Vụ nổ hố đen phát sáng bằng 10 nghìn tỷ Mặt trời

Hình minh họa mô phỏng một hố đen siêu khổng lồ đang xé toạc một ngôi sao.

Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Thiên văn học Tự nhiên, vụ nổ bắt nguồn từ nhân thiên hà hoạt động, vùng trung tâm rực sáng của một thiên hà, nơi hố đen khổng lồ đang “nuốt chửng” khí và bụi xung quanh. Khi vật chất bị hút vào đĩa bồi tụ quanh hố đen, nó bị nung nóng đến hàng triệu độ, phát ra bức xạ cực mạnh.

Nhóm nghiên cứu cho rằng, hố đen đã nuốt trọn một ngôi sao có khối lượng gấp ít nhất 30 lần Mặt trời, tạo nên vụ phát sáng khổng lồ này. “Chỉ khoảng 1 trên 10.000 nhân thiên hà có hiện tượng bùng sáng, nhưng mức độ này hiếm đến mức chỉ xảy ra một lần trong hàng triệu sự kiện” - Giáo sư Matthew Graham (Viện Công nghệ California, Mỹ) - tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Hố đen “Siêu nhân” được phát hiện lần đầu năm 2018 tại Đài quan sát Palomar (bang California, Mỹ) thông qua hệ thống quan sát tự động Cơ sở chuyển tiếp Zwicky. Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng đây là một hố đen phóng tia năng lượng cao. Tuy nhiên, sau khi phân tích lại dữ liệu nhiều năm sau, họ nhận thấy nguồn sáng này mạnh gấp 30 lần bất kỳ vụ bùng sáng nào từng ghi nhận.

Quan sát từ Kính thiên văn Keck ở Hawaii cho thấy, hố đen này có khối lượng gấp 500 triệu lần Mặt trời. Hiện tượng này được xác định là một sự kiện gián đoạn thủy triều, khi ngôi sao đi quá gần hố đen và bị xé nát bởi lực hấp dẫn cực mạnh.

Trước đó, kỷ lục về vụ gián đoạn thủy triều sáng nhất thuộc về hiện tượng “Búp bê đáng sợ”, nhưng “Siêu nhân” đã vượt xa, trở thành vụ nuốt sao sáng nhất trong lịch sử quan sát vũ trụ.

Các chuyên gia cho rằng, phát hiện này giúp con người hiểu rõ hơn cách hố đen phát triển, tương tác với các ngôi sao xung quanh và ảnh hưởng đến sự hình thành thiên hà. Vì ánh sáng từ vụ nổ mất 10 tỷ năm mới đến được Trái đất, chúng ta thực ra đang chứng kiến một sự kiện xảy ra từ thuở vũ trụ sơ khai.

Giáo sư Alex Filippenko (Đại học California, Berkeley) nhận định: “Khi một hố đen bất ngờ phát sáng rực rỡ như vậy, đó là cơ hội hiếm có để con người quan sát những hiện tượng vật lý khắc nghiệt nhất trong vũ trụ”.

Tuệ An