Xác định nguyên nhân hồ thủy lợi chưa nghiệm thu đã sạt lở

Ngày 25-3, tổ giám định có báo cáo nguyên nhân sạt lở tại dự án hồ thủy lợi Đắk N’ting ở xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông.

Theo tổ giám định, nguyên nhân hình thành khối trượt bắt nguồn từ tổ hợp các yếu tố bất lợi về địa hình, địa chất, thủy văn và tác động của con người.

Cụ thể: khu vực sườn đồi bên phải dự án có địa hình dốc, nền đất là các lớp bazan phong hóa mạnh, khả năng chịu lực thấp, dễ bão hòa. Trong khi đó, cấu trúc địa chất theo phương nghiêng về phía lòng hồ, làm mất ổn định khi nước ngầm tăng cao.

Hồ thủy lợi Đắk N'ting. Ảnh: VŨ LONG

Mặt khác, năm 2023 lưu lượng mưa tại huyện Đắk Glong lớn kỷ lục. Tại thời điểm sạt trượt, lượng mưa trong bảy ngày quanh khu vực lên đến 394 mm. Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây biến động lớn đến mực nước ngầm trên mái dốc, làm thay đổi các chỉ tiêu cơ lý của các lớp địa chất, gây ra sạt lở sườn đồi.

Ngoài thời tiết bất lợi, hoạt động canh tác tự phát phía trên đồi đã tạo nhiều rãnh xói, hệ số ổn định mái dốc giảm mạnh. Khối trượt dịch chuyển mạnh về phía công trình, gây phá hoại nặng nề các hạng mục như thân đập, tràn xả lũ, mặt đập.

Tổ giám định kết luận mưa lớn kéo dài kết hợp với địa hình, địa chất phức tạp là nguyên nhân gây ra khối trượt trên sườn đồi công trình. Đây là nguyên nhân bất khả kháng, gây ra sự cố sạt lở hồ thủy lợi Đắk N’ting.

Theo tổ giám định, hiện đập đất của công trình xuất hiện nhiều khu vực bị nứt, gãy, vỡ…không bảo đảm an toàn để tích nước.

Ngoài ra, tràn xả lũ của công trình đã bị nứt, vỡ, không bảo đảm an toàn…cần phải gia cố sớm.

Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Nông đề nghị dừng hoàn toàn việc tích nước, giữ mực nước thấp nhất trong hồ; rào chắn các khu vực nguy hiểm, cắm biển cảnh báo, tổ chức di dời người dân nằm trong vùng ảnh hưởng trực tiếp.

Về lâu dài, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Nông đề nghị có biện pháp gia cố toàn diện phần công trình chính, khắc phục hư hỏng, bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật tại dự án.

Tổng kinh phí khắc phục sự cố sạt trượt tại hồ thủy lợi Đắk N’ting dự kiến hơn 23 tỉ đồng.

Hồ thủy lợi Đắk N’ting có tổng mức đầu tư gần 137 tỉ đồng nhằm tạo nguồn nước tưới cho 680 ha cây trồng, cung cấp nước sinh hoạt cho khoảng 1.000 hộ dân. Dự án được triển khai thi công từ năm 2020. Năm 2023, khi dự án chưa được nghiệm thu thì bị sạt lở nghiêm trọng.

TIẾN THOẠI