Vụ Việt Á: Cách thức 'ăn tiền' của cựu Phó vụ trưởng ở Bộ Khoa học và công nghệ

Cựu Trợ lý Phó thủ tướng 2 lần nhận tiền “cảm ơn”

Theo Kết luận điều tra ban hành ngày 17-8 về những sai phạm tại Công ty Việt Á cùng các bộ, ngành địa phương, cơ quan tố tụng xác định, ông Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó thủ tướng) là một trong 38 bị can và đang bị đề nghị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 3, Điều 356 Bộ luật Hình sự.

Kết luận thể hiện, khi Covid-19 bùng phát, Phan Quốc Việt (Chủ tịch Công ty Việt Á) đã tác động tới một số người để doanh nghiệp này được tham gia phối hợp cùng Học viện Quân y thực hiện đề tài nghiên cứu test. Công ty Việt Á sau đó tự ý thương mại sản phẩm, tổng cộng bán, tặng hơn 8,3 triệu test, tương đương hơn 3.900 tỷ đồng và đã được thanh toán hơn 2.257 tỷ đồng.

Phan Quốc Việt - Chủ tịch Công ty Việt Á.

Cơ quan chức năng xác định, sản phẩm test của Việt Á đảm bảo chất lượng nhưng chỉ có giá tối đa 143.000/test, đã bao gồm 5% lợi nhuận. Tuy vậy, doanh nghiệp này bán ra với giá 470.000 đồng và qua đây, gây thiệt hại tổng cộng 402 tỷ đồng cho Nhà nước.

Trong vụ án này, ông Nguyễn Văn Trịnh khai đã giúp Công ty Việt Á được cấp số lưu hành, sản xuất test. Bị can này còn dặn Phan Quốc Việt cứ làm các thủ tục để cấp số lưu hành với Bộ Y tế, Trịnh sẽ theo sát và chỉ đạo các bộ phận chuyên môn và: “Nếu có khó khăn, báo lại”.

Trước khi Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành, bị can Trịnh gọi cho Phan Quốc Việt dặn dò: “Đã chỉ đạo dưới chuyên môn rồi”, tức đã chỉ đạo bị can Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị Công trình để xét duyệt.

Tháng 5-2020, Phan Quốc Việt lại nhờ bị can Trịnh khi Công ty Việt Á có khó khăn về vốn. Lần này, vị Trợ lý Phó thủ tướng tác động bị can Nguyễn Nam Liên, khi đó là Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính để Công ty Việt Á được thanh toán 49 tỷ đồng từ nguồn của các ngân hàng tài trợ Bộ Y tế.

Đổi lại sự “giúp đỡ” trên, bị can Trịnh hai lần được Phan Quốc Việt đưa tiền “cảm ơn”, đều tại một quán cà phê trên phố Vạn Phúc (Ba Đình, Hà Nội).

Cụ thể, lần đầu vào tháng 8-2020, hai người ngồi nói chuyện khoảng 30 phút về phòng chống dịch và sau đó, Việt tặng bị can Trịnh một túi quà chứa sâm cùng 100.000 USD. Tháng 3-2021, Việt gặp lại ông Trịnh và “báo cáo” tình hình Công ty Việt Á phối hợp chống dịch tại Hải Dương. Lần này, anh ta cũng đưa cho vị Trợ lý Phó thủ tướng 100.000 USD gồm 10 tệp, mỗi tệp 100 tờ mệnh giá 100 USD.

Thỏa thuận ăn chia phần trăm

Theo Kết luận điều tra, sau khi Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu Đề tài, được Bộ Y tế cấ p số lưu hành, sản xuất và tiêu thụ Test xét nghiệm, Phan Quốc Việt đã đưa tiền “cảm ơn” cho ông Chu Ngọc Anh – cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN; Phạm Công Tạc – cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN và Trịnh Thanh Hùng - cựu Vụ phó KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN.

Do bị "thổi giá" nên người dân phải chi trả tiền Test covid giá cao.

Trong đó, ông Chu Ngọc Anh nhận 200.000 USD, tương đương 4,6 tỉ đồng; ông Phạm Công Tạc nhận 50.000 USD, tương đương 1,1 tỉ đồng. Riêng Trịnh Thanh Hùng nhận số tiền lớn nhất 350.000 USD, tương đương 8 tỉ đồng.

Theo lời khai của Phan Quốc Việt, ông Hùng là người có vai trò quyết định, giúp Việt Á được tham gia nghiên cứu, sử dụng kết quả nghiên cứu, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành. Vì vậy, bị can Việt và ông Hùng có thỏa thuận ăn chia % doanh thu tiêu thụ Test xét nghiệm.

Bị can Việt đã 2 lần đưa số tiền 350.000 tại nhà riêng của ông Hùng. Lần thứ nhất, ngày 26-8-2020, cựu Chủ tịch Việt Á nhắn tin cho ông Hùng: ''có ít O2 rùi, tự tin đi Hà Nội'' và hẹn qua chờ ở nhà ông Hùng.

Hơn 18h cùng ngày, Việt đến nhà gặp ông Hùng, xách theo túi màu xanh có đựng 100.000 USD. Cả hai ngồi ở phòng khách, bị can Việt nói: "Em mới nhận được ít thanh toán, em có tí cảm ơn anh…''

Lần thứ hai, ngày 9-9-2021, bị can Việt gọi điện qua Viber cho ông Hùng hẹn gặp. Khi đến nhà ông Hùng, Việt xách chiếc túi màu xanh có 250.000 USD. Hai người nói chuyện khoảng 30 phút về công tác phòng dịch, việc sản xuất kinh doanh Test xét nghiệm… Sau đó bị can Việt đưa túi màu xanh cho ông Hùng và nói: ''Em có tí quà chúc Tết anh''.

Tại CQĐT, ông Hùng thừa nhận việc thỏa thuận ăn chia % doanh thu với Công ty Việt Á và 2 lần nhận tiền từ Chủ tịch công ty này. Ông Hùng còn khai rằng có mối quan hệ thân thiết với Phan Quốc Việt khi Công ty Việt Á phối hợp Học viện quân y thực hiện đề tài nghiên cứu, sản xuất Test xét nghiệm vi khuẩn Lao năm 2021-2013.

Vì vậy, khi Học viện Quân y gửi văn bản đến Bộ KH&CN đề xuất thực hiện đề tài, với mục đích giúp Công ty Việt Á, bị can đã có nhiều hành vi tác động để doanh nghiệp này được tham gia nghiên cứu, cấp phép số đăng ký lưu hành.

Từ các sai phạm trên, CQĐT đề nghị Viện kiểm sát truy tố 3 cá nhân Bộ KH&CN gồm Chu Ngọc Anh - cựu Bộ trưởng KH&CN; Phạm Công Tạc - cựu Thứ trưởng KH&CN về tội “Vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và bị can Trịnh Thanh Hùng bị đề nghị truy tố về tội “Nhận hối lộ”.