Xa Mang sau cơn bão...

Sau cơn bão số 5, cô, trò điểm trường mầm non Xa Mang đã đến lớp đều đặn.

Chúng tôi trở lại Xa Mang, xã Sơn Điện sau 1 tháng khi cơn bão số 5 đi qua, trên con đường vào bản, những người thợ điện đang kiểm tra lại hệ thống đường dây. Ven suối, ruộng bị nước lũ cuốn trôi một góc cũng đang được bà con dọn dẹp, thu hoạch những bông lúa còn sót lại. Tổng cộng 13 chiếc tràn qua suối vào bản Xa Mang cũng đã được dọn dẹp đất, đá, trả lại con đường bê tông thuận lợi cho bà con đi lại và các em học sinh đến trường.

Ở điểm trường mầm non Xa Mang, Trường Mầm non Sơn Điện 1, có tổng số 12 học sinh từ độ tuổi nhà trẻ đến mẫu giáo, cô trò đang cất vang lời ca trong giờ học. Trước đó, do ảnh hưởng của cơn bão số 5, mưa lớn vào các ngày 25 - 26/8, điểm trường đã bị lũ làm sạt 1 trong 3 phòng học, bùn đất ngập phòng học, sân trường; nhà vệ sinh cũng bị lũ cuốn ra xa. Để đảm bảo cho các em học sinh bước vào năm học mới, bà con, giáo viên nhà trường đã tập trung dọn dẹp lại điểm trường. Cô giáo Nguyễn Thị Trang, giáo viên điểm trường mầm non Xa Mang chia sẻ: “Thương học trò lắm, hiện nay điểm trường vẫn chưa thể bố trí chỗ ăn bán trú cho các em học sinh nên hằng ngày sau giờ học buổi sáng, các em về nhà ăn cơm và chiều tiếp tục đến lớp”. Điểm trường mầm non Xa Mang được xây dựng bằng nhà lắp ghép từ năm 2017 do những tấm lòng thiện nguyện trao tặng cũng đã xuống cấp. Cách điểm trường cũ không xa, trên khu đất cao, 3 phòng học kiên cố được xây dựng sắp hoàn thành, hy vọng sẽ góp phần giúp cô, trò ở điểm trường yên tâm học tập, giảng dạy.

Tại điểm trường tiểu học Xa Mang, Trường Tiểu học Sơn Điện 1, thầy giáo Hà Trung Tuân chỉ cho chúng tôi quả đồi phía sau và vị trí dòng nước lũ đã tuôn đất đá xuống khu nhà ở giáo viên, nhà bếp. Hiện, bùn đất vẫn còn vương trên vách gỗ. Chiếc téc nước méo mó một góc, nằm nghiêng cạnh nhà bếp. May mắn thay, lớp học không bị lũ cuốn trôi. Điểm trường tiểu học Xa Mang có 2 lớp ghép (lớp 1 - 2 - 3 và lớp 4 - 5), có tổng số 22 em học sinh theo học do thầy Hà Trung Tuân và cô Nguyễn Thị Hoa giảng dạy.

Chúng tôi đến thăm gia đình anh Phạm Bá Trung, chị Vi Thị Tuyển, có nhà bị lũ cuốn trôi trong cơn bão số 5. Hiện cả gia đình đang sống tạm trong chiếc lán nhỏ được dựng lên trên khu đất của họ hàng. Cho đến nay, chị Vi Thị Tuyển vẫn chưa thể quên được cơn lũ dữ tràn qua và làm đổ sập hoàn toàn ngôi nhà của gia đình chỉ trong phút chốc. Đôi mắt ngấn lệ, chị Vi Thị Tuyển kể lại: "Do ảnh hưởng cơn bão số 5 trên địa bàn bản Xa Mang có mưa nhiều ngày, mưa rất to vào ngày 25/8 đến ngày 26/8 thì trời đã hửng nắng, tôi cũng như nhiều bà con trong bản bắt đầu dọn dẹp lại nhà cửa. Khoảng 16 giờ chiều ngày 26/8, sau tiếng nổ rất lớn là dòng nước lũ từ trên quả đồi phía sau nhà lao xuống ầm ầm. Tôi không nghĩ ngợi được nhiều, chỉ kịp chạy. Ngôi nhà bếp mới xây gọn gàng, sạch đẹp trở thành đống đổ nát sau bão, đồ đạc bay hết, chỉ còn lại số tiền nợ chưa kịp trả”.

Anh Phạm Bá Tiệp, phó bản Xa Mang cho biết: "Bản có 34 hộ, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Do ảnh hưởng cơn bão số 5, bản có 8 hộ bị ảnh hưởng nặng nề về nhà ở, trong đó 2 hộ có nhà bị đổ sập hoàn toàn. Đường bê tông trong thôn bị vùi lấp và trôi hoàn toàn khoảng 50m, một số ngầm tràn hư hỏng nặng, điểm trường mầm non, tiểu học bị ảnh hưởng; lúa, hoa màu thiệt hại hơn 3ha. Ngay sau khi xảy ra thiên tai, bản mất điện, ban quản lý bản tìm cách liên lạc, báo cáo tình hình với cấp ủy, chính quyền xã Sơn Điện. Bà con trong bản hỗ trợ, giúp đỡ các gia đình có nhà bị sập, đồng thời di dời toàn bộ bà con trong bản ra khỏi khu vực nguy hiểm. Bản đã phối hợp với UBND xã Sơn Điện, lực lượng bộ đội, công an làm lán trại ở tạm tại sân bóng của bản. Hiện nay, khu lán trại vẫn tiếp tục được sử dụng khi xảy ra mưa lớn, tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời. Bà con mong muốn có khu tái định cư mới để ổn định cuộc sống”.

Bí thư Đảng ủy xã Sơn Điện, Trịnh Vinh Lực cho biết: "Ngay sau khi xảy ra thiên tai, địa phương đã chỉ đạo di dời khẩn cấp 34 hộ/171 nhân khẩu đến sân bóng của bản, dựng lán trại tạm bằng bạt và luồng. Cùng với đó hỗ trợ thực phẩm, nước uống và các nhu yếu phẩm thiết yếu cho người dân tại nơi sơ tán, huy động phương tiện khắc phục đường giao thông, hỗ trợ gia đình có nhà bị sập hoàn toàn. Cấp ủy, chính quyền địa phương đã hỗ trợ 8 gia đình bị thiệt hại nặng nề, trong đó hỗ trợ 5 triệu đồng đối với 2 hộ có nhà sập hoàn toàn, 2 triệu đồng đối với 6 hộ bị thiệt hại rất nặng về nhà ở. Đồng thời động viên bà con Nhân dân bản Xa Mang ổn định tư tưởng, tinh thần vượt qua khó khăn sau bão. Ngày 5/9, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định số 2980/QĐ-UBND công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại bản Xa Mang, xã Sơn Điện. Nhiều đoàn thiện nguyện cũng đã hướng về bà con bản Xa Mang thông qua việc giúp đỡ nhu yếu phẩm thiết yếu, hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng nặng nề sau bão.

Về lâu dài, các hộ dân mong mỏi sẽ có khu tái định cư mới để ổn định nhà ở, yên tâm lao động, sản xuất; có trường học, đảm bảo cho các em học sinh đến trường an toàn và có nơi sinh hoạt cộng đồng cho các hộ dân. Hiện nay, cấp ủy, chính quyền địa phương cũng đã khảo sát, tìm vị trí phù hợp để xây dựng khu tái định cư bản Xa Mang. Chúng tôi mong muốn tỉnh sớm hỗ trợ nguồn kinh phí xây dựng khu tái định cư để ổn định cuộc sống Nhân dân".

Bài và ảnh: Ngọc Huấn