Vượt khỏi 'vòng tròn di sản', Huế kiến tạo các cực tăng trưởng mới

Sự xuất hiện của hàng loạt dự án đầu tư quy mô lớn, cùng với những chính sách quyết liệt từ chính quyền địa phương, đang dần định hình một diện mạo mới cho vùng đất cố đô, nơi “đại bàng” chọn về làm tổ.

Những động lực mới thúc đẩy tăng trưởng

Một góc thành phố Huế nhìn từ trên cao. Ảnh: Hoàng Lê

Trong thời gian gần đây, Huế đã trở thành điểm đến của nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, với những dự án nổi bật tạo sức lan tỏa cho cả nền kinh tế địa phương. Gần đây nhất có thể kể đến là Công ty cổ phần Kim Long Motor Huế.

Dự án nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô và xe khách của Kim Long Motor tại Khu Công nghiệp Phú Bài có quy mô lên đến 130 ha, tổng vốn đầu tư gần 3.000 tỉ đồng, được kỳ vọng đạt công suất thiết kế lên đến 16.000 xe/năm trong tương lai. Gần đây nhất, việc Kim Long Motor ký kết hợp tác chiến lược với Tập đoàn Cho Thavee (Thái Lan) đã mở ra cơ hội sản xuất và phân phối các dòng xe chuyên dụng, khẳng định vị thế của một doanh nghiệp mang thương hiệu Huế.

Bên cạnh đó, Huế còn thu hút các dự án hàng nghìn tỷ đồng khác. Có thể kể đến Nhà máy điện mặt trời Eon Industry Việt Nam với tổng mức đầu tư 500 tỉ đồng, góp phần vào nguồn năng lượng sạch của tỉnh. Hay Công ty Scavi Hương Trà, với dự án nhà máy may mặc và Nhà máy xử lý cát thạch anh cao cấp HPS sẽ góp phần đưa Huế trở thành một trong những điểm cung cấp nguyên vật liệu công nghiệp.

Hay trước đó, sự kiện Trung tâm thương mại Aeon Mall Huế với tổng vốn đầu tư gần 4.000 tỉ đồng đi vào hoạt động không chỉ là điểm đến mua sắm, giải trí mà còn là một minh chứng sống động cho sức hút của Huế đối với các nhà đầu tư lớn, đồng thời tạo ra hàng ngàn việc làm và thúc đẩy ngành dịch vụ thương mại phát triển.

Kinh tế Huế đa dạng hơn

Nếu cách đây 10 năm, cụ thể là năm 2015, du lịch và dịch vụ là hai trụ cột chính của nền kinh tế tỉnh Thừa Thiên Huế (cũ), đóng góp từ 54-56% vào tổng GRDP của địa phương, thì hiện tại, cơ cấu kinh tế đã có sự thay đổi rõ rệt.

Sự chuyển dịch này bắt đầu có dấu hiệu rõ nét từ giai đoạn 2021 trở đi, với hàng loạt dự án công nghiệp và sản xuất lớn được cấp phép, kéo theo sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành. Đến năm 2021, tỷ trọng công nghiệp và xây dựng đã chiếm 33,10% trong cơ cấu kinh tế, trong khi dịch vụ và thương mại chỉ còn chiếm 46,80%.

Sự chuyển mình này không chỉ được thể hiện qua tỷ trọng, mà còn qua số lượng và quy mô các dự án đầu tư. Số dự án đầu tư mới đã tăng từ 28 dự án vào năm 2021 lên 34 dự án trong năm 2024, với tổng vốn đăng ký tăng từ 3.700 tỉ đồng lên hơn 6.123 tỉ đồng. Có thể kể đến một số dự án tiêu biểu như Khu công nghiệp Gilimex có quy mô 460,85 ha với tổng vốn đầu tư khoảng 2.614 tỉ đồng hay Khu công nghiệp Tứ Hạ (giai đoạn 1) với diện tích 37,6 ha và tổng vốn đầu tư khoảng 210 tỉ đồng.

Ngoài ra, việc khởi công Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn vào đầu năm 2024 cũng là một tín hiệu tích cực, cho thấy sự quan tâm đến phát triển bền vững. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng tăng mạnh, với 15 dự án mới được cấp phép trong năm 2024, tổng vốn đăng ký hơn 40 triệu đô la, minh chứng cho sức hấp dẫn của Huế đối với các nhà đầu tư quốc tế.

Trong khi đó, theo Sở Công thương, từ đầu năm 2025 đến nay, ngành công nghiệp - xây dựng ghi nhận mức tăng trưởng gần 13%. Trong đó, một số lĩnh vực ghi nhận sự tăng trưởng đột phá như sản xuất ô tô tăng gấp 13 lần, sản xuất điện tăng 62,6%, sản xuất găng tay tăng hơn 3,4 lần.

Cảng Chân Mây tại TP. Huế. Ảnh: Đại Phong

Từ sự tăng trưởng trên có thể thấy, ngoài các yếu tố nội tại của doanh nghiệp còn đến từ sự đầu tư đồng bộ của các khu công nghiệp (KCN), khu kinh tế (KKT) và các chính sách thu hút đầu tư của thành phố. Hiện tại, KCN Phú Bài đạt tỷ lệ lấp đầy tới 98%; KCN Phong Điền đạt khoảng 74%, KCN Phú Đa khoảng 42,5% và KCN La Sơn đạt gần 37%. Tính đến thời điểm hiện tại, KKT Chân Mây - Lăng Cô đã có 55 dự án đầu tư còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký hơn 97.000 tỉ đồng, trong đó vốn FDI chiếm gần 58%.

Những con số trên cho thấy một sự thay đổi bền vững, đặc biệt trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, dệt may và công nghệ cao. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh duy trì ở mức cao, đạt 9,39% trong 6 tháng đầu năm 2025 và tổng vốn đầu tư đăng ký mới trong năm 2024 lên tới 12.500 tỉ đồng.

Thành công trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Huế có được nhờ vào những chính sách đột phá của chính quyền địa phương. Huế đã và đang nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, từ đó đưa chỉ số Năng lực Cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Huế liên tục tăng và nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước.

Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND TP. Huế, chia sẻ các cơ chế, chính sách được đã được thông qua và ban hành có vai trò và ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là công cụ hỗ trợ, khuyến khích, động viên, thúc đẩy Huế phát huy nội lực, huy động được tối đa các nguồn lực cho đầu tư phát triển. Điều này nhấn mạnh cam kết của tỉnh trong việc tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, giúp các nhà đầu tư an tâm "làm tổ" và phát triển bền vững.

Để tăng độ hấp dẫn của nền kinh tế

Tuy nhiên, con đường thu hút đầu tư, đặc biệt là những “đại bàng”, vẫn còn nhiều thách thức. Các doanh nghiệp đang hoạt động tại Huế đối mặt với khó khăn về hạ tầng logistics, cụ thể là Cảng Chân Mây tuy đã được nâng cấp nhưng dịch vụ kho bãi và vận tải biển chưa đồng bộ, dẫn đến chi phí trung chuyển tăng cao. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng gặp rào cản trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng để đầu tư công nghệ.

Để giải quyết những vấn đề này và tạo ra một "tổ" vững chắc cho các nhà đầu tư, chính quyền địa phương đang đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh. Địa phương này cam kết thu hút các dự án có quy mô lớn, công nghệ cao, thân thiện môi trường, và ưu tiên các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính và chiến lược dài hạn. Cụ thể, Huế đặt mục tiêu thu hút khoảng 1,3 tỉ đô la vốn FDI từ nay đến năm 2030.

Theo ông Trần Công Thích Vương, Phó Giám đốc Sở Tài chính Huế, địa phương sẽ tập trung phát huy những lợi thế cạnh tranh như vị trí chiến lược trên hành lang kinh tế Đông - Tây, cảng nước sâu Chân Mây, KKT Lăng Cô – Chân Mây và nguồn nhân lực chất lượng cao. Huế cũng tích cực xúc tiến đầu tư tại các thị trường tiềm năng như Nhật Bản, nơi các doanh nghiệp đã đóng góp đáng kể vào ngân sách và tạo việc làm cho lao động địa phương.

Theo các số liệu thống kê, hiện có 20 dự án FDI do các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Huế, với tổng vốn đăng ký 248 triệu đô la và tạo việc làm cho khoảng 2.000 lao động địa phương. Tính đến cuối năm 2024, các doanh nghiệp FDI nói chung tại đã đạt doanh thu ước tính gần 1,6 tỉ đô la, nộp ngân sách ước đạt 4.460 tỉ đồng và chiếm tỷ trọng 35% trong tổng thu ngân sách toàn tỉnh.

Nhân Tâm