Xây dựng Bình Dương trở thành đô thị hiện đại, thông minh - Bài 2
Bài 2: Cải tạo, chỉnh trang đô thị
Một trong những giải pháp xây dựng Bình Dương trở thành đô thị hiện đại, thông minh được tỉnh nỗ lực thực hiện là cải tạo, chỉnh trang đô thị; trong đó trọng tâm là chỉnh trang các khu dân cư tự phát, mang lại kết quả tích cực.

Một khu dân cư tự phát ở TP.Thuận An đã được chỉnh trang
Cộng đồng trách nhiệm
Theo Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, về phân vùng phát triển toàn tỉnh, khu vực 1, gồm TP.Thuận An và TP.Dĩ An, là 1 trong 3 khu vực không gian động lực. 2 thành phố này sẽ thực hiện tái thiết, cải tạo đô thị; sử dụng các dư địa không gian thực hiện mô hình đô thị mới theo định hướng mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng) và bổ sung các hạ tầng xã hội để đưa Thuận An, Dĩ An trở thành đô thị hiện đại, chất lượng sống cao.
Trên địa bàn TP.Dĩ An có 362 khu dân cư tự phát. Đến nay, thành phố đã nghiệm thu phương án hạ tầng để chỉnh trang 21 khu dân cư tự phát và đã cấp sổ 15 khu với 567 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tại phường Tân Bình có 73 khu dân cư tự phát với tổng diện tích 388.694m2, phân thành 5.807 lô; trong đó có 2 khu phân lô hình thành từ sau ngày 10-1-2014 với diện tích 2.531,8m2, phân thành 44 lô và 71 khu phân lô từ trước ngày 10-1-2014 (gồm 2 khu phân lô không phù hợp theo quy hoạch, 69 khu phân lô phù hợp theo quy hoạch).
Bà Võ Thị Bạch Tuyết, Phó Chủ tịch UBND phường Tân Bình, cho biết qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 35 của Thành ủy Dĩ An về thực hiện công tác chỉnh trang các khu dân cư, đến nay người dân sinh sống tại các khu dân cư tự phát đủ điều kiện để chỉnh trang đã tự nguyện đóng góp kinh phí, sẵn sàng tháo dỡ công trình, di dời các công trình xây dựng, vật kiến trúc để chỉnh trang đúng theo tiêu chuẩn tối thiểu về hạ tầng theo phương án đã được địa phương phê duyệt. Việc chỉnh trang đã tạo ra những khu nhà ở khang trang, với hệ thống giao thông, thoát nước, cấp nước đồng bộ, giải quyết cơ bản tình trạng ngập nước cục bộ, kết nối hạ tầng tốt hơn với khu vực xung quanh.
Ông Lại Viết Văn, Trưởng ban Điều hành khu phố Tân Phú 1, phường Tân Bình, cho hay khu phố có 9 khu dân cư tự phát. Thực hiện Nghị quyết số 35 của Thành ủy Dĩ An, thời gian qua khu phố đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân đóng góp kinh phí để xây dựng hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật. Đến nay, có 4 khu dân cư tự phát đã và đang được chỉnh trang hạ tầng. Việc chỉnh trang các khu dân cư tự phát có ý nghĩa rất quan trọng, giúp nâng cao chất lượng sống của người dân, góp phần tạo diện mạo đô thị ngày càng khang trang, hiện đại.
Tại TP.Thuận An có 187 khu dân cư tự phát hình thành trước ngày 10-1-2014 với tổng diện tích khoảng 65,06 ha; trong đó có 51 khu được phê duyệt phương án đầu tư hạ tầng kỹ thuật, 136 khu không được phê duyệt phương án đầu tư hạ tầng kỹ thuật. Trong số 136 khu dân cư tự phát này, đến nay thành phố đã thực hiện khắc phục hạ tầng 11 khu, còn lại 125 khu đang rà soát hạ tầng kỹ thuật. Phường An Phú, TP.Thuận An hiện có 27 khu dân cư tự phát với tổng diện tích 178.912m2, tổng số lô đất theo kê khai của các chủ đầu tư là 1.752 lô. Đến nay, trên địa bàn phường có 10 khu đã được chỉnh trang. Ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch UBND phường An Phú, cho biết phường đang tiếp tục chỉnh trang các khu dân cư tự phát còn lại và vận động các chủ đầu tư, người dân đóng góp kinh phí thực hiện chỉnh trang. Trong thời gian tới, phường sẽ khảo sát, đánh giá toàn diện hạ tầng, sau đó chỉnh trang theo phương châm “dễ làm trước, khó làm sau”.
ĐẾN NAY, BÌNH DƯƠNG CÓ 1 ĐÔ THỊ LOẠI I (TP. THỦ DẦU MỘT), 1 ĐÔ THỊ LOẠI II (TP.DĨ AN), 3 ĐÔ THỊ LOẠI III (TP.THUẬN AN, TP.TÂN UYÊN, TP.BẾN CÁT), 5 ĐÔ THỊ LOẠI V; TỶ LỆ ĐÔ THỊ HÓA CỦA TỈNH ĐẠT GẦN 85%.
Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP.Thuận An, thông tin phần lớn các KDC tự phát trước đây trên địa bàn thành phố không thuận lợi để kết nối hạ tầng kỹ thuật với khu vực, đặc biệt là hệ thống thoát nước mưa, nước thải...; việc khắc phục hạ tầng cũng tốn nhiều thời gian. Để xử lý các KDC tự phát, thành phố thực hiện chỉnh trang các khu thuận lợi trước. “Nhằm khắc phục hệ thống hạ tầng cơ sở các KDC tự phát trên địa bàn thành phố, ngày 9-7-2024 UBND TP.Thuận An đã ban hành Kế hoạch số 2468/ KH-UBND thực hiện cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật các khu nhà ở tự phát trên địa bàn thành phố. Tiếp đó, ngày 2-10-2024 UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 6847/QĐ-UBND thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật các khu nhà ở tự phát trên địa bàn thành phố”, ông Nguyễn Thanh Sơn cho biết.

Chỉnh trang khu dân cư tự phát tại khu phố Tân Phú 1, phường Tân Bình, TP.Dĩ An
Đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật thiết yếu
Những năm qua, Bình Dương đã huy động nhiều nguồn lực để đầu tư xây dựng, chỉnh trang, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật thiết yếu tại các KDC, gồm hạ tầng giao thông, hạ tầng thoát nước mưa, nước thải sinh hoạt, cấp nước, điện chiếu sáng, điện sinh hoạt, viễn thông.
Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đã đạt được, theo đánh giá của cơ quan chức năng, chất lượng đô thị tại Bình Dương hiện nay chưa tương xứng với tốc độ phát triển của tỉnh và nhu cầu an cư của người dân. Hiện nay, việc chỉnh trang, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại các KDC tự phát đang gặp không ít khó khăn, nguyên nhân là do quy hoạch sử dụng đất không phù hợp, nguồn vốn để chỉnh trang rất lớn. Bên cạnh đó, việc mở rộng đường gặp nhiều khó khăn do diện tích các lô đất đa phần từ 60m2 trở xuống, khi thu hồi đất làm đường người dân sẽ phải phá dỡ công trình…
Bình Dương đang xây dựng nghị quyết về chỉnh trang, cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật thiết yếu các KDC trong đô thị và nông thôn đến năm 2030; trong đó có nội dung về chỉnh trang các khu, điểm nhà ở tự phát, nhà trọ chưa đạt chuẩn nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống người dân; tổ chức thực hiện hiệu quả mục tiêu tái thiết đô thị - nông thôn, phát triển đô thị theo hướng bền vững. Bình Dương hướng đến hoàn thành 100% các ngõ, hẻm tại các khu vực đô thị và các điểm dân cư nông thôn được xây dựng theo kế hoạch, đầu tư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật thiết yếu. Các tuyến đường ngõ, hẻm tại khu vực đô thị, khu vực kết nối từ trung tâm cấp huyện đến trung tâm cấp xã được xây dựng bảo đảm các quy định tối thiểu hoặc có giải pháp phù hợp về phòng cháy chữa cháy, nhựa hóa hoặc bê tông hóa, có hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng, điện sinh hoạt, trồng cây xanh hai bên đường. Các địa phương phát động nhân dân góp sức xây dựng các tuyến đường nông thôn thành đường kiểu mẫu, bảo đảm bề mặt đường đạt tối thiểu cho xe phòng cháy chữa cháy hoạt động…(còn tiếp).
Bình Dương đang triển khai thực hiện di dời, chuyển đổi công năng các doanh nghiệp sản xuất nằm ngoài các khu, cụm công nghiệp ở địa bàn phía Nam vào các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý, quy hoạch, chỉnh trang đô thị, kiểm soát các nguồn phát thải ô nhiễm trên địa bàn tỉnh.