Vừa không để lọt tội phạm vừa chống oan sai là yêu cầu rất cao và ngặt nghèo

Quang cảnh phiên chất vấn với Viện trưởng VKSNDTC tại nhà Quốc hội

Chiều 20-3, Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí đăng đàn trả lời chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, liên quan đến lĩnh vực kiểm sát.

Đặt câu hỏi chất vấn với Viện trưởng Lê Minh Trí, đại biểu Quốc hội Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Long An) nêu, qua báo cáo của Viện kiểm sát, có hàng nghìn đơn chưa được xem xét xử lý, trong đó có thể có quyết định bản án có sai sót, oan sai và quá thời hạn kháng nghị. Đại biểu đề nghị Viện trưởng VKSNDTC nêu giải pháp?

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) cho biết, thời gian qua có một số cán bộ ngành tư pháp nói chung, kiểm sát nói riêng trong quá trình thực thi nhiệm vụ, bên cạnh những việc làm được có tính đột phá và không có yếu tố vụ lợi thì có những việc làm còn sai sót, thậm chí vi phạm pháp luật.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa chất vấn Viện trưởng VKSNDTC

Nữ đại biểu đề nghị Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết quan điểm và các giải pháp để vừa thực hiện tốt nhiệm vụ, không bỏ lọt tội phạm, xử lý nghiêm tội phạm tham nhũng, đồng thời bảo đảm thực hiện đúng chủ trương của Đảng về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung?

Trả lời các nội dung này, Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí cho biết, chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm là chủ trương xuyên suốt của ngành, nhiệm vụ chính trị hàng đầu, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong công tác nghiệp vụ.

Tuy nhiên, hai yêu cầu này có sự mâu thuẫn với nhau trong thực tế, bởi đấu tranh mạnh mẽ với tội phạm sẽ dễ dẫn đến oan sai. Cũng vì thế, vừa đấu tranh mạnh mẽ không để lọt tội phạm vừa chống oan sai là thách thức lớn với các cơ quan tiến hành tố tụng khi thực hiện chức năng nhiệm vụ. Đây là yêu cầu rất cao và ngặt nghèo.

Về giải pháp, người đứng đầu ngành Kiểm sát cho biết, thời gian qua, Ban Cán sự và Viện trưởng VKSNDTC đã yêu cầu toàn ngành phải quán triệt nghiêm túc lời dạy của Bác Hồ đối với kiểm sát viên là công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn. Đặc biệt, Viện trưởng VKSNDTC có một Chỉ thị chuyên đề về chống oan sai, chống lọt tội phạm, trong đó đưa ra nhiều giải pháp.

Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí trả lời chất vấn

Cụ thể, trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ, Viện trưởng VKSNDTC đã yêu cầu các kiểm sát viên các cấp thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục và biện pháp do luật tố tụng hình sự quy định, gắn chặt với công tố với điều tra ngay từ đầu; chỉ đạo tập trung làm tốt khâu thụ lý tin báo, tố giác tội phạm để hạn chế oan sai, lọt tội phạm ngay từ đầu.

Trong đó, yêu cầu kiểm sát viên phải xác minh, điều tra và thu thập chứng cứ theo cả 2 hướng buộc tội và gỡ tội; yêu cầu nắm chắc và áp dụng những nội dung nguyên tắc suy đoán vô tội, đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội, trọng chứng hơn trọng cung, án tại hồ sơ và không được suy diễn; chứng cứ đến đâu xử lý đến đó; không hình sự hóa các quan hệ dân sự kinh tế và đảm bảo đúng pháp luật…

Viện trưởng VKSNDTC nhấn mạnh, hạn chế oan sai và bỏ lọt tội phạm thì một trong những biện pháp quan trọng là công tác cán bộ. Do đó, đề ra yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát các cấp chịu trách nhiệm nếu để xảy ra trường hợp tòa án tuyên bị cáo không phạm tội hoặc hủy án để điều tra lại. Viện kiểm sát cũng tăng cường thanh tra nghiệp vụ để phát hiện oan sai và bỏ lọt tội phạm để ngăn chặn kịp thời...