Xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm gạo nếp Gà Gáy Mỹ Lung
Là tỉnh Trung du - miền núi phía Bắc, Phú Thọ có nhiều nông sản đặc sản chất lượng, gắn với các địa danh đã được bảo hộ, như: Nhãn hiệu chứng nhận Chè Phú Thọ, Sơn đỏ Tam Nông, Bưởi Đoan Hùng; các nhãn hiệu tập thể như: Thịt chua Thanh Sơn, Tương Dục Mỹ, Chè xanh Chùa Tà, cá sông Đà; gà nhiều cựa, hồng không hạt Gia Thanh... và gạo nếp Gà Gáy Mỹ Lung, xã Sơn Lương.
Lúa nếp Gà Gáy đang giai đoạn chắc hạt.
Từ điều kiện địa lý, khí hậu đặc thù vùng Trung du - miền núi phía Bắc, nhờ “thiên thời, địa lợi” đã tạo thuận lợi để sản xuất các loại lúa đặc sản, thơm ngon, độ dinh dưỡng cao. Trong đó phải kể đến một giống lúa cổ lâu đời có nguồn gốc tại xã Mỹ Lung, huyện Yên Lập (cũ), nay là xã Sơn Lương (xã Sơn Lương được thành lập từ các xã Mỹ Lương, Mỹ Lung, Lương Sơn). Đó là giống lúa nếp Gà Gáy Mỹ Lung - đặc sản ngàn năm của dân tộc Mường, gắn liền với huyền thoại được nhiều người dân nơi đây truyền miệng từ đời này sang đời khác.
Năm 2010, nếp Gà Gáy Mỹ Lung được đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ dưới hình thức nhãn hiệu tập thể. Sau bảo hộ, sản phẩm có giá trị kinh tế cao hơn và bước đầu khẳng định vị thế trên thị trường, được người tiêu dùng ưa chuộng. Nếp Gà Gáy Mỹ Lung hạt gạo có hình thon tròn, chắc, mẩy, màu trắng ngà. Bề mặt hạt gạo bóng, đây là lớp màng mỏng tinh dầu, nên khi nấu thành cơm các hạt không bị dính vào nhau. Cũng nhờ lớp tinh dầu này mà cơm có mùi thơm nhẹ đặc trưng, hương thơm kéo dài. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế của giống lúa này cao gấp 2 - 3 lần so với các loại giống lúa nếp khác.
Với diện tích trồng duy trì toàn xã khoảng hơn 100ha, năng suất trung bình 120 - 150 kg/sào, tương đương khoảng 4 tấn/ha; giá bán trung bình từ 50.000 - 55.000 đồng/kg; doanh thu trung bình đạt 90 triệu đồng/ha. Người dân yên tâm sản xuất, đời sống đã được nâng cao. Đây là loại nông sản có giá trị sinh kế cao, đem lại thu nhập ổn định, bền vững tại một địa phương trên 80% là người dân tộc Mường sinh sống.
Nếp Gà Gáy Mỹ Lung được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao năm 2022.
Nhằm khai thác và phát huy lợi thế về chất lượng, đặc tính khác biệt và thương hiệu sản phẩm, lan tỏa được danh tiếng của sản phẩm đến người tiêu dùng cả nước, năm 2022, UBND tỉnh Phú Thọ (cũ) đã đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt triển khai thực hiện dự án cấp quốc gia thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 “Đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm Nếp Gà Gáy Mỹ Lung của tỉnh Phú Thọ”.
Cán bộ Phòng Kinh tế xã Sơn Lương thăm, kiểm tra cánh đồng nếp Gà Gáy.
Đồng chí Chu Thị Bích Thủy - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: Việc đăng ký bảo hộ Chỉ dẫn địa lý “Mỹ Lung” cho sản phẩm gạo nếp Gà Gáy là cần thiết, có ý nghĩa rất quan trọng, giúp sản xuất theo quy trình chặt chẽ và đảm bảo chất lượng khi truy xuất nguồn gốc; tăng giá trị, khả năng cạnh tranh và tạo niềm tin với người tiêu dùng. Đa dạng hóa loại hình sản phẩm du lịch, xây dựng mô hình sản xuất gạo nếp Gà Gáy thành sản phẩm du lịch cộng đồng, kết hợp với việc khai thác tiềm năng, thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên, bản sắc văn hóa dân tộc Mường.
Với đa số là người dân tộc Mường, việc tạo sinh kế ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương hết sức cần thiết. Việc gia tăng giá trị của sản phẩm đặc sản sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho đồng bào.
Có thể thấy, việc thực hiện Dự án “Đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm nếp Gà gáy Mỹ Lung của tỉnh Phú Thọ” không chỉ góp phần khai thác tối đa giá trị của nông sản đặc sản địa phương, tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao, mà còn thực hiện chủ trương phát triển du lịch sinh thái cộng đồng gắn với bảo tồn, khai thác văn hóa truyền thống, đặc sắc của tỉnh.