Vướng quy hoạch dự án tỷ USD, hơn 200 hộ dân ở Quảng Ninh sống khổ

Nhà cửa sập xệ, hạ tầng không được đầu tư

Điểm dân cư Đài Chuối nằm cách trung tâm xã Vạn Yên, huyện Vân Đồn khoảng 10km, là một khu vực trong quy hoạch dự án Khu công viên phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp có casino (dự án công viên - PV).

Ông Phạm Huy Thành, Chủ tịch UBND xã Vạn Yên cho biết, Đài Chuối có gần 180 hộ dân và là điểm dân cư có cuộc sống khó khăn nhất trong vùng quy hoạch dự án công viên.

Đường vào các hộ dân ở Đài Chuối chủ yếu bằng đất, cỏ mọc kín lối.

Dẫn PV Báo Giao thông băng qua con đường ngập cỏ dại để về căn nhà của mình nằm chênh vênh bên sườn đồi, bà Ngô Thị Tuyến, 86 tuổi, ở Đài Chuối cho biết: Các xã bên thì đường bê tông phẳng lỳ đến từng hộ. Nhưng ở đây, đường sá không được đầu tư gì do nằm trong quy hoạch.

Bà Tuyến quê ở TP Hải Phòng. Năm 1979, bà Tuyến dẫn theo 3 người con nhỏ đến vùng đất này khai hoang làm kinh tế mới, rồi hình thành lên điểm dân cư Đài Chuối như bây giờ.

Mấy chục năm, cả thôn sống trong cảnh "4 không" (không điện, không đường, không trường học, không y tế). Gần 20 năm trước, chính quyền thực hiện chủ trương xóa nhà dột nát cho các hộ trong thôn, gia đình bà Tuyến được hỗ trợ 30 triệu đồng làm căn nhà cấp 4 rộng gần 30m2.

"Giờ nhà đã cũ nát lắm. Khi có mưa lớn là trong nhà dột như ngoài sân, gió lớn là nhà rung lắc mạnh, nguy cơ sập xuống. Nhưng vì nằm trong vùng quy hoạch, chúng tôi không thể xây sửa nhà cửa. Ruộng đồng thì bỏ hoang do không được đầu tư hệ thống thủy lợi. Chẳng biết quy hoạch thế nào, bao giờ thì di dời, chứ sống mãi như này khổ quá", bà Tuyến than.

Trần, tường căn hộ của gia đình ông Khìn, bà Hòa xuống cấp nứt toác, không biết sập xuống lúc nào.

Cạnh hộ bà Tuyến là gia đình ông Cam Vĩnh Khìn, người dân tộc Hoa, thương binh loại 1/4. Khi PV tới, ông Khìn đi vắng. Bà Đỗ Thị Hòa, vợ ông Khìn đang lụi cụi nấu ăn trong căn bếp cũ nát chia sẻ, ông Khìn bị chột một mắt, sức khỏe thì yếu. Cậu con trai của ông bà sinh năm 1987 bị ảnh hưởng chất độc màu da cam từ bố, nên thần kinh bất thường.

Gia cảnh vậy, nên cả nhà bà Hòa phải sống trong căn nhà sập xệ bao năm. Đến năm 2015, gia đình bà Hòa được chính quyền địa hỗ trợ sửa nhà.

Năm 2017, khu Đài Chuối vào quy hoạch dự án công viên và năm 2019 thì có quyết định thu hồi đất. Thế nhưng, sau đó không thấy ai đền bù, di dời gì.

"Chồng tôi hiện tại gần như không nhìn thấy gì. Nhà cửa thì không biết sập lúc nào, vì thế, tôi đành phải đưa ông ấy ra ở với con lớn tại trung tâm huyện. Chúng tôi rất mong mỏi dự án sớm trả tiền đền bù để có điều kiện chuyển đi nơi khác sinh sống", bà Hòa nói.

Trụ sở xã Vạn Yên cũng nằm trong quy hoạch dự án công viên, nên hệ thống tường bao không được đầu tư.

Ông Phạm Huy Thành, Chủ tịch UBND xã Vạn Yên cho biết: Hiện, trên địa bàn có 2 dự án chiếm tới 2/3 diện tích toàn xã là dự án hồ chứa nước Đồng Dọng và dự án công viên.

Nhưng nhiều năm nay, 2 dự án này vẫn chưa được triển khai, khiến người dân trong vùng quy hoạch lâm cảnh "đi cũng dở, ở không xong" vì nhà cửa xuống cấp, hạ tầng giao thông không được đầu tư như những vùng nông thôn khác của huyện Vân Đồn.

Bao giờ dự án được triển khai?

Tìm hiểu của PV Báo Giao thông được biết, quy hoạch dự án công viên có diện tích rất lớn với khoảng 2.000ha ở xã Vạn Yên, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 40.000 tỷ đồng.

Theo đó, vùng quy hoạch sẽ xây dựng hệ thống khách sạn, resort, biệt thự, căn hộ nghỉ dưỡng, công viên chủ đề, trung tâm thương mại, khu vực triển lãm, tổ hợp thể thao với trường đua ngựa tiêu chuẩn, sân golf 18 lỗ, casino…

Dự án đã được nghiên cứu quy hoạch từ gần chục năm trước. Theo quy hoạch, dự án chiếm dụng diện tích đất của 3 thôn với trên 200 hộ dân gồm các dân tộc người Dao, Hoa, Kinh… sinh sống.

Dù khu tái định cư đã được hoàn thành, nhiều hộ đã có thông báo thu hồi đất, nhưng đến nay, chưa thấy triển khai đền bù cho dân.

Nhiều căn hộ ở điểm dân cư Đài Chuối bị bão số 3 làm tốc mái hoàn toàn vẫn chưa có điều kiện sửa chữa, khắc phục.

Trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Nguyễn Quang Minh, Chánh văn phòng Ban Quản lý khu kinh tế (KKT) tỉnh Quảng Ninh thừa nhận tiến độ quy hoạch, triển khai dự án công viên làm cho cuộc sống của hơn 200 hộ dân tại xã Vạn Yên gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Minh, tại xã Vạn Yên, có 3 thôn là Đài Mỏ, Đài Làng và Đài Chuối nằm trong quy hoạch phân khu 1/2.000 thuộc khu vực Đông Bắc Cái Bầu, KKT Vân Đồn đã được UBND tỉnh phê duyệt ngày 31/5/2021. Trong khu vực có Quy hoạch chi tiết 1/500 dự án công viên và được Ban quản lý KKT Vân Đồn phê duyệt ngày 12/12/2022.

Hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án trên đã được UBND tỉnh báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Ngày 9/11/2023, Bộ KH&ĐT đã có báo cáo thẩm định về hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án công viên. Trong đó, Bộ này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Quảng Ninh hoàn thành một số nội dung để hồ sơ dự án đủ điều kiện trình Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư gồm: Hoàn thiện hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng; rà soát quyết định chủ trương đầu tư và chỉ đạo thực hiện giám sát, đánh giá thực hiện dự án...

Hạ tầng khu vực tái định cư ở xã Vạn Yên, huyện Vân Đồn phục vụ công tác di dân, giải phóng mặt bằng đã hoàn thiện.

"Hiện, các thủ tục đã được hoàn thiện và nộp lên Bộ KH&ĐT để trình Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Khi có quyết định của cấp có thẩm quyền thì tỉnh mới triển khai các quy trình tiếp theo được", ông Minh thông tin.

Liên quan đến việc nhà cửa, công trình của người dân trong vùng dự án bị xuống cấp, nhất là hư hại do bão số 3 gây ra, ông Minh cho rằng, theo quy định của pháp luật, dù nằm trong quy hoạch, các hộ dân vẫn được sửa chữa, nâng cấp nhà ở khi bị xuống cấp.

"Do đó, UBND huyện Vân Đồn cần rà soát, đánh giá và xem xét giải quyết theo nguyện vọng sửa chữa nhà cửa của người dân theo thẩm quyền", ông Minh nói.

Quang Minh