Vụ Tịnh thất Bồng Lai: Tội 'loạn luân' được quy định như thế nào?

Công an tỉnh Long An đã ra các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can với ông Lê Tùng Vân- người đứng đầu "Tịnh thất Bồng Lai" (còn có tên Thiền am bên bờ vũ trụ, ở xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) về các tội: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân" và "Loạn luân".

Sự việc nghi vấn lợi dụng tôn giáo, mạo danh tôn giáo để trục lợi xảy ra ở "Tịnh Thất Bồng Lai" khiến dư luận bức xúc trong thời gian qua. Ngoài nghi vấn nhận con nuôi trái quy định, mạo danh trẻ mồ côi để kêu gọi tiền từ thiện trục lợi thì nhóm người trong tổ chức này còn đưa nhiều thông tin sai sự thật xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của tổ chức, của cá nhân.

Pháp luật Việt Nam ghi nhận, bảo đảm và bảo vệ quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của mọi công dân. Tuy nhiên pháp luật cũng nghiêm cấm hành vi lợi dụng tôn giáo để trục lợi. Cụ thể theo quy định tại khoản 5, điều 5 Luật tín ngưỡng tôn giáo năm 2016 thì nghiêm cấm hành vi: "Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để trục lợi". Người lợi dụng tôn giáo để trục lợi có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối tượng Lê Tùng Vân bị khởi tố 3 tội danh

Phân tích về vụ án này, Ts.Ls Đặng Văn Cường- Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, trước khi vụ án được khởi tố, cơ quan chức năng đã vào cuộc xác minh và kết luận đây không phải là cơ sở tôn giáo hợp pháp. Việc giả mạo cơ sở tôn giáo để nhận tiền từ thiện là hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ những thông tin gian dối trong việc giả mạo cơ sở tôn giáo của nhóm người này được thực hiện như thế nào và số tiền đã nhận ủng hộ từ các tổ chức, cá nhân là bao nhiêu tiền để làm cơ sở xác định tội danh và mức hình phạt.

Ngoài ra, thủ đoạn gian dối còn thể hiện ở việc những người này đưa ra thông tin sai sự thật về những đứa trẻ mồ côi, được nhận về từ nhiều nơi làm con nuôi của ông Vân để kêu gọi tiền từ thiện. Theo quy định của pháp luật thì trẻ mồ côi phải là trẻ không còn cha, mẹ, không còn người giám hộ để nuôi dưỡng và thủ tục nhận con nuôi phải đăng ký với chính quyền địa phương theo quy định pháp luật. Cả người nhận con nuôi và con nuôi phải đủ điều kiện tham gia thủ tục nhận con nuôi theo quy định của pháp luật.

"Trường hợp những đứa trẻ này vẫn còn cha, còn mẹ, vẫn xác định được cha mẹ và không thực hiện thủ tục nhận con nuôi nhưng ông vẫn vẫn đưa thông tin sai sự thật là chúng mồ côi và ông ấy nhận về nuôi để kêu gọi góp tiền từ thiện thì đây là thủ đoạn gian dối để trục lợi từ hoạt động từ thiện, chiếm đoạt tài sản từ những nhà hảo tâm. Những người thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản với số tiền từ 500 triệu đồng trở lên thì sẽ phải đối mặt với khung hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân", Ts.Ls Cường phân tích.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, vụ án này là bài học cho những người dân nhẹ dạ, cả tin khi tham gia các hoạt động thiện nguyện.

Một trong những hành vi Lê Tùng Vân bị khởi tố là tội "Loạn luân" đã gây phẫn nộ trong dư luận. Theo luật sư Cường, "loạn luân" là hành vi giao cấu giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, giữa anh chị em cùng cha mẹ, giữa anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, người phạm tội là người biết rõ mối quan hệ nhưng vẫn thực hiện hành vi giao cấu.

Trong trường hợp những người trong nhóm của ông Lê Tùng Vân biết rõ có mối quan hệ huyết thống về cùng dòng máu về trực hệ hoặc là anh chị em ruột của nhau nhưng vẫn có hành vi quan hệ tình dục với nhau thì đây là hành vi loạn luân, trường hợp những người thực hiện hành vi quan hệ tình dục đã từ đủ 16 tuổi thì người vi phạm sẽ phải đối mặt với khung hình phạt có thể lên đến 05 năm tù theo Điều 184 (BLHS2015).

Trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ độ tuổi của những người có cùng dòng máu trực hệ hoặc anh chị em ruột quan hệ tình dục với nhau như thế nào, việc quan hệ tình dục có tự nguyện hay không để xác định tình tiết loạn luân là định tội danh hay chỉ là tình tiết định khung hình phạt.

Trường hợp hành vi quan hệ tình dục với người từ đủ 13 tuổi dưới 16 tuổi mà có tính chất loạn luân thì sẽ xử lý hình sự về "Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi" theo Điều 145 (BLHS 2015) và tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là "Có tính chất loạn luân". Khung là phạt tù từ 03 năm đến 10 năm. Nếu hành vi loạn luân diễn ra trái ý muốn thì hình phạt có thể từ 7-15 năm theo quy định tại điểm a (khoản 2, Điều 144, BLHS 2015)

Trường hợp hành vi loạn luân được thực hiện với người dưới 13 tuổi hoặc dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được để hiếp dâm người cùng dòng máu về trực hệ thì sẽ bị xử lý hình sự về tội "Hiếp dâm" với tình tiết định khung là "có tính chất loạn luân" thì hình phạt có thể đến 20 năm tù.

Bên cạnh đó, cơ quan tố tụng cũng sẽ làm rõ trách nhiệm quản lý địa bàn, quản lý tôn giáo ở địa phương, làm rõ nguyên nhân tại sao hoạt động tôn giáo trái phép này diễn ra nhiều năm không bị ngăn chặn, xử lý. Những cán bộ sai phạm trong công tác quản lý, tùy vào tính chất mức độ sẽ bị lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

"Vụ việc này là một bài học trong công tác quản lý hoạt động tôn giáo, trong việc thực hiện các hoạt động cứu trợ xã hội, kêu gọi từ thiện. Đồng thời là bài học cho những người dân nhẹ dạ cả tin khi tham gia các hoạt động thiện nguyện.

Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động từ thiện là hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội, làm suy giảm niềm tin của con người vào lòng tốt và sự tử tế, gây bức xúc trong dư luận. Bởi vậy chế tài xử lý đối với các đối tượng này sẽ rất nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội", luật sư Cường chia sẻ.