Xây dựng ĐHQGHN thành cơ sở đào tạo uy tín khu vực và quốc tế
Ngày 14/4, tại Hòa Lạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thăm, làm việc và trao tặng 5.000 cây xanh cho Đại học Quốc gia Hà Nội.
Cùng dự có Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng LĐTB&XH Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng KH&CN Huỳnh Thành Đạt; cùng đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành, UBND thành phố Hà Nội, tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước, đơn vị đối tác của ĐHQGHN và đông đảo cán bộ, giảng viên, sinh viên ĐHQGHN.
Sứ mệnh dẫn dắt, tiên phong
Báo cáo với Thủ tướng, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân cho biết, ĐHQGHN hiện đã cơ bản hoàn thiện mô hình đại học đa ngành, đa lĩnh vực theo định hướng của Chính phủ với 9 trường đại học, 5 viện nghiên cứu thành viên và 22 đơn vị đào tạo, nghiên cứu khoa học, dịch vụ trực thuộc. Tổng số viên chức và người lao động là 4.667, bao gồm 2.634 cán bộ khoa học cơ hữu.
Trong thời gian vừa qua, ĐHQGHN đã tập trung triển khai kết luận chỉ đạo của Thủ tướng với trọng tâm là các hoạt động tại Khu đô thị đại học Hòa Lạc. Tháng 5/2022, ĐHQGHN đã chính thức chuyển trụ sở làm việc tới Hòa Lạc, đánh dấu sự chuyển mình của hệ thống hướng tới một không gian phát triển mới cả về cơ sở vật chất, đời sống học thuật và quản trị đại học.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc xây dựng khu đô thị ĐHQGHN theo hướng mô hình “5 trong 1”, ĐHQGHN đã xây dựng Khung hành động với các cấu trúc thành phần bao gồm: Khung cảnh quan đô thị; Khung hoạt động đô thị - kinh tế tri thức - giáo dục đại học và Khung hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông (ICT) nhằm hướng tới mục tiêu:
Định hướng phát triển công nghệ thiết kế vi mạch tại ĐHQGHN tập trung vào triển khai các mô hình hệ thống trên chip IoT kết hợp trí tuệ nhân tạo ứng dụng trong đô thị thông minh và xã hội số, chuyển đổi số, nông nghiệp số.
Với truyền thống và thế mạnh về vật lý, hóa học, lĩnh vực chế tạo bán dẫn cũng được các nhà khoa học ĐHQGHN quan tâm trong hàng chục năm qua với một số sản phẩm công nghệ vật liệu màng mỏng, công nghệ cảm biến hồng ngoại, công nghệ cảm biến từ trường…
Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân kiến nghị Chính phủ hỗ trợ ĐHQGHN thành lập Trung tâm Hỗ trợ Thiết kế và đo kiểm vi mạch quốc gia (IC Design House) đặt tại Khu đô thị ĐHQGHN tại Hòa Lạc và là nguồn lực dùng chung cho nền công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Với thế mạnh về khoa học cơ bản, khoa học vật liệu, không gian mới tại Khu đô thị Hòa Lạc, ĐHQGHN có cơ hội và tiềm năng phát triển lĩnh vực công nghiệp thiết kế vi mạch tích hợp bán dẫn nói riêng và các lĩnh vực công nghệ cao nói chung, xây dựng và tổ chức chương trình đào tạo và nghiên cứu về vi mạch tích hợp bán dẫn trong chương trình đào tạo tài năng và xuất sắc về công nghệ 4.0 của Bộ GD&ĐT.
Cần hướng đi đúng, hợp hoàn cảnh
Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực lớn, quyết tâm cao và chúc mừng ĐHQGHN về những thành tích đạt được trong thời gian qua, đóng góp tích cực vào thành tựu phát triển và sự nghiệp GD-ĐT của cả nước, nhất là đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Thủ tướng ấn tượng về các sinh viên khỏe mạnh, vui tươi, học hành nghiêm túc, nghiên cứu khoa học, hoạt động thể chất, thể thao, văn hóa sôi nổi, thể hiện sự trẻ trung, tri thức, nguồn lực dồi dào về nhân lực của đất nước ta. Thủ tướng cũng ấn tượng khi thăm khu trưng bày nghiên cứu chip bán dẫn và các ngành liên quan của ĐHQGHN, nhưng từ giai đoạn nghiên cứu này ra được giai đoạn sản xuất thương mại còn nhiều khó khăn, cần phải tháo gỡ.
Thủ tướng chỉ ra, Việt Nam xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả.
“Muốn vậy phải có kiến thức, tri thức, giao lưu học hỏi phù hợp hoàn cảnh, điều kiện đất nước. Giáo dục đào tạo kế thừa truyền thống hiếu học của dân tộc, nhưng cũng phải tiếp cận những thành quả của nhân loại trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chúng ta không thể đứng một mình. Về vấn đề nghiên cứu chip là thấy rõ, chúng ta phải nghiên cứu, phải hợp tác, đặt hàng… Điều đó đặt ra phải liên kết trong đào tạo, bồi dưỡng, học hỏi những mô hình hay, tiên tiến của thế giới” - Thủ tướng nhấn mạnh.
Vấn đề đặt ra là phải đào tạo nguồn nhân lực nghiên cứu cơ bản, nhân lực liên quan đến quản lý, thực hành, ứng dụng để bảo đảm toàn diện, bao trùm, tổng thể nhưng phải cân bằng điều kiện phát triển đất nước; đẩy mạnh đào tạo các kỹ sư nghiên cứu ứng dụng về chip, vi mạch. Việc đào tạo cần tập trung vào các ngành đang có xu thế trên thế giới, phát triển bền vững, phải đi đúng hướng, phù hợp hoàn cảnh, con người Việt Nam.
“Đây phải là mô hình điển hình cho các đại học cả nước. Chính phủ, các bộ, ngành sẽ cùng với ĐHQGHN để tiếp tục hoàn thiện cơ sở vật chất, bảo đảm có đủ trang thiết bị để gắn học tập với thực hành, Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu để triển khai đầu tư xây dựng kết nối giao thông đa dạng, thuận tiện từ trung tâm thành phố tới đô thị vệ tinh Hòa Lạc” – Thủ tướng chỉ đạo.
Về phát triển thời gian tới, Thủ tướng đề nghị ĐHQGHN tập trung làm tốt một số nội dung sau:
Thứ nhất, phát huy bề dày lịch sử, coi đây là tài sản vô giá, phải nâng cao hiệu quả hơn nữa những bài học hay, kinh nghiệm quý, cách làm hiệu quả. Tiếp tục xây dựng và củng cố tập thể đoàn kết, vững mạnh, không ngừng đổi mới sáng tạo phù hợp tình hình, hoàn cảnh mới để xây dựng ĐHQGHN thành một cơ sở đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học theo mô hình hiện đại, có tầm cỡ, uy tín trong khu vực và quốc tế.
Có khát vọng vươn lên, đột phá, phát triển toàn diện cả bề rộng và chiều sâu, tập trung vào một số lĩnh vực khoa học cơ bản, đào tạo chuyên ngành, mũi nhọn, chất lượng cao, có thế mạnh của Việt Nam, phù hợp với xu thế của thế giới, nhất là đào tạo chuyên sâu các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững.
Thứ hai, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển đồng thời cả KHTN và KHXH&NV, khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng, nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là góp phần phát triển, hoàn thiện nền tảng tư tưởng, cung cấp luận cứ khoa học, tin cậy cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định chiến lược, xây dựng chủ trương, đường lối, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đất nước, bảo vệ an ninh quốc phòng, giữ vững ổn định chính trị.
Thứ ba, bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, tập trung giải quyết những vấn đề lớn, điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc cả về lý luận và thực tiễn ở cấp quốc tế, quốc gia cũng như cấp địa phương. Tình hình thay đổi thì tư duy cũng phải thay đổi phù hợp, có vậy mới tranh thủ sức mạnh của nhân dân. Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thương mại hóa các kết quả, sản phẩm nghiên cứu khoa học trên cơ sở tăng cường hợp tác công tư. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ vào những ngành mới nổi, những ngành mũi nhọn.
Thứ tư, phải thể hiện khát vọng vươn lên, tập trung phát triển đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên chất lượng cao, đẳng cấp khu vực, quốc tế. Trong quá trình này phải chú ý đặc thù của đất nước. Đây là những nền tảng quan trọng của ĐHQGHN, do đó phải có khát vọng lớn hơn đi cùng khát vọng của đất nước, có như vậy mới tạo sức lan tỏa, truyền cảm hứng cho việc đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học theo nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế, xu thế của thời đại.
Tiếp tục phát huy, nhân rộng các hình thức tuyển sinh phù hợp, hiệu quả, trong đó có hình thức Đánh giá năng lực học sinh THPT. Từ thực tiễn, ĐHQGHN cần đề xuất các cơ chế, chính sách để phát triển. Có cơ chế khuyến khích sinh viên vào học các ngành khoa học cơ bản, ngành đặc thù, ngành hiếm để vừa phục vụ bảo tồn, phát huy bản sắc, giá trị riêng có của quốc gia, dân tộc, vừa phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Thứ năm, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, sớm hoàn thành dứt điểm nhiệm vụ xây dựng ĐHQGHN tại Hòa Lạc, hình thành một khu đô thị đại học xanh, hiện đại, thông minh, ngang tầm khu vực theo mô hình 5 trong 1. Tăng cường hợp tác công tư trong đào tạo và mạnh dạn làm thí điểm.
Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành có liên quan và UBND thành phố Hà Nội tích cực phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện để sớm giải quyết hiệu quả những khó khăn, vướng mắc của ĐHQGHN.
Thủ tướng nhắn nhủ tới các thế hệ sinh viên ĐHQGHN cần tự hào với môi trường học tập có bề dày lịch sử, mỗi sinh viên cần nuôi dưỡng đam mê, ấp ủ hoài bão, thắp sáng ngọn lửa nhiệt huyết để cùng bạn bè, đồng nghiệp, phấn đấu vươn lên, làm chủ cuộc sống và có nhiều đóng góp tích cực cho bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội.
Về những kiến nghị, đề xuất, Thủ tướng giao ĐHQGHN chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng Trung tâm Hỗ trợ thiết kế đo kiểm vi mạch quốc gia và Phòng thí nghiệm chế tạo vi mạch đặt tại Hòa Lạc do ĐHQGHN chủ trì vận hành, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
ĐHQGHN là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học lớn, có uy tín hàng đầu của Việt Nam, nhất là đào tạo về công nghệ thông tin, chuyển đổi số, thiết kế vi mạch. Thủ tướng giao Bộ GD&ĐT xem xét, giao ĐHQGHN là đơn vị đầu mối xây dựng và tổ chức chương trình đào tạo, nghiên cứu về vi mạch tích hợp thuộc Đề án “Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0”.
Thủ tướng đề nghị, ĐHQGHN phối hợp với Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, vườn ươm công nghệ, kết hợp cải tạo giao thông để Hòa Lạc sớm trở thành đô thị vệ tinh lớn nhất của thành phố Hà Nội theo quy hoạch chung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
ĐHQGHN cần đặc biệt quan tâm, tăng cường đầu tư cho lĩnh vực phát triển nhân lực nghiên cứu về công nghệ vi mạch tích hợp bán dẫn ở Việt Nam; chú trọng đẩy mạnh hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp trong và ngoài nước để đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và thương mại hóa trong lĩnh vực này; thu hút đầu tư; thích ứng hoàn cảnh đất nước, thực hiện khát vọng của đất nước, vừa có tính chất bao trùm, xuyên suốt, tổng thể, toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm. Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực ở khu vực vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, đặc biệt là vùng miền núi phía Bắc, miền Trung - Tây Nguyên, Tây Nam Bộ. - Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh