Xã A Mú Sung: Mất mùa vụ rau ôn đới

Nhiều diện tích rau tại thôn Ngải Trồ bị bỏ không thu hoạch.

Vườn rau bắp cải của gia đình ông Chảo Láo Lở, thôn Ngải Trồ, xã A Mú Sung, cũng là vườn rau thu hoạch cuối cùng của thôn. Nhìn những cây bắp cải bé bằng vốc tay lẫn trong đám cỏ dại, cây bị sâu, cây bị hỏng chỉ có thể cho lợn ăn, ông Lở không khỏi xót xa.

Cỏ mọc che lấp những luống rau bắp cải.

Đầu năm 2020, ông Lở trồng hơn 2.000 cây rau bắp cải, su hào với mong muốn có thêm thu nhập. Ban đầu, rau phát triển xanh tốt, ông và gia đình rất phấn khởi và hy vọng sẽ có vụ rau bội thu. Tuy nhiên, đến tháng 5, rau vào bắp thì nắng nóng kéo dài cả tuần khiến rau bắp cải bị hỏng nhiều. Những cây bắp cải nào vượt qua được đợt nắng nóng thì đến khi thu hoạch cũng chỉ được 5 lạng đến 1,5 kg và do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên rau không tiêu thụ được.

Nhiều cây rau bắt đầu thối, hỏng.

Ông Chảo Láo Lở, thôn Ngải Trồ kiến nghị: Các ngành chức năng, ngành nông nghiệp trong huyện đầu tư để nhân dân làm là rất tốt, nhưng cũng cần có kỹ thuật và thí điểm, rồi mới làm, tôi nghĩ rằng ngành nông nghiệp cần nghiên cứu kỹ rồi mới làm để tránh mất mùa như thế này. Chúng tôi mong muốn cấp trên sẽ có một phần hỗ trợ thất thu cho người dân để bù lại công sức đã bỏ ra.

Ông Chảo Láo Lở xót xa khi nhìn những cây rau không bán được.

Đầu năm 2020, thôn Ngải Trồ, xã A Mú Sung lần đầu tiên trồng thí điểm 10 ha rau ôn đới gồm 7 ha rau bắp cải, 3 ha rau su hào. Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bát Xát cung ứng giống và phân bón, hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ dân và cam kết thu mua, bao tiêu sản phẩm cho người dân. Tuy nhiên, không chỉ đối với ông Lở, mà đối với hầu hết các hộ dân trồng rau ôn đới của thôn Ngải Trồ, xã A Mú Sung cũng rơi vào hoàn cảnh rau bị hỏng và khó tiêu thụ.

Rau có thu hoạch thì cũng chỉ để làm thức ăn cho gia súc, gia cầm.

Đến thăm nhà Trưởng thôn Lý Kin Phù lúc ông Phù đang ở trong bếp băm rau bắp cải cho đàn vịt ăn. Là trưởng thôn, tiên phong trồng 1ha rau bắp cải, bỏ bao công sức chăm sóc, dự kiến sẽ thu được khoảng 20 tấn rau, nhưng kết quả là ông Phù chỉ thu được 1 tấn rau, bán được 5 triệu đồng. Trong khi đó, riêng tiền thuê người làm đất, chăm sóc rau, mua thuốc trừ sâu, phân bón… đã mất hơn 10 triệu đồng.

Ông Lý Kin Phù băm rau bắp cải làm thức ăn cho gia súc...

Ông Lý Kin Phù, Trưởng thôn Ngải Trồ chia sẻ: Làm rau cũng có cán bộ của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện lên hướng dẫn người dân, nhưng năm nay làm muộn quá, ban đầu rau rất xanh đẹp. Sang năm, nếu làm sớm hơn thì có thể sẽ thu kịp thời, không như năm nay.

…và một phần làm thức ăn cho đàn vịt nuôi của gia đình.

Trao đổi với lãnh đạo UBND xã A Mú Sung, chúng tôi được biết, đầu năm 2020 mô hình trồng 10 ha rau ôn đới của xã được coi là bước đột phá trong sản xuất, vì đây là lần đầu tiên người dân tích cực trồng rau trái vụ trên ruộng bậc thang, không bỏ đất trống như những năm trước. Tuy nhiên, trong 10 ha rau chỉ có khoảng 5 ha rau cho thu hoạch, sản lượng khoảng 40 tấn, so với mục tiêu đạt 200 tấn là quá thấp, tiêu thụ cũng rất khó khăn. Vụ rau thất bại khiến nhiều hộ dân chán nản.

Ông Ma Seo Củi, Chủ tịch UBND xã A Mú Sung khẳng định: Ngay từ đầu xã xác định đây là nguồn tạo thu nhập thêm cho người dân, nhưng đến nay đã thất bại. Nguyên nhân thì có chủ quan và khách quan, giai đoạn cuối vụ rau thì một số người dân thực hiện không đúng kỹ thuật của cán bộ nông nghiệp nên ảnh hưởng đến chất lượng cây rau. Khi triển khai làm thì xã, Phòng Nông nghiệp và Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp có lên cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm cho nông dân. Tuy nhiên đến thu hoạch, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp chưa làm tròn trách nhiệm thu mua cho nhân dân, thu mua hời hợt, không đều cho bà con, dẫn đến bà con chán nản không chăm sóc rau nên gây hỏng, thối nhiều diện tích rau. Thêm vào đó, khi bắp cải có bắp thì địa phương bị nắng khô hạn 2 tuần nên cũng ảnh hưởng đến chất lượng rau.

Sau vụ rau ôn đới thất bại, nhiều hộ dân tham gia trồng rau ở thôn Ngải Trồ thất vọng vào mô hình mới này vì bỏ quá nhiều công chăm sóc nhưng không đem lại nguồn thu. Tuy nhiên, theo lãnh đạo xã A Mú Sung, nếu vụ rau ôn đới sang năm trồng sớm hơn và người dân chăm sóc đúng kỹ thuật, đầu ra ổn định, thì đây vẫn là mô hình kinh tế hiệu quả cao hơn nhiều so với trồng ngô, trồng lúa, giúp bà con nâng cao thu nhập. Hiện nay, một số hộ dân bày tỏ mong muốn có được sự hỗ trợ của ngành nông nghiệp huyện để bớt khó khăn.

Tuấn Ngọc - Đức Toàn