trong bốn nguyên lãnh đạo tỉnh ở TP Lào Cai. Ảnh: Công an tỉnh Lào Cai
Theo kết luận, Công ty TNHH xây dựng thương mại Lilama được cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2009 để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại xã Đồng Tuyển, thành phố Lào Cai trên diện tích 3,77ha. Nhưng sau đó, doanh nghiệp này lại "núp bóng" để khai thác trái phép quặng apatit và bán thu lời hàng trăm tỉ đồng.
Phần diện tích 3,77 ha thực hiện dự án xây khách sạn, nhà hàng của Công ty Lilama nằm trong quy hoạch thăm dò khai thác quặng Apatit theo quyết định của Bộ Công thương năm 2008. Trong quá trình thực hiện dự án, phát hiện có quặng dưới nền đất nên Công ty Lilama đã báo cáo và UBND tỉnh thu hồi giấy chứng nhận đầu tư nêu trên.
Tháng 4/2012, UBND tỉnh Lào Cai có văn bản giao Công ty Apatit Việt Nam san tạo lại các điểm dễ sạt lở và tận thu số quặng nằm trên diện tích 3,77ha. Tuy nhiên, Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai sau đó có thông báo số 99 ngày 18/8/2012 và thông báo số 01 ngày 3/1/2013, giới thiệu địa điểm cho Công ty Lilama lập dự án nhà hàng, khách sạn tại khu vực này.
Việc giới thiệu địa điểm nêu trên không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, vì diện tích 3,77ha này nằm trong vùng quy hoạch, thăm dò khai thác và tuyển quặng Apatit theo quyết định ngày 18/8/2008 của Bộ Công thương và thuộc khai trường số 18 của quy hoạch.
Kết quả điều tra xác định các bị can đã khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit các loại, có giá trị theo kết luận giám định là hơn 610 tỉ đồng. Qua đó, bị can Nguyễn Mạnh Thừa thu lời bất chính hơn 177 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam thu lời bất chính hơn 184 tỉ đồng.
Đến nay, Công ty Apatit Việt Nam đã tự nguyện nộp toàn bộ số tiền 184 tỉ đồng để khắc phục hậu quả. Bị can Thừa và gia đình cũng nộp hơn 3 tỉ đồng vào tài khoản tạm giữ; đồng thời cơ quan điều tra phong tỏa nhiều tài sản là nhà, đất, ôtô của bị can này và Công ty Lilama.
"Hành vi của Nguyễn Mạnh Thừa và các đồng phạm là nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, cần phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật, đồng thời áp dụng các biện pháp theo quy định pháp luật để thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước" - kết luận điều tra nêu.
Theo kết luận điều tra, quá trình điều tra, bị can Nguyễn Mạnh Thừa khai nhận có đưa tiền cho một số cá nhân là nguyên lãnh đạo, cán bộ công tác tại UBND tỉnh Lào Cai, các sở ban ngành của tỉnh, các cá nhân tại Thanh tra Chính phủ và những người liên quan.
Công an tỉnh Lào Cai cho biết sẽ tiếp tục điều tra vụ án "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Theo tìm hiểu của VietNamNet, vụ việc trên đã được Thanh tra Chính phủ kết luận từ năm 2017 về việc chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 -2015.
Liên quan đến sai phạm trong việc cho phép Công ty Lilama tận thu trái quy định quặng Apatit, trong bản kết luận thanh tra do Phó Tổng thanh tra Nguyễn Văn Thanh ký đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo giao Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai xử lý các vấn đề liên quan.
Cụ thể, xác định trách nhiệm và nghiêm túc kiểm điểm theo thẩm quyền đối với lãnh đạo UBND tỉnh, các cơ quan, cá nhân có liên quan trong việc cho phép Công ty Lilama thực hiện dự án xây khách sạn và chủ trương cho tận thu quặng Apatit nhưng không kiểm tra, bảo đảm việc khai thác theo đúng quy định.
Có hình thức kỷ luật với lãnh đạo Sở TN&MT giai đoạn 2009-2012 đã buông lỏng kiểm tra, giám sát khi Công ty Lilama xây khách sạn và tận thu quặng không đúng quy định. Đồng thời chỉ đạo công an tỉnh xác minh, làm rõ và xử lý những sai phạm của Công ty Lilama trong việc tận thu quặng.
Một nguồn tin thuộc khối nội chính cho VietNamNet biết, kết luận thanh tra xác định rõ đối tượng được thanh tra là tỉnh Lào Cai, đồng thời khẳng định các vi phạm xảy ra tại dự án của Công ty Lilama có trách nhiệm của chính quyền tỉnh Lào Cai.
Nguồn tin trên cho biết, thay vì giao cho cơ quan cấp trên xử lý vi phạm, TTCP lại chuyển vụ việc cho UBND tỉnh Lào Cai tổ chức thực hiện làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo UBND tỉnh và các sở, ngành trong việc tham mưu để Công ty Lilama khai thác trái phép triệu tấn quặng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến cho việc công bố kết luận thanh tra từ tháng 12/2017 nhưng đến tháng 9/2021 (gần 4 năm sau) cơ quan Công an tỉnh Lào Cai mới ra quyết định khởi tố.
