Xác định nguyên nhân đợt thiên tai vừa qua, có giải pháp xử lý hồ thủy điện nhỏ

Nội dung trên được đề cập tại thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về ứng phó cơn bão số 15 và tiếp tục khắc phục hậu quả mưa lũ tại các tỉnh miền Trung.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp với các bộ ngành, địa phương về ứng phó cơn bão số 15 (bão Koto), sáng 26/11.

Để đảm bảo ứng phó một cách chủ động, hiệu quả với thiên tai trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan thành lập các đoàn công tác gồm nhà quản lý, nhà khoa học, đại diện cơ quan chức năng để khẩn trương đánh giá toàn diện, kỹ lưỡng, khoa học nguyên nhân thiên tai vừa qua.

Trong đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý xác định rõ nguyên nhân khách quan (mưa đặc biệt lớn gây lũ lịch sử), nguyên nhân chủ quan nếu có (trong công tác chỉ đạo, tổ chức ứng phó, phòng tránh thiên tai; trong vận hành hồ chứa; do tác động của công trình xây dựng…).

Từ đó, Phó Thủ tướng yêu cầu xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, kiên quyết xử lý nghiêm theo thẩm quyền và quy định pháp luật đối với các vi phạm (nếu có); kiến nghị các giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật để khắc phục, giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây sạt lở trên các tuyến giao thông, đặc biệt là các tuyến thường xuyên xảy ra sạt lở do mưa lũ, trong đó xác định rõ các nguyên nhân do địa chất, việc đầu tư xây dựng công trình; đánh giá tác động ảnh hưởng của các công trình hạ tầng giao thông đến khả năng tiêu thoát lũ trên các lưu vực sông; kiến nghị các giải pháp khắc phục.

Về quy trình vận hành hồ chứa và an toàn đập, lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương khẩn trương rà soát đánh giá lại toàn bộ quy trình vận hành đơn hồ và liên hồ chứa, chủ động hoặc tham mưu cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định theo hướng chặt chẽ, khoa học, quy định rõ trách nhiệm của chủ hồ và phương thức bắt buộc thông báo đến hạ du khi xả lũ khẩn cấp (đặc biệt trong điều kiện mất thông tin liên lạc). Các bộ, ngành, địa phương cần đề xuất các giải pháp xử lý hồ chứa nhỏ, không đảm bảo an toàn, gây nguy hiểm cho tính mạng người dân.

Trước mắt, theo Phó Thủ tướng, khẩn trương rà soát để cập nhật, đổi mới phương thức truyền tin cảnh báo thiên tai tại các khu vực chịu ảnh hưởng xả lũ của các hồ chứa. Nghiên cứu sử dụng các phương tiện đặc thù như còi hú, kẻng báo động theo quy ước thời gian xả lũ để người dân kịp thời sơ tán, khắc phục hạn chế của truyền thông đại chúng khi mất điện, mất sóng.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ trong tháng 12 Nghị định thay thế Nghị định số 114/2018 về quản lý an toàn đập, hồ chứa.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương khẩn trương rà soát, báo cáo hiện trạng hệ thống bản đồ ngập lụt, bản đồ sạt lở, lũ ống, lũ quét và tai biến địa chất tại 34 tỉnh, thành phố, khắc phục tình trạng thiếu hụt dữ liệu bản đồ nền dẫn đến khó khăn trong công tác dự báo, triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai.

Việc xây dựng bản đồ cần phân cấp rõ ràng: Trung ương đảm nhiệm bản đồ quy hoạch tổng thể trên lưu vực lớn, địa phương xây dựng bản đồ chi tiết đến cấp xã, phường; Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hướng dẫn, các địa phương, đặc biệt là 4 tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng khẩn trương triển khai cập nhật số liệu mức nước lũ lịch sử vừa qua để hoàn thiện hoặc xây dựng mới bản đồ ngập lụt sát thực tế, làm cơ sở cho việc bố trí dân cư, xây dựng các kịch bản và triển khai công tác ứng phó một cách hiệu quả trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng lưu ý UBND các tỉnh tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng khẩn trương rà soát, nghiêm túc, thẳng thắn chỉ rõ những điểm còn bị động, bất ngờ, chưa thực hiện tốt phương châm "bốn tại chỗ" trong ứng phó đợt mưa lũ vừa qua; chủ động xây dựng, triển khai các phương án, kịch bản ứng phó phù hợp để khắc phục có hiệu quả những tồn tại, bất cập; kiến nghị cấp có thẩm quyền những nhiệm vụ, giải pháp phù hợp.

Các địa phương phải chủ động rà soát kịch bản, đảm bảo khả năng ứng phó tại chỗ theo từng cấp độ rủi ro thiên tai (đặc biệt là cấp độ 4), đánh giá hiệu quả của phương án bố trí dân cư và di dời dân khi có tình huống thiên tai khẩn cấp.

Theo yêu cầu của Phó Thủ tướng, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì khẩn trương chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông triển khai ngay các giải pháp khôi phục, đảm bảo thông tin thông suốt trong các tình huống thiên tai.

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an khẩn trương rà soát, đề xuất các dự án tăng cường năng lực, phương tiện tìm kiếm cứu nạn, đảm bảo phù hợp với các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra tại Việt Nam như mưa lũ, ngập lụt, sạt lở đất.

Văn phòng Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng khung quy định về kịch bản, phương án ứng phó cho từng cấp độ thiên tai để các địa phương cụ thể hóa, hoàn thiện kịch bản đến cấp xã. Yêu cầu tổ chức diễn tập hằng năm thực chất, tập trung vào các tình huống lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các khu vực xung yếu.

Anh Văn