'Vũ khí' khó lường của bà Harris

Thay vì củng cố vị thế của mình bằng cách lựa chọn một đảng viên Dân chủ từ các bang chiến lược, vào phút chót, bà Kamala Harris đã chọn cựu nghị sĩ Tim Walz, 60 tuổi, làm ứng viên tranh cử vị trí phó tổng thống.

Ông Walz là một thống đốc da trắng từ một bang nông nghiệp lớn. Sự lựa chọn này có tiềm năng giúp bà Harris giành lại các khu vực nông thôn và thậm chí một số bang đang theo đảng Cộng hòa.

New York Times nhận định bước đi này hứa hẹn tạo ra một chiến lược đột phá, giúp đảng Dân chủ vượt qua thách thức lớn tại Cử tri Đoàn. Ông Walz sẽ là vũ khí mạnh mẽ cho chiến dịch tranh cử của bà Harris. Song ông cũng có những điểm yếu khó có thể làm ngơ.

Lựa chọn lý tưởng

Những điểm mạnh của ông Walz rất rõ ràng. Ông từng làm giáo viên công lập và huấn luyện viên bóng đá trong hơn một thập kỷ, sau đó phục vụ trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia. Năm 2006, ông đã lật một ghế Hạ viện do đảng Cộng hòa nắm giữ ở vùng nông thôn Minnesota và chiến thắng đảng này trong nhiều chu kỳ bầu cử khó khăn. Ông tương đối tiến bộ và là một người từng sở hữu súng.

Đảng Dân chủ đang đối mặt với nhiều thách thức lớn mà chiến dịch của bà Harris, dù có hoạt động tốt đến đâu, cũng khó có thể giải quyết ngay. Do đó, ông Walz có thể mang lại những lợi thế nhất định để xoay chuyển tình thế.

Ông Walz có thể giúp thu hút cử tri thuộc tầng lớp lao động, những người đã rời khỏi liên minh Dân chủ, đặc biệt kể từ khi cựu Tổng thống Donald Trump đắc cử năm 2016. Cử tri da trắng chiếm phần lớn nhất trong số này, một số cử tri da đen và cử tri gốc Latinh có xu hướng bảo thủ cũng đã rời đi.

Những người theo chủ nghĩa tiến bộ cũng yêu thích ông Walz và vị thống đốc luôn có màn thể hiện tốt trên truyền hình. Ông Walz được nhiều người biết đến hơn khi chỉ trích đảng Cộng hòa là những người "kỳ lạ". Câu nói này dường như đã trở thành khẩu hiệu sau khi ông phản bác bình luận của Thượng nghị sĩ JD Vance - người tranh cử cùng ông Trump cho vị trí phó tổng thống - về "những bà cô già không con, chỉ thích nuôi mèo".

Sự tương phản giữa ông Vance và ông Walz rất rõ ràng và đó là điều đảng Dân chủ đang nhắm tới. Ông Walz lớn hơn ông Vance 20 tuổi, có thành tích sâu rộng hơn trong chính phủ và ít nhất là những phát biểu của ông trên truyền hình dễ chịu hơn nhiều.

Bên cạnh đó, nếu đắc cử, bà Harris sẽ là nữ tổng thống da đen đầu tiên. Vì vậy, có lẽ bà cần một “phó tướng” có hình ảnh hoàn toàn đối lập để cùng đối đầu với ông Trump. Chủ nghĩa tự do của ông Walz không chịu ảnh hưởng nhiều từ California. Ông thuộc về một loại chính trị đang dần biến mất: Chủ nghĩa dân túy cánh tả ở miền Trung nước Mỹ.

Bà Kamala Harris và ông Tim Walz tại một sự kiện ở Philadelphia hôm 6/8. Ảnh: New York Times.

Theo New York Times, dưới thời Tổng thống Biden, bà Harris thường không được tham gia trong các sáng kiến chính sách lớn. Dù đã xuất hiện trước công chúng từ lâu, bà vẫn là một nhân vật khá mờ nhạt. Điều này khiến việc lựa chọn người đồng hành càng quan trọng hơn.

Về chính sách, đặc biệt là cuộc chiến giữa Israel và lực lượng Hamas, ông Walz có thể tạm thời xoa dịu cánh tiến bộ trong đảng Dân chủ. Ông cũng có khả năng vận dụng các chính sách dân túy, ban hành nhiều chính sách ủng hộ người lao động, chẳng hạn thiết lập tiêu chuẩn cho các viện dưỡng lão và cấm điều khoản không cạnh tranh.

Là thống đốc Minnesota, ông nhanh chóng hợp pháp hóa quyền phá thai sau khi phán quyết Roe v. Wade bị lật đổ, ký luật bảo vệ quyền của người đồng tính và chuyển giới. Ông có một số thành tựu có thể làm hài lòng phe cánh tả như cấp bằng lái xe cho người nhập cư không có giấy tờ, hợp pháp hóa cần sa và bữa ăn miễn phí trong trường cho tất cả học sinh, khôi phục quyền bầu cử cho các cựu tù nhân.

Quan điểm về chính sách ngoại giao của ông Walz chưa được thể hiện rõ ràng, song ông được xem là lựa chọn an toàn hơn so với Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro - một ứng viên khác cho vị trí phó tổng thống của đảng Dân chủ. Ông Shapiro là người mạnh mẽ ủng hộ Israel và đối đầu với những người biểu tình ủng hộ Palestine sau các cuộc tấn công ngày 7/10/2023.

Khi ông Biden tranh cử, đảng Dân chủ lo ngại các cuộc biểu tình lớn có thể xảy ra tại đại hội ở Chicago vào cuối tháng 8. Song sự kết hợp giữa bà Harris và ông Walz có thể giảm bớt căng thẳng. Ở bang chiến địa Michigan, nơi có dân số người Mỹ gốc Ả Rập lớn, ông Walz ít nhất cũng có khả năng thiết lập lại các mối quan hệ vốn đã rạn nứt dưới thời chính quyền tiền nhiệm.

Mục tiêu chỉ trích

Tuy nhiên, việc chọn ông Walz thay vì ông Shapiro cũng có những rủi ro nhất định. Nhà phân tích Nate Silver lập luận rằng Pennsylvania có thể là bang "quyết định" trong cuộc bầu cử này. Việc bỏ qua ông Shapiro, người đã giành chức thống đốc với khoảng cách 15 điểm phần trăm vào năm 2022, sẽ tạo thêm áp lực lên chiến dịch tranh cử “Harris-Walz”.

Trong khi đó, đảng Dân chủ chưa từng thua tại bang Minnesota kể từ năm 1972. Bà Harris không cần ông Walz để giành lấy Minnesota và ông cũng không được ủng hộ rộng rãi ở các bang thuộc “bức tường xanh” (ủng hộ phe Dân chủ) ở vùng Trung Tây như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania.

Ông Tim Walz có thể sẽ trở thành mục tiêu chỉ trích của đảng Cộng hòa. Ảnh: New York Times.

Đảng Cộng hòa cũng sẽ bắt đầu nhắm vào sự nghiệp của ông Walz. Ông là thống đốc Minnesota vào năm 2020, khi thế giới chứng kiến cái chết của người đàn ông da đen George Floyd và các cuộc bạo loạn bùng nổ ở Minneapolis. Sự ủng hộ của bà Harris với việc cải cách tư pháp hình sự và phong trào biểu tình năm đó vốn đã trở thành mục tiêu cho chiến dịch của ông Trump.

Các quyết định chính sách khác cũng có thể gây khó khăn cho ông Walz trên con đường vận động tranh cử.

Cũng như việc chỉ trích bà Harris về vấn đề di cư, đảng Cộng hòa có thể tấn công ông Walz vì đã cấp bằng lái xe cho những người nhập cư không có giấy tờ, một chính sách phổ biến ở các bang Dân chủ nhưng có thể bị chỉ trích ở nơi khác.

Chiến dịch của ông Trump cũng đã chỉ trích ông Walz vì cấp quyền bầu cử cho các cựu tù nhân - sáng kiến có thể khiến nhóm cử tri bảo thủ và trung dung hoài nghi.

“Ông Walz đang ám ảnh với việc mở rộng chương trình nghị sự tự do đầy nguy hiểm của California đến những nơi khác”, phát ngôn viên chiến dịch của ông Trump, bà Karoline Leavitt, cho biết.

Hiện đảng Dân chủ đang có lợi thế khi bà Harris dẫn trước trong nhiều cuộc thăm dò trên toàn quốc và việc lựa chọn ông Walz cũng khiến nhiều cử tri hào hứng. Đại hội đảng Dân chủ diễn ra vào cuối tháng 8 cũng sẽ là một màn trình diễn đoàn kết và đầy phấn khích. Tuy nhiên, họ vẫn sẽ phải đối mặt với thực tế rằng một cuộc bầu cử cay đắng và sát nút sẽ đến thời khắc quyết định chỉ sau vài tháng ngắn ngủi.

Cuộc gọi quan trọng từ ông Obama và phu nhân tới bà Harris Cựu Tổng thống Barack Obama và phu nhân đã liên lạc với Phó tổng thống Kamala Harris để bày tỏ sự ủng hộ với bà trong cuộc đua trở thành ứng viên đại diện đảng Dân chủ.

Hải Linh