Vụ ông Tô Văn Đởm ở Bạc Liêu: Hơn 20 năm khiếu nại, kiện tụng, nay vẫn trắng tay
Liên quan đến vụ ông Tô Văn Đởm, Bí thư Thành ủy chỉ đạo Phòng TN&MT TP Bạc Liêu phối hợp với cơ quan Thanh tra tham mưu cho UBND TP xử lý dứt điểm vụ việc. Tuy nhiên, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hủy phiếu đo đạc chỉ vì bà Loan có giấy xác nhận nhận đơn khởi kiện của TAND TP Bạc Liêu.
Ký khống chữ ký, làm sai lệch hồ sơ
Trong đơn thư gửi tới Tòa soạn, ông Tô Văn Đởm (ngụ phường Nhà Mát, TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu) cho biết, năm 1997, ông Đởm có nhận chuyển nhượng phần đất 94,5m2 (4,5m x 21m) của bà Trần Thị Liên và 63m2(3m x 21m) của bà Trương Thị Tiến bằng giấy viết tay. Sau đó, ông Đởm cất nhà và sinh sống trên phần đất này cho đến nay.
Năm 2002, bà Tiến xin UBND thị xã Bạc Liêu (nay là TP Bạc Liêu) cấp GCNQSDĐ cạnh ranh ông Đởm, nhưng được cấp luôn hai phần nhà đất của ông. Bảy ngày sau, GCNQSDĐ này sang tên ngay cho bà Trần Kim Loan. Biết chuyện, ông Đởm làm đơn khiếu nại đến chính quyền.
Ngày 16/3/2007, Thanh tra thị xã Bạc Liêu có báo cáo kết quả xác minh khiếu nại của ông Đởm, kết luận bà Tiến đã ký khống giáp ranh và đề nghị UBND thị xã Bạc Liêu thu hồi GCNQSDĐ đã cấp; đồng thời không công nhận việc chuyển nhượng đất của bà Tiến cho bà Loan. Trên cơ sở này, ngày 1/6/2007, UBND thị xã Bạc Liêu ban hành Quyết định 249/QĐ-UBND, thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho bà Tiến.
Bà Tiến không đồng ý và khởi kiện Quyết định 249 ra TAND thị xã Bạc Liêu. Tòa án trả lại đơn cho UBND thị xã Bạc Liêu vì chưa có quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu. Ngày 8/7/2008, UBND thị xã Bạc Liêu ban hành Quyết định 210/QĐ-UBND, bác đơn khiếu nại của bà Tiến, giữ nguyên Quyết định 249. Bà Tiến không tiếp tục khiếu nại lên UBND tỉnh Bạc Liêu và cũng không khởi kiện ra Tòa án. Quyết định 210 có hiệu lực pháp luật và thi hành.
Năm 2010, ông Đởm làm thủ tục kê khai đăng ký GCNQSDĐ. Bà Loan và bà Tiến gửi đơn tới Thanh tra tỉnh Bạc Liêu khiếu nại, ngăn chặn. Dù đã hết thời hạn khiếu nại nhưng Thanh tra tỉnh vẫn thụ lý đơn, tiến hành xác minh, giải quyết.
Cũng theo phản ánh của ông Đởm, qua tìm hiểu, ông phát hiện bà Tiến và bà Loan ký khống chữ ký, làm sai lệch hồ sơ, hòng chiếm luôn phần đất đã bán, nên làm đơn tố cáo.
Ngày 5/10/2012, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh bạc Liêu đã có Văn bản số 89/PC44 gửi UBND và Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Bạc Liêu, nêu rõ: Đây là việc tranh chấp QSDĐ giữa ông Đởm với bà Tiến và bà Loan. Việc bà Tiến bán đất cho ông Đởm là có thật; bà Tiến và bà Loan cố tình ký khống chữ ký và làm sai lệch hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ để được cấp cho bản thân mình. Từ kết quả trên đã chứng minh bà Tiến, bà Loan đã có hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 139 Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, vụ việc đã hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự (xảy ra vào năm 2001), đề nghị UBND TP Bạc Liêu chỉ đạo Phòng TN&MT cấp GCNQSDĐ cho ông Đởm.
Hơn 8 năm sau, ngày 5/11/2018, Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu ban hành Quyết định số 172/QĐ-UBND có nội dung thu hồi và hủy Quyết định 249 và Quyết định số 173/QĐ-UBND có nội dung thu hồi và hủy Quyết định 210. Ông Đởm khởi kiện ra Tòa yêu cầu hủy Quyết định 172 và Quyết định 173.
Cấp dưới “bất tuân”
Ngày 27/5/2020, TAND tỉnh Bạc Liêu mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên bác đơn của ông Đởm, ông Đởm kháng cáo lên TAND cấp cao tại TPHCM.
Ngày 12/11/2020, TAND cấp cao tại TPHCM mở phiên tòa phúc thẩm xét xử lại vụ án giữa ông Tô Văn Đởm, Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu và những người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan (gồm bà Trương Thị Tiến, bà Trần Thị Kim Loan). HĐXX cấp phúc thẩm tuyên chấp nhận kháng cáo của ông Đởm và kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại TPHCM; sửa bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bạc Liêu; hủy toàn bộ 2 quyết định hành chính của Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu năm 2018.
Sau khi bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật, ngày 11/12/2020, UBND TP Bạc Liêu ra quyết định thu hồi và hủy quyết định năm 2018, tức là không hủy Quyết định 249; tiếp tục thu hồi sổ của bà Tiến; đề nghị phường Nhà Mát tạo điều kiện cấp sổ cho ông Đởm.
Tuy nhiên, ngày 22/4/2021, UBND phường Nhà Mát thông báo trả hồ sơ, với lý do mới nhận đơn của bà Trần Kim Loan, có nội dung ngăn chặn việc cấp sổ cho ông, kèm theo giấy xác nhận đơn đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm của VKSNDTC.
Ông Đởm có đơn yêu cầu đến TAND tỉnh Bạc Liêu, đơn vị này ban hành quyết định buộc thi hành án hành chính phúc thẩm đối với Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu. Đồng thời, đề nghị Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu có trách nhiệm thi hành án ngay sau khi nhận quyết định và thông báo kết quả cho Tòa án biết.
Ông Đởm cho biết, hơn 20 năm khiếu nại và kiện tụng, cuối cùng cũng được Tòa tuyên thu hồi GCNQSDĐ của bà Tiến; nhưng đến nay ông vẫn tiếp tục bị Phòng TN&MT từ chối cấp sổ đỏ. Mới đây, tại buổi tiếp công dân, Bí thư Thành ủy TP Bạc Liêu - ông Huỳnh Hữu Trí chỉ đạo các ban, ngành giải quyết dứt điểm vụ việc cho ông Đởm.
Ngày 12/8/2022, UBND TP Bạc Liêu có công văn đề nghị UBND phường Nhà Mát giải quyết yêu cầu cấp sổ cho ông Đởm. Chủ tịch UBND TP có ý kiến, giao UBND phường Nhà Mát hướng dẫn ông Đởm liên hệ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP lập thủ tục đo đạc, cấp GCNQSDĐ cho ông Đởm. Công văn nêu thêm, sau khi xác lập hồ sơ đo đạc, UBND phường Nhà Mát có trách nhiệm xác minh, niêm yết và xác nhận nguồn gốc sử dụng đất cho ông Đởm theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật, đồng thời báo cáo kết quả thực hiện trong thời gian sớm nhất.
Ngày 12/9/2022, ông Đởm được Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP Bạc Liêu mời đo đạc. Tại đây, bà Loan ra ngăn cản, nói rằng đất đang tranh chấp, đề nghị nhân viên đo đạc dừng lại. Sau đó bà Loan cung cấp giấy xác nhận nhận đơn khởi kiện tại TAND TP Bạc Liêu, nội dung “sẽ tiến hành xem xét xử lý đơn khởi kiện theo quy định của pháp luật”.
Vậy là, một lần nữa việc cấp GCNQSDĐ cho ông Đởm lại tiếp tục bị “treo”. Sau hơn 20 năm ròng rã đi khiếu nại rồi kiện tụng, đến khi Tòa án ban hành quyết định công nhận quyền lợi xác thực cho ông thì UBND phường Nhà Mát lại trả hồ sơ, với lý do có giấy xác nhận nhận đơn đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm.
Khi Phó chủ tịch UBND TP Bạc Liêu - Trần Văn Mậu chỉ đạo UBND phường Nhà Mát xử lý dứt điểm cho ông Đởm, thì đến lượt Chi nhánh Văn phòng đăng đất đai lại hủy phiếu yêu cầu đo đạc chỉ vì bà Loan có giấy xác nhận nhận đơn của Tòa TP Bạc Liêu.
Như đã nói, năm 2007 UBND TP Bạc Liêu ra quyết định thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho bà Tiến, tức là giao dịch giữa bà Tiến và bà Loan đã bị hủy. Vậy, với tư cách gì bà Loan đứng đơn khởi kiện ông Đởm để tranh chấp đất? Mặt khác, bà Loan chỉ mới cung cấp giấy nhận đơn, chưa được Tòa thụ lý, vậy mà Chi nhánh Văn phòng đăng ký TP lại hủy phiếu đo đạc của ông Đởm (?). Không lẽ để thực hiện bản án có hiệu lực pháp luật lại khó tới vậy?