Vụ 'thổi giá' máy xét nghiệm COVID-19: Chủ mưu Nguyễn Nhật Cảm đã chỉ đạo cấp dưới làm những gì?
Vì mục đích trục lợi, cựu Giám đốc CDC Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cùng các thuộc cấp đã nâng khống giá máy xét nghiệm COVID-19 lên 7 tỷ đồng (gấp 3 lần giá nhập).
VKSND Tối cao đã hoàn tất cáo trạng truy tố đối với 10 bị can trong vụ Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thuộc Sở Y tế Hà Nội, Công ty cổ phần định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành, Công ty TNHH Vật tư khoa học và thương mại Việt Nam (MST) và các đơn vị liên quan.
Trong đó, có 6 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ CDC Hà Nội, gồm: Nguyễn Nhật Cảm, nguyên Giám đốc; Nguyễn Vũ Hà Thanh, nguyên Trưởng phòng Tài chính kế toán; Hoàng Kim Thư, nguyên Kế toán trưởng; Lê Xuân Tuấn, nguyên cán bộ thuộc Phòng Tài chính kế toán; Nguyễn Thị Kim Dung, nguyên Trưởng phòng Tổ chức hành chính và Nguyễn Ngọc Quỳnh, nguyên Trưởng phòng Kế hoạch nghiệp vụ.
4 bị can còn lại là: Đào Thế Vinh, Giám đốc MST; Nguyễn Trần Duy, Tổng giám đốc Công ty CP định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành; Nguyễn Ngọc Nhất, nhân viên Công ty TNHH phát triển khoa học Vitech và Nguyễn Thanh Tuyền, nhân viên Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông.
Theo cáo trạng truy tố, tháng 2/2020, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nên Sở Y tế TP Hà Nội đã giao nguồn kinh phí bổ sung 31 tỷ đồng cho CDC Hà Nội và giao đơn vị này làm chủ đầu tư gói thầu số 15 mua sắm thiết bị, vật tư y tế phục vụ công tác phòng chống dịch. Trong số đó có kế hoạch hệ thống máy xét nghiệm COVID-19 tên Realtime PCR. Hệ thống máy này được mua thông qua hình thức chỉ định thầu.
Cơ quan điều tra xác định, hệ thống máy xét nghiệm khi nhập về Việt Nam theo khai báo hải quan có giá 2,3 tỷ đồng. Song các bị can đã khai khống nâng giá máy xét nghiệm nhằm trục lợi cá nhân.
Ngày 6/2, Nguyễn Ngọc Nhất - cựu nhân viên Công ty TNHH Phát triển khoa học Vitech gặp Nguyễn Thanh Tuyền ở quán cà phê trên đường Dương Đình Nghệ (Hà Nội). Hai bên bàn bạc, thống nhất cho Nhất đứng ra thực hiện các thủ tục mua hệ thống Realtime PCR tự động của Công ty Phương Đông với giá khoảng 4 tỷ đồng, lựa chọn nhà thầu để bán cho CDC Hà Nội.
Theo bàn bạc, để trúng thầu, Nhất sẽ chi cho Giám đốc CDC Hà Nội khoảng 10% giá trị sản phẩm. Số tiền chênh lệch còn lại sau khi trừ toàn bộ chi phí thì nHất và Tuyền chia đôi. Nhất là người chịu trách nhiệm thỏa thuận và đưa chi phí 10% cho bị can Nguyễn Nhật Cảm. Khi đã thống nhất phương án, Nhất nhắn tin cho ông Cảm để hẹn gặp.
Khoảng 16h ngày 6/2/2020, ông Cảm gặp Nhất và Tuyền tại phòng làm việc ở CDC Hà Nội để bàn bạc, thống nhất việc mua, bán hệ thống máy xét nghiệm. Ông Cảm thỏa thuận với Nhất và Tuyền sẽ mua lại hệ thống máy xét nghiệm của hãng Quiagen- Đức, do Công ty Phương Đông nhập khẩu, với giá 7 tỷ đồng, bảo hành 3 năm.
Tuyền cũng cho biết, Công ty Phương Đông không tham gia thầu trực tiếp vì công ty có nhiều đơn hàng, không đủ nhân viên thực hiện, đề nghị giao cho Nhất thực hiện.
Ông Cảm đồng ý và đề nghị Nhất đưa nhà thầu đủ năng lực về kỹ thuật và nhân sự thực hiện gói thầu với giá không đổi là 7 tỷ đồng, bảo hành 3 năm. Sau đó Tuyền ra khỏi phòng còn Nhất ở lại trao đổi với ông Cảm nội dung, khi việc mua bán hoàn thành sẽ chi cho ông Cảm 15% (trước VAT) giá trị của hệ thống máy xét nghiệm.
Sáng hôm say, Tuyền báo Nguyễn Xuân Thành - giám đốc Công ty Phương Đông về việc báo giá hệ thống máy xét nghiệm cho CDC Hà Nội. Đồng thời đề xuất Thành bán hệ thống máy này cho Nhất với giá 3,7 tỷ đồng, bảo hành 3 năm để Nhất vào thầu cho CDC Hà Nội. Thành chấp nhận bán với giá trên nhưng bảo hành 2 năm.
Khoảng 2 ngày sau, Nhất bàn với Đào Thế Vinh - Giám đốc Công ty TNHH Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam - MST) về việc tham gia bán hệ thống máy xét nghiệm và máy tách chiết do Công ty Phương Đông nhập khẩu cho CDC Hà Nội với giá 8,2 tỷ đồng. Theo thỏa thuận, Vinh được hưởng 1,5% giá trị hợp đồng.
VKSND cáo buộc, bị can Nguyễn Nhật Cảm có trách nhiệm chính trong vụ án này. Bị can đã lợi dụng tình hình dịch bệnh, vì mục đích vụ lợi, trực tiếp thỏa thuận, thống nhất giá mua sắm sản phẩm, thiết bị y tế với các bị can Nhất, Tuyền.
Bị can Cảm cũng trực tiếp ký hợp đồng cung cấp dịch vụ thẩm định giá với bị can Nguyễn Trần Duy - Tổng giám đốc Công ty CP định giá và bán đấu giá Nhân Thành để Duy giả mạo hồ sơ, ký ban hành chứng thư thẩm định giá theo mức do CDC Hà Nội yêu cầu.
Bị can Cảm còn chỉ đạo các thuộc cấp hợp thức hóa hồ sơ đấu thầu để chỉ định công ty MST trúng thầu sai quy định gây hậu quả thiệt hại ngân sách nhà nước đến 5,4 tỷ đồng.
Từ những cáo buộc trên, VKSND xác định, ông Cảm là chủ mưu, trực tiếp chỉ đạo hành vi phạm tội. VKSND cũng cho rằng, trong quá trình điều tra, bị can Cảm đã thừa nhận hành vi phạm tội. Song trong quá trình công tác có nhiều thành tích nên đây là tình tiết giảm nhẹ khi xét xử.