Xã hội hóa hoạt động công chứng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

- Thưa ông! Đề nghị ông cho biết về tình hình hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh hiện nay?

- Hiện tại trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 6 tổ chức hành nghề công chứng, trong đó có 2 Phòng công chứng gồm: Phòng Công chứng số 1 tại thành phố Đông Hà và Phòng Công chứng số 2 tại huyện Hướng Hóa; 4 Văn phòng công chứng gồm: 2 văn phòng công chứng tại thành phố Đông Hà, 1 văn phòng công chứng tại huyện Hải Lăng và 1 văn phòng công chứng tại huyện Vĩnh Linh.

Chất lượng dịch vụ công chứng, chứng thực trên địa bàn nhìn chung đạt kết quả tốt. Các hồ sơ công chứng đa số đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật về công chứng và pháp luật liên quan. Hồ sơ được lưu trữ đầy đủ, đảm bảo và theo từng loại việc, thuận tiện cho việc tra cứu, kiểm tra, các hồ sơ được đánh dấu thứ tự theo quy định. Về cơ bản, dịch vụ công chứng đã đáp ứng nhu cầu cầu công chứng tại địa phương. Hầu hết các tổ chức hoạt động trên lĩnh vực công chứng thực hiện chế độ làm việc, báo cáo định kì; kĩ năng tiếp và hướng dẫn người dân của đội ngũ cán bộ công chứng thường xuyên được quan tâm, do đó người dân ngày càng tin tưởng, số hồ sơ tăng.

Hoạt động công chứng trong thời gian qua của các đơn vị công chứng trên địa bàn tỉnh đã khẳng định rõ vai trò, chức năng xã hội của nghề công chứng là cung cấp dịch vụ công do Nhà nước ủy nhiệm thực hiện, nhằm bảo đảm an toàn pháp lí cho các bên tham gia hợp đồng, giao dịch, phòng ngừa tranh chấp, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phục vụ phát triển kinh tế của tỉnh.

- Ông có thể cho biết qua các đợt kiểm tra chuyên môn trong hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh, Sở Tư pháp đã phát hiện những bất cập, tồn tại nào trong lĩnh vực này?

- Qua kiểm tra cho thấy, các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh cơ bản thực hiện tốt Luật Công chứng và các văn bản hướng dẫn thi hành. Thực tế, tại Quảng Trị lượng giao dịch công chứng không quá lớn nên không có tình trạng quá tải xảy ra. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: Một số văn phòng công chứng có niêm yết phí công chứng nhưng chưa cập nhật mới. Sổ công chứng hợp đồng, giao dịch: một số văn phòng chưa thực hiện khóa sổ theo quy định tại Thông tư 06/2015/TTBTP. Một số hồ sơ cập nhật còn thiếu sót thông tin trong thành phần hồ sơ. Việc cập nhật văn bản mới về phí, lệ phí chưa kịp thời. Vẫn còn một số văn phòng chưa quan tâm đến chế độ sổ sách theo quy định; chưa cập nhật các văn bản liên quan, thiếu kiểm tra hồ sơ…

Chất lượng dịch vụ công chứng ngày càng đáp ứng nhu cầu của người dân trên địa bàn tỉnh. Ảnh: LT

Hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu công chứng dùng chung cho toàn tỉnh chưa được xây dựng. Các tổ chức hành nghề công chứng chưa cập nhật được những thông tin cần thiết, nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động hành nghề công chứng. Cũng vì hiện nay trên địa bàn tỉnh chưa có phần mềm quản lí về công chứng, chứng thực nên tiềm ẩn các rủi ro khi công chứng các hợp đồng liên quan đến bất động sản, một tài sản có thể dùng để thực hiện nhiều giao dịch khác nhau nên hoạt động chứng thực tại các địa phương có liên quan đến các giao dịch dân sự có thể chồng chéo đối tượng tài sản với hoạt động công chứng.

- Để khắc phục những bất cập, tồn tại trong hoạt động công chứng cần có những giải pháp gì, thưa ông?

- Để khắc phục những điểm còn bất cập, hạn chế nêu trên, chúng tôi đề xuất với Bộ Tư pháp các giải pháp nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững của đội ngũ công chứng viên; có kế hoạch đào tạo, tạo nguồn công chứng viên hợp lí; phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu tham mưu đề nghị sửa đổi một số nội dung còn bất cập, chồng chéo trong các văn bản.

Cần xây dựng và thành lập Hội công chứng viên tỉnh Quảng Trị để tập hợp đội ngũ công chứng viên trong toàn tỉnh, vừa nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công chứng viên, vừa kịp thời theo dõi, uốn nắn những biểu hiện, vi phạm về đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật trong hành nghề công chứng. Tích cực cải cách thủ tục hành chính. Thúc đẩy phát triển các văn phòng công chứng quy mô lớn, hoạt động chuyên nghiệp và hiệu quả. Xây dựng đề án để ứng dụng phần mềm công chứng, hạn chế rủi ro khi tiếp nhận hồ sơ công chứng, tăng cường quản lí nhà nước về công chứng bảo đảm phát triển các tổ chức hành nghề công chứng rộng khắp và phân bổ hợp lí, đáp ứng đầy đủ nhu cầu công chứng các hợp đồng, giao dịch của cá nhân, tổ chức. Cùng với đó, Sở Tư pháp sẽ tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kĩ năng, đạo đức hành nghề công chứng để xây dựng đội ngũ công chứng viên đủ về số lượng, đảm bảo nghiệp vụ, góp phần thực hiện cải cách thủ tục hành chính và bảo đảm an toàn pháp lí cho các giao dịch dân sự, thương mại của người dân, tổ chức trên địa bàn. Việc thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh những sai phạm và những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động công chứng cũng sẽ được tăng cường để hướng dẫn định hướng các công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của Luật Công chứng và văn bản hướng dẫn thi hành để phát triển lành mạnh các hoạt động công chứng; xử lí nghiêm những đơn vị hoạt động công chứng vi phạm nghiệp vụ chuyên môn mang tính chủ quan…

Thời gian tới, Sở Tư pháp sẽ tham mưu tỉnh tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu về công chứng trên địa bàn, tạo nền tảng kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu công chứng giữa các tổ chức hành nghề công chứng và văn phòng đăng kí quyền sử dụng đất, các cơ quan hữu quan để khắc phục rủi ro trong hoạt động hành nghề của công chứng viên.

- Xin cảm ơn ông!

Lâm Thanh (thực hiện)