Vun đắp cảm xúc tích cực cho học sinh

PGS.TS Trần Thành Nam

Thời gian qua xuất hiện không ít vụ bạo lực học đường. Theo ông, điều này xuất phát từ đâu, khi môi trường giáo dục được coi là mẫu mực về văn hóa ứng xử, tiên học lễ, hậu học văn?

- Trong thời gian qua, ngành GD&ĐT đã triển khai rất nhiều chính sách, văn bản để kiến tạo nên một môi trường học tập an toàn và thân thiện, như phong trào xây dựng trường học hạnh phúc được phát động và triển khai từ năm 2019 đến nay đang có những ảnh hưởng tích cực. Tuy nhiên, thực tế vẫn xuất hiện một số vụ bạo lực học đường.

Tình trạng này có nhiều nguyên nhân. Trước hết, thời gian vừa rồi, kinh tế khó khăn, thất nghiệp ảnh hưởng đến an sinh xã hội, khoảng cách tâm lý giữa cha mẹ và con cái ngày càng xa. Bố mẹ dường như quá bận rộn cho công việc, dẫn đến đứa trẻ không biết chia sẻ, giải tỏa tâm lý, bức xúc một cách phù hợp.

Các em lại còn chịu đựng những hệ lụy tiêu cực từ không gian mạng như tiếp cận với quá nhiều bạo lực, rồi có thể là nạn nhân của bắt nạt, kỳ thị, quấy rối và thậm chí là lừa đảo, bắt cóc trên mạng. Điều đó có thể thúc đẩy một số những hành vi ứng xử không phù hợp ở trong học sinh.

Việc thực hiện các giải pháp về ngăn ngừa bạo lực học đường thời gian qua đã phát huy hiệu quả chưa, thưa ông?

- Giải pháp thì chúng ta đã làm rồi, chỉ có điều là làm được triệt để hay không. Như Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã nói, đầu tiên là chúng ta phải làm gương; loại trừ bớt đi những hình mẫu xấu, bạo lực ở trong xã hội và ở trên không gian mạng. Thứ hai nữa là nhà trường kiến tạo nên một môi trường an toàn, thân thiện và giữ gìn những nguyên tắc ứng xử ở trong nhà trường một cách nghiêm cẩn, dựa trên các giá trị yêu thương, tôn trọng.

Nhà trường phải có hệ thống giám sát phù hợp việc ra - vào trường cũng như chương trình hướng dẫn kỹ năng về ứng xử một cách thân thiện. Ngay cả giáo viên cũng cần phải được tập huấn một số kỹ năng, nhận diện các nguy cơ của bạo lực học đường, nhất là trên không gian mạng để sàng lọc, phân loại và có hướng xử lý.

Cùng với đó, giáo dục cho học sinh duy trì nét văn hóa học đường, ứng xử đẹp, an toàn cũng như các kỹ năng quản lý cảm xúc, biết giải quyết vấn đề một cách thân thiện. Tất cả những việc đó phải được thực hiện đồng bộ mới có thể quản lý được bạo lực học đường một cách có hiệu quả.

Mỗi đứa trẻ để ứng xử có văn hóa phải được vun đắp từ nhỏ, cả trong gia đình và nhà trường. Việc này cần được triển khai thực hiện như thế nào cho hiệu quả, thưa ông?

- Điều quan trọng là bố mẹ cần phải làm gương trong việc quản lý cảm xúc, giải quyết vấn đề một cách thân thiện, ứng xử với con thì cũng phải dựa trên kỷ luật tích cực. Bố mẹ không được trừng phạt đòn roi mà phải dựa trên việc giúp cho con nhận ra được hậu quả khi con lựa chọn những cái hành vi đúng và hành vi sai thì khác nhau như thế nào.

Thêm nữa là phải chú ý dạy con các kỹ năng để con tự bảo vệ bản thân mình, an toàn trên môi trường thực và môi trường mạng. Bố mẹ phải quản lý thời gian của con lên trên môi trường mạng để bảo đảm con không tiếp cận với tất cả những nội dung bạo lực hay đồi trụy…

Xin cảm ơn ông!

Trần Oanh thực hiện