Xác định 'thủ phạm' gây ô nhiễm không khí ở TP.HCM

20 ngày sau khi tình trạng ô nhiễm không khí diễn ra nghiêm trọng tại TP.HCM, ông Cao Tung Sơn - Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM) đã chính thức thông tin đến báo chí về tình hình chất lượng môi trường trên địa bàn.

Theo ông Sơn, trong thời gian vừa qua, tình hình ô nhiễm môi trường không khí diễn biến khá phức tạp, đặc biệt trong khoảng thời gian từ ngày 18/9 - 25/9, xuất hiện hiện tượng mù quang hóa gây cản tầm nhìn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Đây là hiện tượng tự nhiên thường xảy ra ở những TP lớn, và một phần do hoạt động giao thông đô thị, xả thải của người dân TP tạo nên.

Ông Cao Tung Sơn - Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường thông tin về tình hình ô nhiễm không khí tại TP.HCM.

Hiện Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đang triển khai quan trắc chất lượng môi trường không khí hàng tháng tại 30 vị trí quan trắc với tần suất 10 ngày trong tháng vào 2 thời điểm (7h30 - 8h30 và 15h00 - 16h00).

Kết quả quan trắc ô nhiễm không khí 9 tháng đầu năm 2019 cho thấy, ô nhiễm chất lượng không khí trên địa bàn TP.HCM chủ yếu là do bụi lơ lửng và mức ồn do các hoạt động giao thông gây ra, với 50,8% số liệu bụi lơ lửng và 93,9% số liệu mức ồn quan trắc được tại 19 vị trí giao thông vượt quy chuẩn cho phép (QCVN 05:2013/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh và QCVN 26:2010/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn).

Nồng độ các chất ô nhiễm quan trắc được tại các vị trí Cát Lái, ngã tư Huỳnh Tấn Phát - Nguyễn Văn Linh, Gò Vấp, An Sương, Bình Phước luôn cao và thường xuyên vượt quy chuẩn. Trong đó, vị trí Cát Lái (tại vòng xoay Mỹ Thủy) có nồng độ các chất ô nhiễm cao nhất với 99% số liệu bụi lơ lửng và 100% số liệu ồn quan trắc được trong 9 tháng đầu năm 2019, vượt quy chuẩn cho phép.

Nhìn chung nồng độ các chất ô nhiễm quan trắc được tại 30 vị trí quan trắc trong 9 tháng đầu năm 2019 có xu hướng tăng so với 9 tháng đầu năm 2018.

Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, theo ông Sơn, đến từ 3 nguồn: hoạt động giao thông, hoạt động công nghiệp và xây dựng. Trong đó, ô nhiễm từ giao thông là lớn nhất bởi TP.HCM hiện có khoảng 10 triệu phương tiện (7,6 triệu xe máy, 700.000 ôtô, còn lại là xe của người tỉnh thành khác mang vào); 37 điểm thường xuyên kẹt xe... nên lượng khí thải độc hại ra môi trường là rất lớn.

Hiện tượng mù quang hóa ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người dân TP.HCM

Về hiện tượng mù quang hóa, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng, đây là một dạng ô nhiễm không khí xảy ra ở tầng đối lưu của khí quyển, sinh ra do ánh sáng mặt trời tác dụng lên các loại khí thải tạo nên những hợp chất có hại cho sức khỏe con người, làm giảm tầm nhìn.

Tại TP.HCM, mù quang hóa thường hình thành trong các ngày diễn ra hiện tượng nghịch nhiệt bức xạ mạnh mẽ làm giảm khả năng hòa trộn, phát tán ô nhiễm dẫn đến việc tích tụ, đặc biệt trong khu vực nội thành.

Hiện tượng này diễn ra theo chu kỳ vào khoảng tháng 9, 10 hoặc tháng 1 hàng năm, kéo dài trong khoảng 6 - 7 ngày.

Để giảm thiểu ô nhiễm, ông Sơn cho biết, trong thời gian tới sẽ kiểm soát ô nhiễm không khí do giao thông, do các hoạt động công nghiệp, như kiểm kê các nguồn gây ô nhiễm môi trường không khí từ các hoạt động sản xuất, thương mại, dịch vụ.

Kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật về bảo vệ môi trường không khí và xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm; tăng cường kiểm tra giám sát các nguồn thải mà đặc biệt là các nguồn thải lớn phải lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục và truyền số liệu quan trắc về Sở Tài nguyên và Môi trường để giám sát.

Bên cạnh đó, tiếp tục công bố các số liệu quan trắc môi trường, đặc biệt là môi trường không khí lên các bảng điện tử và các phương tiện thông tin đại chúng; đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhằm nâng cao năng lực quan trắc môi trường.

Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cũng khuyến cáo người dân, đặc biệt là trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai hạn chế ra bên ngoài, tham gia giao thông hay các hoạt động ngoài trời. Nếu có nhu cầu ra ngoài, người dân cần trang bị khẩu trang, đeo kính che mắt, hạn chế sử dụng nước mưa, tránh phơi thực phẩm ngoài trời.

Chí Tâm