Vườn dừa Thiện Trung hút khách

Vì thế, các hộ dân Thiện Trung tận dụng đất trống để trồng dừa. Dừa Thiện Trung nói riêng và Thiện Nghiệp nói chung không chỉ được xem là đặc sản của địa phương mà còn là một thắng cảnh tuyệt đẹp vùng gió cát, hấp dẫn khách du lịch, nhất là mỗi khi rảo bước dưới rặng dừa trĩu trái.

Rừng dừa trên vùng cát thôn Thiện Trung

Giống dừa xiêm được trồng nhiều ở Thiện Trung

Khi du lịch phát triển thì nhu cầu sử dụng dừa vào mục đích giải khát khá lớn. Vì thế, không hiểu từ bao giờ dừa ngọt lịm xứ Rạng đã dịch chuyển dần về vùng đất cát đỏ Thiện Nghiệp, diện tích dừa cũng theo thời gian tăng nhanh. Ông Nguyễn Hoàng Lân, một lão nông ở xã Thiện Nghiệp cho hay: “Cách đây khoảng gần 10 năm toàn xã Thiện Nghiệp chỉ có 35 - 40 ha dừa vàng và dừa xiêm, nhưng bây giờ diện tích dừa trồng ở thôn Thiện Bình, Thiện Trung, Thiện Hòa đã tăng gấp 3 - 4 lần. Trong đó, diện tích dừa lớn nhất vẫn là Thiện Trung, vì có nước nhỉ quanh năm. Còn thôn Thiện Sơn, do địa hình đồi cát cao, nguồn nước tưới khó khăn nên nhiều hộ trồng dừa phải khoan giếng để lấy nước tưới. Những cây dừa già cỗi từ 20-30 năm được chặt hạ dần thay thế giống dừa xiêm mới nước ngọt lịm, ai cũng thích, bởi bổ dưỡng cho sức khỏe. Dừa xiêm Thiện Trung, trái nhỏ, song lại chinh phục người thưởng thức bởi vị ngọt thanh, cơm dừa dẻo mềm. Vị ngon của dừa Thiện Trung phải chăng được kết tinh từ điều kiện thổ nhưỡng vùng đất cát đỏ và đượm gió biển…”.

Những rặng dừa trăm tuổi ngày xưa đã làm nên dáng vẻ tuyệt vời của xứ Rạng. Trên con đường ven biển chợ Rạng (phường Hàm Tiến, TP. Phan Thiết ngày nay) rợp bóng dừa. Ngọn dừa che kín cả bầu trời xanh. Dừa Rạng lúc bấy giờ nổi tiếng nhất, nhì miền Trung, vì ngoài vẻ đẹp duyên dáng, thân dừa vươn ra mặt biển như đón những con sóng bạc đầu. Thế rồi, theo thời gian các dự án phát triển du lịch mọc lên san sát ở thành phố biển. Những rặng dừa trăm tuổi mất dần do lão hóa, do chặt tận gốc để xây dựng công trình nhà cao tầng, dừa xứ Rạng bị mai một dần…

Một ngày cuối tuần tháng 9/2023, chúng tôi cùng đoàn khách từ Đắc Nông về tham quan vườn dừa hơn 100 cây đang đến kỳ thu hoạch của gia đình anh Năm Long, thôn Thiện Trung, xã Thiện Nghiệp. Bóng dừa che mát lối đi, cây nào trái cũng sum suê. Anh Năm Long chia sẻ: “Người dân thôn Thiện Trung có truyền thống trồng dừa lâu đời. Song, những năm gần đây khách du lịch thích uống nước dừa xiêm nên các hộ dân phát triển mạnh giống dừa này. Loại dừa xiêm trồng khoảng 4 năm cho thu hoạch và tuổi thọ của cây dừa khoảng 40 năm; bình quân mỗi cây cho 25 - 30 trái; khoảng 30 ngày thu hoạch một lần với giá thị trường hiện nay từ 7.000 – 10.000 đồng/trái…”.