Washington nói gì khi Tehran đồng ý nối lại đàm phán Thỏa thuận hạt nhân?

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price hôm 27/10 nói với hãng tin Tass rằng nước này sẵn sàng nối lại các cuộc đàm phán về Thỏa thuận hạt nhân Iran, còn được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), đồng thời hy vọng sớm đạt tiến triển về việc Tehran tuân thủ trở lại các cam kết trong JCPOA.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price. Ảnh: AP

"Như đã từng tuyên bố trước đó, chúng tôi sẵn sàng quay lại bàn đàm phán về JCPOA tại Vienna và tin rằng các bên có liên quan sẽ sớm thu hẹp được những bất đồng còn tồn tại ở vòng đàm phán thứ sáu hồi tháng 6 năm nay” người phát ngôn Ned Price cho hay.

Ông Price lưu ý thêm rằng Mỹ kỳ vọng Iran sẽ quay trở lại cuộc đàm phán mới nhằm khôi phục JCPOA tại Vienna "một cách thiện chí".

Tuyên bố trên được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra sau khi Iran thông báo sẽ nối lại các cuộc đàm phán với các cường quốc thế giới về JCPOA đã ký năm 2015.

Thứ trưởng Ngoại giao Iran Ali Bagheri cho biết kế hoạch nối lại đàm phán hạt nhân trong ngày 27/10 sau cuộc gặp tại Brussels với ông Enrique Mora, quan chức của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách điều phối đàm phán giữa Tehran và các nước còn lại trong JPPOA. Đây là cuộc gặp thứ hai trong tháng này giữa hai quan chức trên.

Ông Ali Bagheri cho biết đã có cuộc đối thoại nghiêm túc và mang tính xây dựng với giới chức EU về những nhân tố thiết yếu giúp đàm phán thành công. “Chúng tôi đã nhất trí sẽ bắt đầu đàm phán trước cuối tháng 11. Thời gian cụ thể sẽ được thông báo trong tuần tới." ông Ali Bagheri viết trên mạng xã hội Twitter hôm thứ Tư.

Trước đó cùng ngày, kênh truyền hình Press TV của Iran dẫn nguồn tin giấu tên cho biết Iran bày tỏ sẵn sàng đàm phán trực tiếp với các nước châu Âu tham gia JCPOA. Nguồn tin cho biết Iran đã mời ba cường quốc châu Âu, gồm Anh, Pháp và Đức tới Tehran hoặc đến họp tại các nước này, tuy nhiên các nước chưa trả lời đề xuất này.

Iran đồng ý nối lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân vào tháng 11 tới. Ảnh: Reuters

Tiến trình đàm phán về việc Mỹ trở lại JCPOA hiện bị ngừng trệ sau khi kết thúc vòng đàm phán thứ 6 hồi tháng 6 vừa qua. Vòng thứ bảy, dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 11 tới, sẽ là vòng đàm phán đầu tiên nhằm hồi sinh JCPOA kể từ khi Tổng thống Iran Ebrahim Raisi nhậm chức vào tháng 8.

Thỏa thuận JCPOA được ký năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức), theo đó Iran hạn chế chương trình làm giàu urani để đổi lấy việc được dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế. Năm 2018, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút Mỹ khỏi JCPOA và đơn phương tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran. Đáp lại, Tehran dần từ bỏ việc thực thi các cam kết trong thỏa thuận kể từ tháng 5/2019. Sau khi nhậm chức vào tháng 1/2021, Tổng thống Joe Biden cam kết Mỹ sẽ trở lại JCPOA.

Tháng 4 vừa qua, các bên bắt đầu tiến hành đàm phán ở Vienna (Áo) nhằm cứu vãn thỏa thuận JCPOA. Tuy nhiên, Mỹ chỉ tham gia đàm phán gián tiếp. Các cuộc đàm phán tạm ngừng vào tháng 6 vừa qua do Iran có sự thay đổi về lãnh đạo sau cuộc bầu cử tổng thống. Kể từ khi ông Ebrahim Raisi lên nắm quyền thay người tiền nhiệm Hassan Rouhani, Chính phủ Iran đã bắt đầu xúc tiến đàm phán trở lại, đồng thời chỉ trích Mỹ không dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào nước này.

Trong khi đó, báo cáo được Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) công bố hôm 25/10 cho biết, động thái gần đây của Iran nhằm mở rộng kế hoạch làm giàu urani vượt quá mức độ tinh khiết 20% tại nhà máy thử nghiệm đặt trên mặt đất ở cơ sở hạt nhân Natanz đã buộc IAEA phải tăng cường các hoạt động giám sát tại nhà máy này.

Báo cáo nêu chi tiết kế hoạch của Iran nạp urani làm giàu lên đến mức 20% vào thêm nhiều máy ly tâm tại Nhà máy làm giàu nhiên liệu thử nghiệm ở Natanz (PFEP), nhưng không phải những chiếc máy đã làm giàu urani lên mức 60%, gần với cấp độ sản xuất vũ khí hạt nhân. IAEA khẳng định đây là nguyên nhân khiến cơ quan này quyết định gia tăng tần suất và cường độ của các hoạt động giám sát tại PFEP./

Nguyễn Phương