Xã Sơn Động: Đổi mới sản xuất, tạo sinh kế bền vững

Sản xuất theo hướng hàng hóa, chuỗi liên kết

Những ngày này, tranh thủ thời tiết thuận lợi, nông dân các thôn Chao, Đình, Hai, Lái, Thượng 2, Luông Doan, Mật, Mai Hiên… tập trung ra đồng xuống giống khoai tây vụ đông. Không khí lao động khẩn trương, phấn khởi thể hiện rõ quyết tâm sản xuất của bà con ngay từ đầu vụ. Người dân địa phương cho biết, sản xuất khoai tây Atlantic theo hướng hàng hóa đã được triển khai nhiều năm và mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Vụ đông năm nay, toàn xã có 126 hộ tham gia sản xuất với tổng diện tích 25 ha.

Đây là mô hình liên kết khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, do Hội Nông dân xã Sơn Động phối hợp với Hợp tác xã Sản xuất, Thương mại và Dịch vụ Tổng hợp D&D (phường Bắc Giang) triển khai. Theo đó, hợp tác xã trực tiếp tổ chức tập huấn khoa học kỹ thuật, cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo hình thức trả chậm; ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với từng hộ dân tham gia. Nhờ có sự liên kết chặt chẽ, người dân yên tâm sản xuất, giảm rủi ro về thị trường và chi phí đầu vào.

Đồng chí Trần Văn Tần, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Động kiểm tra mô hình chăn nuôi tại thôn Mỏ.

Đồng chí Trần Văn Tần, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Động cho biết: “Để tạo điều kiện thuận lợi cho bà con, Hội phối hợp với Công ty bố trí kho lạnh bảo quản giống ngay tại các thôn. Nhờ vậy, người dân không còn lo khâu bảo quản giống. Bên cạnh đó, thực hiện chủ trương đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp, Hội bố trí 3 máy cày hỗ trợ làm đất, lên luống; vận động các hộ tham gia mô hình tập trung nhân lực, đẩy nhanh tiến độ sản xuất. Đến ngày 20/12, xã cơ bản gieo trồng xong 100% diện tích khoai tây vụ đông”.

Cùng với chuyển giao kỹ thuật, đưa cây trồng mới có giá trị vào sản xuất, Hội Nông dân xã Sơn Động đặc biệt quan tâm hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân thông qua các nguồn vốn ưu đãi.

Mới đây, Hội Nông dân xã phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh giải ngân 900 triệu đồng cho 9 hội viên vay vốn ưu đãi dự án “Chăn nuôi gà thả vườn”. Mỗi hộ vay 100 triệu đồng, thời hạn 3 năm, lãi suất ưu đãi 0,6%/tháng, nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ nông dân. Các hộ vay không phải thế chấp tài sản, trả lãi theo quý và được các cấp hội hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Ông Trần Ninh Tuân, thôn Thượng 2 phấn khởi chia sẻ: “Có nguồn vốn vay ưu đãi, lại được hướng dẫn kỹ thuật, gia đình tôi yên tâm đầu tư chăn nuôi gà thả vườn theo hướng an toàn sinh học. Đây là cơ hội để chúng tôi có việc làm và thu nhập ổn định ngay trên mảnh đất quê hương”.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ

Nằm ở khu vực miền núi phía Tây của tỉnh, xã Sơn Động có tổng diện tích gieo trồng hằng năm đạt 1.526,4 ha, trong đó diện tích trồng lúa 936,4 ha; trồng ngô 277 ha; còn lại là các loại cây trồng khác. Bình quân lương thực đầu người ước đạt 395 kg/người/năm.

Những năm qua sản xuất nông nghiệp trên địa bàn ổn định và phát triển theo hướng hàng hóa, từng bước nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Tổng sản lượng lương thực cây có hạt hằng năm đạt gần 5.000 tấn; diện tích cây ăn quả đạt 154 ha, sản lượng khoảng 480 tấn.

Phát huy lợi thế về sản xuất lâm nghiệp, mỗi năm xã trồng mới hơn 450 ha rừng tập trung và khoảng 59,3 nghìn cây phân tán, chủ yếu là keo và bạch đàn. Doanh thu từ khai thác gỗ rừng trồng và lâm sản phụ ước đạt trên 50 tỷ đồng/năm. Nhiều hộ dân mạnh dạn đầu tư giống mới, áp dụng kỹ thuật canh tác bền vững, nâng cao giá trị rừng kinh tế, vừa tạo sinh kế ổn định, vừa gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.

Cơ sở chế biến lâm sản của gia đình bà Hoàng Thị Lâm, thôn Đặng, xã Sơn Động tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Điểm sáng trong cơ cấu kinh tế nông thôn là nhận thức của người dân chuyển biến rõ rệt. Từ sản xuất manh mún, tự phát, nông dân từng bước tổ chức sản xuất theo hướng hàng hóa, an toàn sinh học, có sự định hướng và hỗ trợ của chính quyền, doanh nghiệp và hợp tác xã.

Các mô hình kinh tế chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả, cây dược liệu hiệu quả kinh tế cao được địa phương tuyên truyền nhân rộng. Tiêu biểu, thôn Ao Bồng đã thành lập Chi hội Nông dân nghề nghiệp chăn nuôi thỏ, thường xuyên duy trì đàn thỏ giống khoảng 800 con, mỗi năm mang lại thu nhập khoảng 250 triệu đồng cho hội viên tham gia.

Tại thôn Mật, mô hình liên kết chăn nuôi gà thả vườn có 21 hộ tham gia với quy mô hơn 7 nghìn con. Bên cạnh đó, một số mô hình trồng chuối, cây dược liệu... đang mở ra hướng đi mới trong đa dạng hóa sinh kế, giúp nông dân giảm dần phụ thuộc vào sản xuất truyền thống.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Sơn Động nhiệm kỳ 2025 - 2030 xác định mục tiêu nâng cao thu nhập cho người dân, phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đến năm 2030 đạt 60 triệu đồng/người/năm, đến hết năm 2027 xã không còn hộ nghèo.

Cùng với sản xuất nông - lâm nghiệp, kinh tế tập thể và kinh tế hộ gia đình trên địa bàn xã phát triển sôi động, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích cực. Toàn xã hiện có hơn 500 hộ tham gia các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, thương mại; nhiều mô hình cho thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng mỗi năm.

Đáng chú ý, Sơn Động hiện có 5 sản phẩm OCOP gồm: Rượu men lá Như Bảo, rượu men lá Vân Mơ, rượu men lá Mao Sơn Tửu, mỳ gạo Bình Phương và nho An Bá. Các sản phẩm được đầu tư bài bản về bao bì, nhãn mác, quy trình sản xuất bảo đảm an toàn thực phẩm, tiêu thụ rộng rãi trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Qua đó, nhiều cơ sở sản xuất đã tạo việc làm thường xuyên cho hàng trăm lao động, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Theo Phòng Kinh tế xã Sơn Động, tổng giá trị sản xuất năm 2025 trên địa bàn xã ước đạt 1.143 tỷ đồng, tăng 385 tỷ đồng so với năm 2020; thu nhập bình quân đạt 43 triệu đồng/người/năm, tăng 4 triệu đồng/người/năm so với năm 2020. Khi kinh tế phát triển, người dân có điều kiện đóng góp kinh phí, tài sản, ngày công… cùng địa phương xây dựng nông thôn mới. Thống kê sơ bộ, từ năm 2021 đến nay, toàn xã đã huy động hơn 450 tỷ đồng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, góp phần làm thay đổi rõ nét diện mạo nông thôn.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Sơn Động nhiệm kỳ 2025-2030 xác định mục tiêu nâng cao thu nhập cho người dân, phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đến năm 2030 đạt 60 triệu đồng/người/năm, đến hết năm 2027 xã không còn hộ nghèo. Cùng với các nhóm giải pháp tập trung thúc đẩy dịch vụ, thương mại, công nghiệp - xây dựng, địa phương tiếp tục chú trọng phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo chuỗi giá trị.

Đồng chí Lục Xuân An, Chủ tịch UBND xã cho biết: "Địa phương đang triển khai nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, tạo bước chuyển mạnh mẽ hơn nữa về năng suất, chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm công nghiệp, dịch vụ, thương mại, nông nghiệp. Đây được xác định là giải pháp then chốt xây dựng nông thôn mới bền vững, hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện trong giai đoạn tới".

Bài, ảnh: Mai Toan