Vùng đất Nghĩa Đô, sông Tô Lịch xưa trong dế mèn phiêu lưu ký

Nhà văn Tô Hoài viết Dế mèn phiêu lưu ký khi ông còn rất trẻ, khoảng năm 17 - 18 tuổi.

Theo nhà văn, bối cảnh cuộc phiêu lưu của Dế mèn chính là vùng Nghĩa Đô ven sông Tô Lịch, nơi nhà văn dành cả tuổi thơ của mình ở đó với trò chơi đấu dế, đúc dế.

Nhà văn từng chia sẻ: “Tôi ở Nghĩa Đô lúc đó Hồ Tây, sông Tô Lịch, những cánh đồng lúa làng Bái Ân, làng Nghĩa Đô, làng Hồ, làng An Thái… còn là thiên đường của trẻ con… Toàn bộ không gian của Dế Mèn phiêu lưu kí chính là ở vùng ngoại ô ấy”.

Ông chia sẻ thêm “Tôi hay ngồi tha thẩn đầu làng bên cửa sông Tô Lịch... Trên bãi cỏ, có mấy đám trẻ đang múc nước đúc dế. Trước đó, hằng ngày những lúc thong thả tôi vẫn ra bãi sông chơi đúc dế. Những con dế mèn được đúc bỏ vào rọ, đem ra chơi cho dế vật nhau. Tôi đã đúc dế, chơi dế từ năm lên mười bên cây gạo từ bao năm nay. Tôi chợt nghĩ: Hay là ta viết truyện con dế mèn... Nghĩ thế, rồi mấy hôm liền tôi viết truyện Con dế mèn”.

"Con dế mèn" (chính là ba chương đầu của truyện) do Nhà xuất bản Tân Dân, Hà Nội phát hành năm 1941 ra đời trong hoàn cảnh đấy.

Sau đó, được sự ủng hộ nhiệt tình của độc giả, Tô Hoài được ứng tiền trước để viết thêm truyện "Dế Mèn phiêu lưu ký" (bảy chương cuối của truyện). Năm 1955, ông gộp hai chuyện vào với nhau để thành truyện "Dế mèn phiêu lưu ký" như ngày nay.

"Dế Mèn phiêu lưu ký" có thể tạm dịch là "Ghi chép về cuộc đời trôi dạt của Dế Mèn". Dế Mèn khởi đầu hành trình chui khỏi cái hang chật hẹp, bỏ lại sau lưng sự nhút nhát, e sợ. Bằng lòng dũng cảm và tinh thần tự lập, Dế Mèn cùng những người bạn như Dế Trũi dấn thân chinh phục ước mơ "muôn loài kết làm anh em", xây dựng một thế giới đại đồng.

Nói về nhân vật chính là Dế Mèn, nhà văn Tô Hoài đã tạo ra một nhân vật có ngoại hình và tính cách rất ấn tượng đối với người đọc. Vì thế, ông miêu tả Dế Mèn là một chàng dế trẻ có “đôi càng mẫm hóng, đôi cánh dài phủ kín xuống tận chấm đuôi, thân hình rung rinh một màu nâu hóng mỡ ưa nhìn, sợi râu dài một vẻ rất đỗi hùng dũng”.

Cùng với Dế mèn Tô Hoài đã vẽ ra cả vương quốc côn trùng. Đó là Vương quốc đầm lầy của đại vương Ếch Cốm và thầy đồ Cóc. Đấy là làng cỏ may - vương quốc của loài côn trùng có cánh. Đương quốc của họ hàng nhà kiến…

Tô Hoài cho biết, thông qua thế giới của các loài, ông muốn truyền tải thông điệp đến trẻ con và cả người lớn đó là tình đoàn kết, khao khát cho hòa bình và nghị lực phi thường trước mọi khó khăn.

Mời độc giả xem video:Thăm trại cá Koi ở Singapore. Nguồn: VTV24.

Thu Hà