Vùng 'Vựa lúa số 1 Việt Nam': Cần chủ động nước ngọt, tránh cạn kiệt cục bộ

Điều tiết nước ngọt cho vùng sản xuất lúa, điều tiết nước mặn cho vùng lúa tôm tại tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: TTXVN phát)

Theo thông tin mới nhất từ Ủy ban sông Mekong Việt Nam, nền dòng chảy mùa khô năm 2025 ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục suy giảm, dự báo mặn (nước biển) sẽ xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng.

Do đó các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn ở vùng "Vựa lúa số 1 Việt Nam" cần vận hành công trình ngăn mặn phù hợp bảo vệ sản xuất; chủ động giữ nước ngọt phục vụ sản xuất tránh hiện tượng cạn kiệt cục bộ.

Dẫn số liệu quan trắc, dự báo xu thế thủy văn và nguồn nước từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Ủy hội sông Mekong quốc tế, đại diện Ủy ban sông Mekong Việt Nam cho biết tổng lượng mưa trong tháng 3/2025 trên lưu vực sông Mekong sẽ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, chênh lệch so với trung bình nhiều năm khoảng từ 5-20%, tùy theo từng tiểu lưu vực.

Trong đó, các khu vực thượng lưu ở mức tương đương trung bình nhiều năm, khu vực đông bắc Thái Lan và châu thổ có xu thế tăng so với trung bình nhiều năm. Các hồ trên sông Lan Thương đang chứa ở mức tương đối cao khoảng 75% tổng dung tích hữu ích, các hồ ở hạ lưu vực sông Mekong cũng đang chứa ở mức khoảng 60% dung tích hữu ích và có thể sẽ tiếp tục phát điện như hiện nay.

Dự báo dòng chảy qua trạm Kra-chê (Campuchia) sẽ tiếp tục giảm, dự báo tổng lượng dòng chảy qua trạm Kra-chê trong tháng Ba này biến động trong khoảng từ 6,4 tỷ m3 đến 8,2 tỷ m3, trong khi lượng nước trữ ở Biển Hồ hiện tại là 2,2 tỷ m3 nên khả năng đóng góp vào dòng chính sông sông Mekong dần hạn chế.

Kết hợp các thông tin trên với dự báo xu thế thủy triều, tài nguyên nước, Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhận định mực nước lớn nhất ngày tại trạm Tân Châu (tỉnh Tây Ninh) trong tháng Ba sẽ biến động theo thủy triều trong khoảng từ 1,1 m đến 1,6m.

Lưu lượng dòng chảy trung bình ngày qua trạm Tân Châu trong tháng Ba được nhận định sẽ biến động trong khoảng 3.000 m3/s đến 4.500 m3/s, ở mức tương đương với trung bình nhiều năm nhưng thấp hơn so với cùng kỳ năm 2024 khoảng 5%. Tổng lượng dòng chảy trong tháng Ba qua Tân Châu sẽ ở mức từ 10 tỷ m3 đến 11 tỷ m3, ở mức tương đương với trung bình nhiều năm và thấp hơn cùng kỳ 2024 khoảng 5%.

Mực nước lớn nhất ngày tại trạm Châu Đốc (An Giang) trong tháng Ba được nhận định sẽ biến động trong khoảng từ 1,2 m đến 1,6 m. Lưu lượng trung bình ngày qua trạm biến động trong khoảng 250 m3/s đến 480 m3/s ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm và cùng kỳ năm 2024 lần lượt khoảng 24% và 6%.

Tổng lượng dòng chảy trong tháng Ba qua trạm Châu Đốc được nhận định sẽ ở mức từ 1,0 tỷ m3 đến 1,1 tỷ m3 ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 18 % đến 29% và thấp hơn cùng kỳ năm 2024 từ 0% đến 11%.

Trên cơ sở kết quả dự báo dòng chảy về Đồng bằng sông Cửu Long và dự báo triều tháng Ba, Ủy ban sông Mekong Việt Nam dự báo đường ranh mặn 1g/l vào sâu nhất trên ba nhánh sông lớn là sông Hậu, sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây dự kiến vào sâu hơn khoảng từ 3-13 km so với trung bình nhiều năm; đường ranh mặn 4g/l trên ba nhánh sông này vào sâu hơn so với trung bình nhiều năm khoảng từ 3-10 km.

Theo các phân tích ở trên, nền dòng chảy mùa khô năm 2025 sẽ tiếp tục suy giảm. Do vậy, các địa phương trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cần theo dõi chặt chẽ thông tin về diễn biến nguồn nước trên các sông, kênh rạch để chủ động giữ nước ngọt phục vụ sản xuất tránh hiện tượng cạn kiệt cục bộ.

Ngoài ra, mặn cũng sẽ xâm nhập mạnh hơn vào trong nội đồng, do đó các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng mặn cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn để vận hành công trình ngăn mặn phù hợp bảo vệ sản xuất.

(Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+)

Thông tin thêm, chuyên gia Phùng Tiến Dũng - Trưởng phòng Dự báo Thủy văn Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ (Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long mùa khô năm 2024-2025 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, nhưng không gay gắt như mùa khô năm 2015-2016 và năm 2019-2020.

Tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mekong, triều cường và còn biến động trong thời gian tới. Các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 3-4/2025 (từ ngày 10-15/3; 29/3-2/4); các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3-4/2025 (từ ngày 10-15/3; 29/3-2/4; 27/4-1/5).

Các huyện thường xuyên bị nhiễm mặn bao gồm: Tân Trụ, Bến Lức, Thủ Thừa, Cần Đước, Cần Giuộc, Thạnh Hóa và thành phố Tân An (tỉnh Long An); Gò Công Đông, Gò Công Tây, thị xã Gò Công, Chợ Gạo, Tân Phú Đông (Tiền Giang); Ba Tri, Bình Đại (Bến Tre); Cầu Ngang, Trà Cú, Tiểu Cần, Châu Thành (Trà Vinh); Mỹ Xuyên, Long Phú, Thạnh Trị, Ngã Năm (Sóc Trăng); Vĩnh Lợi, Hòa Bình, Phước Long (Bạc Liêu); Vĩnh Thuận, An Biên, Hòn Đất, Giang Thành (Kiên Giang) và các huyện Long Mỹ, Vị Thủy, Ngã Bảy, Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang)./.

(Vietnam+)