Xây dựng gói bảo hiểm y tế bổ sung: Giảm gánh nặng tự chi của người dân

Hướng dẫn người dân đăng ký khám, chữa bệnh và thanh toán viện phí qua căn cước công dân gắn chíp. (Ảnh: Mỹ Hà/TTXVN)

Bảo hiểm y tế là một trong hai chính sách an sinh xã hội trụ cột, là cơ chế tài chính công quan trọng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, vì mục tiêu công bằng, hiệu quả và phát triển trong chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Tuy nhiên, theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho chăm sóc y tế hiện vẫn ở mức cao. Vì vậy, Bộ Y tế xác định bảo hiểm y tế bổ sung là bước đi cần thiết để lấp khoảng trống tài chính, mở rộng quyền lợi và bảo vệ người dân trước rủi ro bệnh tật.

Tỷ lệ tự chi trả của người bệnh vẫn ở mức cao

Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho hay những năm qua, việc triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm y tế đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế liên tục tăng, đến cuối năm 2024 đạt 94,2%, dự kiến năm 2025 đạt 95,1% người dân có thẻ bảo hiểm y tế. Phạm vi, quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế liên tục được mở rộng, chất lượng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ngày càng cải thiện, người dân được tiếp cận dịch vụ kỹ thuật y tế hiện đại, hiệu quả cao.

Tuy nhiên, ông Hà cũng nhấn mạnh bên cạnh thành tựu, công tác tài chính liên quan đến y tế cũng phải đối mặt với những thách thức lớn. Chi tiêu tiền túi của người dân ước tính khoảng trên 40% chi phí khám chữa bệnh, vẫn ở mức cao theo khuyến cáo của WHO (người bệnh đồng chi trả 20%). Nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, nhất là đối với người nghèo, nhóm yếu thế, người mắc bệnh mạn tính hoặc điều trị dài ngày.

Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà. (Ảnh: PV/Vietnam+)

“Quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế mặc dù được đánh giá khá toàn diện so với mức đóng nhưng chưa đủ để đáp ứng với nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của toàn bộ người dân, đặc biệt đối với nhóm người có thu nhập cao. Chính vì vậy, chủ trương thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu người dân là một trong những giải pháp cần thiết nhằm đa dạng các cơ chế bảo vệ tài chính cho người dân, giúp giảm chi tiền túi và giảm áp lực tài chính cho các hộ gia đình trong khám bệnh, chữa bệnh. Đây là một trong những giải pháp quan trọng bên cạnh các giải pháp thiết yếu khác đang được đồng bộ triển khai thực hiện theo các chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước,” Thứ trưởng Bộ Y tế chỉ rõ.

Việc đa dạng các gói dịch vụ bảo hiểm y tế nhằm góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân, giảm chi phí người dân chi trả trực tiếp cho dịch vụ y tế đã được đề ra là nhiệm vụ giảm pháp chủ yếu trong phát triển các chính sách xã hội tại Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn mới.

Đặc biệt trong thời gian vừa qua, Nghị quyết số 72-NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 9/9/2025 về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân và Chỉ thị số 52-CT/TW ngày 03/10/2025 của Ban Bí thư về phát triển bảo hiểm y tế toàn dân trong giai đoạn mới cũng đã xác định nhiệm vụ thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân là một trong các nhiệm vụ chủ yếu để người dân có đầy đủ các cơ chế bảo vệ tài chính cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Bảo hiểm y tế bổ sung: Bước đi cần thiết

Theo Bộ Y tế, mặc dù quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế hiện nay được đánh giá khá toàn diện so với mức đóng, nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân, nhất là nhóm có thu nhập khá và cao.

Chính vì vậy, chủ trương triển khai bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu được xác định là giải pháp cần thiết nhằm đa dạng hóa các cơ chế bảo vệ tài chính, giảm chi phí người dân phải tự chi trả và giảm áp lực cho quỹ bảo hiểm y tế xã hội.

Tiến sỹ Nguyễn Khánh Phương - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế), cho biết bảo hiểm y tế bổ sung là loại hình bảo hiểm do khu vực tư nhân cung cấp, có vai trò bổ sung quyền lợi cho chương trình bảo hiểm y tế bắt buộc.

Người dân làm thủ tục khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Theo đó, bảo hiểm y tế bổ sung sẽ chi trả toàn bộ hoặc một phần các chi phí mà bảo hiểm y tế bắt buộc chưa thanh toán, như phần đồng chi trả, thuốc và dịch vụ ngoài gói quyền lợi. Đối với người tham gia, bảo hiểm y tế bổ sung sẽ thêm lựa chọn, giúp họ tiếp cận các dịch vụ, thuốc không thuộc phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế xã hội đồng thời được hưởng chất lượng chăm sóc khách hàng tốt hơn.

Bà Vũ Nữ Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế), cho biết bảo hiểm y tế bổ sung tại Việt Nam dự kiến áp dụng cho những người đã tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc. Người tham gia bảo hiểm y tế bổ sung hoàn toàn trên cơ sở tự nguyện. Khi tham gia loại hình bảo hiểm y tế này, người bệnh sẽ được tổ chức bảo hiểm y tế bổ sung chi trả các chi phí theo phạm vi hợp đồng.

Các gói bảo hiểm y tế bổ sung dự kiến tập trung chi trả phần cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh, các dịch vụ y tế tự chọn ngoài phạm vi bảo hiểm y tế xã hội và một số trường hợp bệnh hiểm nghèo, bệnh có chi phí điều trị lớn.

Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tại hầu hết các nước thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, hệ thống bảo hiểm y tế công/bảo hiểm y tế xã hội giữ vai trò chủ đạo, bảo hiểm cho đại bộ phận hoặc toàn bộ dân số của quốc gia. Tuy nhiên, dù áp dụng mô hình bảo hiểm y tế nào thì tại hầu hết các nước hệ thống bảo hiểm y tế công/xã hội cũng không thể trang trải toàn bộ các chi phí y tế; một tỷ lệ nhất định chi phí y tế người sử dụng dịch vụ y tế sẽ phải tự thanh toán theo qui định của từng nước, mức tự thanh toán từ tiền túi có thể từ trên dưới 10% đến trên 50-60% tổng chi phí cho chăm sóc y tế tùy từng nước.

Hiện nay, để giảm thiểu tỉ lệ tự thanh toán từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ, hình thức bảo hiểm y tế bổ sung đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia.

Trên thế giới, nhiều nước đã thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung bên cạnh bảo hiểm y tế xã hội và cho thấy bảo hiểm y tế bổ sung đã giúp lấp các khoảng trống trong bảo hiểm y tế công, cung cấp thêm khả năng bảo vệ tài chính cho người dân trong khám chữa bệnh, giúp giảm chi tiền túi của hộ gia đình. Đây là những kinh nghiệm đáng tham khảo để Việt Nam xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện thực tiễn về phát triển kinh tế-xã hội, các chính sách xã hội và nguồn lực trong nước.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm bảo hiểm y tế bổ sung trước khi trình xem xét, quyết định./.

(Vietnam+)