Xã Vĩnh Thanh hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TƯ

Đây cũng là bước đi cụ thể hóa chỉ đạo của đồng chí Hà Minh Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội tại Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Vĩnh Thanh lần thứ I: Xây dựng Vĩnh Thanh trở thành hạt nhân đổi mới sáng tạo phía Bắc Thủ đô, đô thị sinh thái - thông minh gắn với trục Nhật Tân - Nội Bài và dòng sông Hồng.

Phóng viên Báo Hànôịmới đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thanh Nguyễn Quang Đặng về định hướng, giải pháp và quyết tâm chính trị trong hành trình chuyển đổi đầy thử thách, song cũng nhiều kỳ vọng này.

Thành phố thông minh tại xã Vĩnh Thanh - nguồn lực kết nối phát triển chính quyền số. Ảnh: Vĩnh Thanh

Số hóa toàn bộ hoạt động quản trị và phục vụ nhân dân

- Thưa đồng chí, Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị đặt “chuyển đổi số quốc gia” ở vị trí đột phá. Với Vĩnh Thanh, chính quyền số được triển khai ra sao?

- Nghị quyết số 57-NQ/TƯ khẳng định: “Phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chủ yếu để đổi mới phương thức quản trị quốc gia, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế.” Ở cấp xã, điều đó có nghĩa là xã phải số hóa toàn bộ hoạt động quản trị và phục vụ nhân dân.

Chính quyền số không chỉ là đưa thủ tục hành chính lên mạng, mà là thay đổi cách vận hành: Mọi quyết định quản trị đều dựa trên dữ liệu, mọi giao dịch giữa chính quyền và người dân đều có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi, minh bạch, công khai. Xã Vĩnh Thanh đặt mục tiêu: Đến năm 2030, 100% dịch vụ công cơ bản cung cấp trực tuyến mức độ 4, hơn 90% hồ sơ xử lý trực tuyến, 100% dữ liệu hành chính cốt lõi liên thông với thành phố.

Vĩnh Thanh xác định, xây dựng chính quyền số nghĩa là biến “chính quyền phục vụ” thành hiện thực, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo. Đây chính là cách Vĩnh Thanh cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ở cấp cơ sở.

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thanh Nguyễn Quang Đặng phát động phong trào "Bình dân học vụ số". Ảnh: Đỗ Phong

- Vậy, thuận lợi và khó khăn của Vĩnh Thanh là gì, thưa đồng chí?

- Thuận lợi đầu tiên là thể chế. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tạo ra cơ chế phân quyền, phân cấp rõ ràng hơn, rút ngắn tầng nấc, giúp chính quyền cấp xã chủ động hơn trong quản trị và phục vụ. Đây là điều kiện để chúng tôi chuẩn hóa quy trình, số hóa dữ liệu, liên thông hai chiều với thành phố.

Thuận lợi thứ hai là sự quan tâm chỉ đạo. Đồng chí Hà Minh Hải đã trực tiếp định hướng: Vĩnh Thanh phải trở thành “hạt nhân đổi mới sáng tạo phía Bắc Thủ đô”. Điều đó vừa là động lực, vừa là áp lực tích cực, buộc chúng tôi phải dám nghĩ, dám làm, tiên phong.

Tuy nhiên, khó khăn cũng không ít. Vĩnh Thanh là xã mới thành lập, dữ liệu hành chính trước đây phân tán, hạ tầng số chưa đồng bộ, đội ngũ cán bộ có trình độ công nghệ không đồng đều. Thêm vào đó, nhu cầu của người dân và doanh nghiệp ngày càng cao, kỳ vọng ngày càng lớn. Nhưng chúng tôi coi khó khăn là động lực. Như tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TƯ đã chỉ rõ: Đổi mới sáng tạo chỉ thực sự có giá trị khi giải quyết được những vấn đề thực tiễn khó khăn nhất.

Vĩnh Thanh hướng tới xây dựng chính quyền số không chỉ là đưa thủ tục hành chính lên mạng, mà là thay đổi cách vận hành. Ảnh: Đỗ Phong

- Vĩnh Thanh ưu tiên những đột phá gì ngay từ đầu nhiệm kỳ, thưa đồng chí?

- Chúng tôi chọn ba mũi đột phá: Một là, dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Người dân có thể nộp hồ sơ, theo dõi tiến độ, nhận kết quả trực tuyến, không cần đến trụ sở nhiều lần. Tất cả trạng thái xử lý đều công khai, minh bạch, có thời hạn và trách nhiệm cán bộ cụ thể.

Hai là, liên thông - điều hành điện tử hai cấp. Hệ thống quản lý văn bản của xã đã kết nối với thành phố, sử dụng chữ ký số, chuẩn hóa mẫu biểu và siêu dữ liệu. Nhờ đó, báo cáo, thống kê được tự động hóa, giảm thời gian xử lý, giảm giấy tờ.

Ba là, phản hồi - giám sát số. Mỗi giao dịch dịch vụ công đều kèm đánh giá sự hài lòng điện tử; người dân có thể phản ánh hiện trường qua ứng dụng, được xử lý và phản hồi công khai.

Trong tháng đầu tiên vận hành mô hình mới, Vĩnh Thanh đã tiếp nhận gần 3.800 hồ sơ, trong đó 94% giải quyết đúng và trước hạn, không có hồ sơ quá hạn. Con số này tuy mới là bước khởi đầu, nhưng đã tạo niềm tin rằng, chính quyền số không phải khẩu hiệu mà là hành động cụ thể.

Vĩnh Thanh lan tỏa phong trào ứng dụng số trong đào tạo, quản trị và thực hiện nhiệm vụ. Ảnh: Đỗ Phong

Hạ tầng đi trước, dữ liệu là trọng tâm

- Hạ tầng số và dữ liệu số là “xương sống” của chính quyền số. Lộ trình của Vĩnh Thanh để bảo đảm kết nối - an toàn - mở - dùng chung ra sao, thưa đồng chí?

- Chúng tôi xác định “hạ tầng đi trước, dữ liệu là trọng tâm”. Về hạ tầng, Vĩnh Thanh đã kết nối hệ thống văn bản điện tử hai cấp; đầu tư trung tâm dữ liệu cấp xã với tiêu chuẩn an toàn thông tin; nâng cấp đường truyền, thiết bị đầu cuối cho bộ phận "một cửa" và các thôn.

Về dữ liệu, ưu tiên số hóa hộ tịch, đất đai, quy hoạch, môi trường. Đến năm 2026, dự kiến hoàn thành số hóa cơ bản và liên thông với cơ sở dữ liệu thành phố. Đến năm 2030, 100% dữ liệu hành chính cốt lõi được số hóa, chuẩn hóa và liên thông.

Về quản trị, xã ban hành quy chế quản trị dữ liệu, phân quyền truy cập, giám sát nhật ký, sao lưu định kỳ, phối hợp với đơn vị chuyên trách của thành phố để bảo đảm an toàn thông tin. Mục tiêu cuối cùng Vĩnh Thanh hướng tới là mọi quyết định điều hành ở cấp xã đều dựa trên dữ liệu số, có thể giám sát, đánh giá theo thời gian thực. Đây chính là tinh thần “quản trị bằng dữ liệu” mà Nghị quyết số 57-NQ/TƯ đề ra.

Từ chính quyền số, xã Vĩnh Thanh thúc đẩy phát triển toàn diện trên các lĩnh vực. Ảnh: Vĩnh Thanh

- Nhân lực là “chìa khóa” vận hành số. Xã có kế hoạch gì để đội ngũ cán bộ “vững chính trị, giỏi công nghệ”, thưa đồng chí?

- Chúng tôi xây dựng chuẩn kỹ năng số tối thiểu cho từng vị trí, gắn với đánh giá định kỳ. Mỗi cán bộ không chỉ biết dùng phần mềm, mà phải biết khai thác dữ liệu, sử dụng chữ ký số, tương tác đa kênh với người dân.

Chúng tôi cũng tổ chức đào tạo theo chức năng: Cán bộ một cửa huấn luyện dịch vụ công toàn trình; cán bộ địa chính học GIS, bản đồ số; cán bộ văn hóa - xã hội nắm công cụ khảo sát số. Đồng thời, cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo do thành phố tổ chức về chuyển đổi số, an toàn thông tin.

Bên cạnh đó, cơ chế khuyến khích và kỷ luật. Chúng tôi đưa tỷ lệ hồ sơ trực tuyến được xử lý vào tiêu chí thi đua; công khai chỉ số phục vụ; khen thưởng sáng kiến số. Tư duy xuyên suốt, là: Chính quyền số không được mua bằng phần mềm mà được vận hành bằng con người.

Chính quyền số Vĩnh Thanh hướng tới phục vụ nhân dân, thúc đẩy phát triển. Ảnh: Vĩnh Thanh

- Theo đồng chí, làm thế nào để người dân thực sự trở thành chủ thể của chuyển đổi số, thay vì chỉ là đối tượng thụ hưởng?

- Chúng tôi triển khai tổ công nghệ số cộng đồng đến từng thôn, tổ dân phố. Đây là “cánh tay nối dài” của chính quyền, giúp người dân làm quen với dịch vụ công trực tuyến, thanh toán điện tử.

Đồng thời, chúng tôi phối hợp với đoàn thể tổ chức các lớp “công dân số”, hướng dẫn sử dụng ứng dụng, ký số, truy xuất QR. Đặc biệt, trong lĩnh vực kinh tế, xã hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) lên sàn thương mại điện tử, áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc.

Chúng tôi tin rằng, khi người dân thấy lợi ích thiết thực, giảm thời gian, tiết kiệm chi phí, tăng minh bạch, họ sẽ tích cực tham gia. Đó cũng là thực hiện quan điểm Nghị quyết số 57-NQ/TƯ: Chuyển đổi số là sự nghiệp của toàn dân, toàn xã hội.

- Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Vĩnh Thanh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Hà Minh Hải nhấn mạnh khung hành động: “3 mục tiêu - 3 nhiệm vụ trọng tâm - 3 khâu đột phá”. Vậy, Vĩnh Thanh cụ thể hóa khung này ra sao, thưa đồng chí?

- Chúng tôi cụ thể hóa ba mục tiêu: Xây dựng chính quyền số tinh gọn - hiệu lực; phát triển đô thị sinh thái - thông minh - sáng tạo; nâng cao chất lượng cuộc sống, hạnh phúc của nhân dân.

Từ 3 mục tiêu đó, Vĩnh Thanh xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm, đó là: Cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số; hoàn thiện quy hoạch, hạ tầng thông minh, kết nối vùng; bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội trên nền tảng giám sát số.

Cùng với 3 nhiệm vụ là 3 khâu đột phá Vĩnh Thanh hướng tới: Chuyển đổi số toàn diện; phát triển hạ tầng kết nối đô thị thông minh; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Khung này không chỉ là khẩu hiệu, mà được cụ thể hóa bằng bản đồ trách nhiệm, KPI, mốc tiến độ, để bảo đảm “nói đi đôi với làm”.

Mô hình phát triển Vĩnh Thanh trong tương lai - nền tảng là công nghệ số. Ảnh: Vĩnh Thanh

- Trên địa bàn đang triển khai dự án Thành phố thông minh, Vĩnh Thanh tận dụng cơ hội này như thế nào?

- Vĩnh Thanh coi dự án này là cực tăng trưởng cho chính quyền số. Về quản trị, xã kết nối dữ liệu của dự án với bản đồ số quy hoạch, giấy phép xây dựng điện tử, giám sát môi trường, an ninh trật tự thông minh.

Về kinh tế, xã hỗ trợ doanh nghiệp logistics, thương mại điện tử, khởi nghiệp sáng tạo tham gia vào chuỗi giá trị của dự án. Đây sẽ là môi trường để chính quyền số được thử thách và nâng cấp, còn kinh tế số có điều kiện phát triển mạnh mẽ.

Mục tiêu là dự án và cộng đồng dân cư hiện hữu cùng phát triển, để chuyển đổi số lan tỏa ra toàn xã, đúng định hướng Nghị quyết số 57-NQ/TƯ về liên kết đổi mới sáng tạo với phát triển kinh tế - xã hội.

Vĩnh Thanh phấn đấu số hóa toàn bộ các dữ liệu về đất đai trong thời gian tới. Ảnh: Vĩnh Thanh

- Mục tiêu của Vĩnh Thanh đến năm 2030 là gì, thưa đồng chí?

- Chúng tôi đặt mục tiêu rõ ràng: 100% dịch vụ công cơ bản trực tuyến toàn trình; hơn 90% hồ sơ nộp và xử lý trực tuyến; hơn 95% hồ sơ đúng hạn; 100% văn bản điện tử ký số, liên thông hai cấp; 100% cuộc họp có biên bản và giao việc điện tử; 100% dữ liệu cốt lõi số hóa, có phân quyền khai thác; cung cấp dữ liệu mở cho cộng đồng; hơn 80% cán bộ đạt chuẩn kỹ năng số; 100% cán bộ bộ phận "một cửa" đạt chuẩn dịch vụ và an toàn thông tin.

Điểm hài lòng của người dân hơn 90/100; ít nhất 70% phản ánh hiện trường được xử lý trong thời gian cam kết. Đây là những kết quả có thể đo lường, giải trình, chứng minh rằng chính quyền số đã thực chất, không hình thức.

Vĩnh Thanh xác định, chuyển đổi số là đột phá chiến lược, động lực then chốt của phát triển. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là cơ chế thực thi phù hợp. Với quyết tâm chính trị cao, nguồn lực xã hội đồng thuận, cùng định hướng rõ ràng từ Thành ủy, Vĩnh Thanh phấn đấu trở thành điểm sáng về chính quyền số ở Thủ đô.

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!

Đỗ Minh