Vụ rò rỉ điện tín ngoại giao Anh: Quan hệ London-Washington bị tổn hại!

Nội dung những bức điện tai hại

Tờ Daily Mail mới đây công bố các bức điện mật bị rò rỉ của Đại sứ Anh tại Mỹ gửi cho các quan chức cấp cao ở London, trong đó nhà ngoại giao này nói rằng thông tin báo chí về “cuộc đấu đá nội bộ và những hỗn loạn” trong Nhà Trắng “phần lớn đều là sự thật,” và cho rằng sự nghiệp của Tổng thống Donald Trump sẽ kết thúc trong “nhục nhã” .

Về cáo buộc câu kết giữa chính quyền Trump và Nga nhằm tác động đến cuộc bầu cử Mỹ năm 2016, ông Darroch được tờ Mail on Sunday dẫn lời cho rằng “không thể loại trừ trường hợp xấu nhất.” Trong “các bức điện mật bị rò rỉ” khác, tờ báo cho biết ông Darroch đã mô tả sự do dự của Tổng thống Trump khi đưa ra phản ứng trước vụ Iran bắn rơi máy bay quân sự không người lái của Mỹ hồi tháng trước là “36 giờ đồng hồ đưa ra các thông điệp và quyết định trái ngược.” Vị Đại sứ này cũng nói rằng Tổng thống Trump và đội ngũ của ông chủ Nhà Trắng bị “lóa mắt” bởi chuyến thăm cấp nhà nước mới đây tới Anh. Ông cũng nói với các quan chức ở London rằng, để giao tiếp hiệu quả với Tổng thống Trump, “bạn cần bày tỏ quan điểm một cách đơn giản, thậm chí một cách thẳng thừng.”

Tổng thống Trump đã lên tiếng đáp trả các bình luận không mấy hay ho của nhà ngoại giao Darroch. Trump nói: “Ngài Đại sứ không hề phụng sự tốt cho nước Anh. Chúng tôi không hề ái mộ con người đó... Bởi vậy tôi có thể hiểu được điều đó và tôi cũng có nhiều điều để nói về ông ta, nhưng tôi chẳng bận tâm”.

Những nhận định của Đại sứ Darroch (phải) khiến Tổng thống Trump rất không hài lòng. Ảnh tư liệu

Phản ứng của Chính phủ Anh

Sau khi những thông tin trên xuất hiện rầm rộ trên truyền thông, ngày 8-7, Bộ trưởng Thương mại Anh Liam Fox đã tìm cách sửa chữa vụ rò rỉ đáng xấu hổ này khi nói rằng, ông sẽ gửi lời xin lỗi tới con gái của Tổng thống Trump là Ivanka Trump, khi ông gặp gỡ cô tại Washington. Bộ trưởng Fox nói rằng vụ rò rỉ các email tuyệt mật của ông Darroch, được công bố hôm 7-7, có thể gây tổn hại tới quan hệ Anh-Mỹ. Ông cũng gọi vụ rò rỉ các email mang tính ác ý này là “thiếu chuyên nghiệp, trái đạo lý, không yêu nước và có thể thực sự dẫn đến tổn hại trong quan hệ, do đó ảnh hưởng tới lợi ích an ninh lớn hơn của chúng tôi”.

Trong khi đó, nhiều Bộ trưởng trong Chính phủ Anh nói rằng, chính phủ nước này không đồng tình với Đại sứ Darroch. Ngoại trưởng Jeremy Hunt, một trong hai ứng cử viên có thể thay thế bà Theresa May làm Thủ tướng Anh vào cuối tháng này, nói: “Tôi đã nói rõ rằng tôi không chia sẻ đánh giá của Ngài Đại sứ về chính quyền Mỹ hay quan hệ với chính quyền Mỹ, nhưng tôi bảo vệ quyền của ông ta được đưa ra đánh giá thẳng thắn như vậy”. Ông Hunt cam kết rằng thủ phạm làm rò rỉ các bức điện mật đó sẽ đối mặt với “các hậu quả nghiêm trọng”.

Nigel Farage, lãnh đạo đảng Brexit và từ lâu là “cái gai” trong mắt Chính phủ Anh, cho rằng các nhân vật như ông Darroch sẽ “không thể luẩn quẩn tại đây” nếu cựu Ngoại trưởng Boris Johnson, một ứng cử viên Thủ tướng khác, được các thành viên đảng Bảo thủ lựa chọn.

Động cơ gây rò rỉ

Vụ rò rỉ này diễn ra vào thời điểm nhạy cảm của chính trường Anh khi các thành viên đảng Bảo thủ đang trong quá trình tiến hành lựa chọn Thủ tướng mới kế nhiệm bà Theresa May, người bị chính các thành viên trong Quốc hội Anh “hất cẳng” vì không thực hiện cam kết đưa Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Ứng cử viên được ưa thích nhất, ông Boris Johnson, được xem là có thể tìm cách thúc đẩy quan hệ gần gũi với Tổng thống Trump hơn bà May, người đã có nhiều nỗ lực để lôi kéo Tổng thống Mỹ và phát triển mối quan hệ coi trọng lẫn nhau, nhưng chưa bao giờ liên kết chặt chẽ với ông về mặt chính trị. Nếu Anh rời khỏi EU, Anh sẽ tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ và Tổng thống Trump được cho là sẽ đưa ra quan điểm thương lượng cứng rắn. Bởi vậy, có nhiều đồn đoán rằng vụ rò rỉ những bức điện của ông Darroch mang động cơ chính trị, được tiến hành bởi một ai đó tại London để dọn đường cho một đại sứ theo quan điểm ủng hộ Brexit bước chân tới Washington.

Ông Darroch từng là cố vấn an ninh quốc gia của cựu Thủ tướng Anh David Cameron và là đại diện của Anh ở EU, bởi vậy mặc dù ông là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, nhưng ông không được cho là đứng về phía đa số các nhân vật ủng hộ Brexit được dự đoán sẽ tiếp quản số 10 phố Downing – trụ sở Chính phủ Anh.

Ông Darroch nhận được nhiều tán dương nhờ vào thành công của chuyến thăm Anh của Trump hồi tháng 6-2019. Tuy nhiên, vị trí của ông với chính quyền Trump giờ đây đang rất khó khăn. Mặc dù các bản ghi chép của ông là đặc biệt nhạy cảm, nhưng việc miêu tả trần trụi Nhà Trắng của ông Trump là điều sẽ được các độc giả của báo chí Mỹ nhận ra. Với những gì vừa diễn ra, không khó để nhận định rằng thời gian làm Đại sứ Anh của ông Darroch tại Mỹ đang được đếm ngược từng ngày.

Hồng Phúc