Vụ xả lũ 3 năm không đền bù: Thủy điện không xả nước trước khi đón lũ

Theo Đài khí tượng thủy văn tỉnh Kon Tum, ngày 11-10-2020 (ảnh hưởng của cơn bão số 6) và ngày 28-10-2020 (cơn bão số 9) mưa rất to tập trung ở thượng nguồn, gây lũ lớn ở sông Đăk Psi.

Thủy điện Đăk Psi bậc 2

Căn cứ vào quy trình vận hành các hồ chứa các thủy điện thì hồ thủy điện Đăk Psi bậc 1 xả lũ thông qua tràn tự do kết hợp tràn xả sâu. Theo nhật ký vận hành, trước khi có lũ, hồ Đăk Psi bậc 1 không thấy thực hiện mở van tràn xả sâu để hạ mức nước đón lũ. Đên khi lũ về lớn, mực nước hồ dâng nhanh, đơn vị vận hành mới mở tràn xả sâu. Lũ về hồ rất nhanh nên việc mở tràn xả sâu khiến cho lũ ở hạ du tăng rất nhanh.

Hồ thủy điện Đăk Psi bậc 2 xả lũ thông qua 3 cửa van tràn. Theo nhật ký vận hành, trước khi có lũ, hồ ĐăK Psi bậc 2 cũng không mở van tràn để hạ mức nước hồ đón lũ. Đến khi lũ về sớm, hồ mới mở cửa van. Do mưa lớn tập trung trong thời gian ngắn, lũ từ các hồ thủy điện bậc trên như Đăk Psi 3, Đăk Psi 4, Đăk Psi bậc 1 xả về, làm mức nước hồ Đăk Psi bậc 2 tăng rất nhanh, nên việc mở tràn khi đã có lũ về khiến lũ hạ du tăng rất nhanh.

Đài khí tượng thủy văn Kon Tum cho rằng, hồ thủy điện Đăk Psi bậc 2 có dung tích khá lớn (4,6 triệu m3) nên cần phải xả nước đón lũ trước khi lũ về.

Sau 3 năm bị ngập lụt nhà cửa, hoa màu người dân vẫn chưa được đền bù

Còn thủy điện Đăk Psi 5 là hồ có tràn tự do, không có khả năng điều tiết lũ. Khi mực nước hồ lớn hơn cao trình (605m), lượng nước về dư thừa sẽ chảy qua tràn về hạ lưu. Khi có lũ lớn, hồ sẽ mở thêm cửa xả cát để bớt bùn cát và hỗ trợ xả lũ. Từ 11 giờ đến 15 giờ ngày 28-10-2020, mức nước hồ tăng rất nhanh, duy trì từ 609,00m đến 609,60m, thấp hơn mức nước lũ thiết kế và sau đó giảm dần.

Như Báo Công an TP.HCM (số ra ngày 20-5) đã phản ánh, năm 2020, 62 hộ dân ở lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5 (xã Đăk Pxi, H.Hà, Kon Tum) bị ngập lụt nhà cửa, hoa màu, tuy nhiên đã gần 3 năm nhưng chưa được hỗ trợ. Nguyên nhân là do các nhà máy thủy điện nằm trên dòng sông Đăk Psi vẫn chưa ai nhận trách nhiệm về việc xả lũ gây ảnh hưởng cho người dân.

Đập tràn của thủy điện Đăk Psi 5

Phía Sở Công thương tỉnh Kon Tum cho rằng, Công ty CP Đức Thành Gia Lai (chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 5) chịu trách nhiệm đối với 62 hộ dân bị ngập lụt trong lòng hồ thủy điện của mình. Ngoài ra, Công ty Đức Thành phải phối hợp với chính quyền địa phương và các hộ dân bị ảnh hưởng kiểm tra, rà soát, thống kê thiệt hại để bồi thường, hỗ trợ.

Trong khi Công ty Đức Thành có văn bản gửi Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum, UBND tỉnh Kon Tum cho rằng, việc xả lũ của các thủy điện phía trên mới là nguyên nhân trực tiếp gây ngập lụt cho 62 hộ dân ở xã Đăk Pxi. Công ty này đồng ý hỗ trợ dựa trên tỷ lệ % công suất của các nhà máy thủy điện trên sông Đăk Psi.

Chí Dũng