Xây dựng hệ thống dữ liệu số tập trung, thúc đẩy chuyển đổi số giáo dục đại học
Trong quá trình thực hiện chuyển đổi số, việc xây dựng và vận hành hệ thống dữ liệu số tập trung, thống nhất sẽ giúp các cơ sở giáo dục đại học tối ưu hóa quy trình vận hành, minh bạch thông tin, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và tạo ra môi trường làm việc, học tập và nghiên cứu chuyên nghiệp, hiện đại.

Sinh viên đại học (Ảnh minh họa)
Dữ liệu số - hạ tầng mềm quan trọng nhưng đang bị phân mảnh
Học viện Hành chính và Quản trị công là đơn vị thuộc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, đồng thời là cơ sở đào tạo đầu ngành đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao về hành chính, quản trị công. Trong bối cảnh chuyển đổi số, phát triển của trí tuệ nhân tạo, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh hướng đến xây dựng và phát triển hệ thống Học viện thông minh, kết nối quản trị theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả. Toàn bộ các thành viên trong hệ thống là một thể thống nhất, quản trị theo mô hình Học viện thông minh và trong đó, hệ thống dữ liệu số tập trung đóng vai trò quan trọng.
TS Hoàng Ngọc Hải, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công chỉ ra rằng, dữ liệu số là nguồn lực quan trọng trong hỗ trợ ra quyết định, quản lý, tự động hóa và sáng tạo trong hành chính, quản trị công. Cần xây dựng hệ thống dữ liệu số tập trung trong quá trình vận hành Học viện, phục vụ công tác lãnh đạo, quản lý dựa trên dữ liệu, bảo đảm phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học các bậc, các hệ từ đại học đến tiến sĩ, đồng thời tạo nền tảng để sẵn sàng kết nối vào hệ thống Học viện thông minh của hệ sinh thái dữ liệu của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

TS Hoàng Ngọc Hải, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công
“Một hệ thống như vậy sẽ giúp chúng ta tối ưu hóa hóa quy trình vận hành minh bạch hóa thông tin, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và tạo ra môi trường làm việc, học tập và nghiên cứu chuyên nghiệp, hiện đại. Đây không chỉ là bước tiến về công nghệ mà còn là một cuộc cách mạng trong trong tư duy quản trị, hướng tới việc ra quyết định dựa trên dữ liệu”, TS Hoàng Ngọc Hải cho biết tại hội thảo "Vai trò của hệ thống dữ liệu số tập trung nhằm hiện đại hóa công tác quản lý, quản trị tại Học viện Hành chính và Quản trị công" diễn ra ngày 23/10.
Các nguồn dữ liệu hiện nay còn phân mảnh, thiếu sự liên thông, thiếu đồng bộ, gây ra không ít khó khăn trong khai thác, phân tích và đưa ra các quyết định quản lý kịp thời, chính xác”.
TS Phạm Quang Quyền, Quyền Giám đốc Trung tâm Thông tin-Thư viện, Học viện Hành chính và Quản trị công
Nhấn mạnh chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu tất yếu đối với sự phát triển của mọi tổ chức, TS Phạm Quang Quyền, Quyền Giám đốc Trung tâm Thông tin-Thư viện, Học viện Hành chính và Quản trị công cũng cho rằng, đối với Học viện Hành chính và Quản trị công, việc xây dựng hệ thống dữ liệu số tập trung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
“Tuy nhiên, trên thực tế, các nguồn dữ liệu hiện nay còn phân mảnh, thiếu sự liên thông, thiếu đồng bộ, gây ra không ít khó khăn trong khai thác, phân tích và đưa ra các quyết định quản lý kịp thời, chính xác”, TS Phạm Quang Quyền nói.
Chia sẻ về vấn đề này, PGS, TS Đỗ Văn Hùng, Trưởng khoa Thông tin-Thư viện, Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội nêu: “Có một thực tế là khi lãnh đạo nhà trường cần một số báo cáo cuối năm, hay giữa năm từ các phòng ban như kế toán, đào tạo,… thì từ lúc yêu cầu đến lúc có bản báo cáo có khi mất cả tuần hay cả tháng. Chưa kể đôi lúc số liệu trong các báo cáo còn không thống nhất”.

PGS, TS Đỗ Văn Hùng, Trưởng khoa Thông tin-Thư viện, Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội
PGS, TS Đỗ Văn Hùng nhận định, hiện ở hầu hết các trường công đều tích cực thực hiện việc số hóa dữ liệu, tuy nhiên dữ liệu tạo ra đang có sự phân mảnh, chưa kết nối với nhau. Phần mềm quản lý sinh viên, phần mềm tổ chức cán bộ, phần mềm về đào tạo,… mỗi phòng ban quản lý một phần mềm khác nhau. Điều này cho thấy dù đã nhận thức được sự cần thiết của dữ liệu nhưng chúng ta chưa có một chiến lược về lưu trữ dữ liệu.
“Làm thế nào để dữ liệu trở thành động lực thúc đẩy đổi mới, quản trị và nâng cao năng lực tri thức của tổ chức?”, PGS, TS Đỗ Văn Hùng đặt ra câu hỏi.
Cần sớm xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu tập trung
Theo TS Phạm Quang Quyền, đối với Học viện Hành chính và Quản trị công, việc xây dựng hệ thống dữ liệu số tập trung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng cho việc quản lý, điều hành, đào tạo và nghiên cứu theo hướng hiện đại, minh bạch, hiệu lực và hiệu quả.
Hệ thống này cho phép tích hợp, liên thông và chuẩn hóa toàn bộ thông tin trong Học viện, từ dữ liệu người học, giảng viên, chương trình đào tạo, kết quả nghiên cứu đến công tác hành chính, tài chính. Nhờ đó, Học viện có thể ra quyết định dựa trên dữ liệu, giảm thiểu sai lệch, trùng lặp và nâng cao hiệu suất vận hành. Dữ liệu tập trung sẽ giúp Học viện từng bước chuyển đổi sang mô hình quản trị thông minh dựa trên dữ liệu số.

TS Phạm Quang Quyền, Quyền Giám đốc Trung tâm Thông tin-Thư viện, Học viện Hành chính và Quản trị công
Đây chính là nền tảng để học viện kết nối với các cơ quan quản lý nhà nước hướng tới hình thành hệ sinh thái giáo dục-hành chính quản trị công số thông minh, đồng bộ chiến lược chuyển đổi số quốc gia.
Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu trên, cần khắc phục vấn đề nguồn dữ liệu bị phân mảnh, thiếu sự liên thông, đồng bộ. Việc xây dựng một hệ thống dữ liệu số tập trung, thống nhất sẽ là chìa khóa để giải quyết bài toán này.
TS Hoàng Ngọc Hải, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công cho biết, xây dựng hệ thống dữ liệu số tập trung là yêu cầu cần thiết, giúp Học viện chuyển từ quản lý hành chính truyền thống sang quản trị dựa trên dữ liệu số. Hệ thống dữ liệu số tập trung sẽ là nòng cốt để triển khai áp dụng mô hình Học viện thông minh, kết nối thời gian thực và cung cấp các yêu cầu của lãnh đạo Học viện trong việc quản trị nội bộ, cung cấp các công cụ phục vụ phân tích dữ liệu, dự báo xu hướng cũng như đề xuất các giải pháp có tính khả thi bảo đảm tính tin cậy, khoa học.
"Một hệ sinh thái dữ liệu số tập trung đóng vai trò nền tảng chiến lược cho toàn bộ hoạt động của học viện. Không có hệ sinh thái dữ liệu, không thể có quản trị thông minh".
PGS, TS Đỗ Văn Hùng,Trưởng khoa Thông tin - Thư viện, Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Nhấn mạnh tầm quan trọng của “ra quyết định dựa trên dữ liệu” trong quản trị nhà trường, PGS, TS Đỗ Văn Hùng cho rằng "Không có hệ sinh thái dữ liệu, không thể có quản trị thông minh".
PGS, TS Đỗ Văn Hùng cho biết, trong quá trình tích cực triển khai thực hiện chuyển đổi số tại Đại học Quốc gia Hà Nội, từ dữ liệu riêng, phần mềm riêng của mỗi đơn vị thành viên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã chủ trương hướng tới xây dựng một cơ sở dữ liệu, phần mềm, hệ thống thống nhất.
"Một hệ sinh thái dữ liệu số tập trung đóng vai trò nền tảng chiến lược cho toàn bộ hoạt động của học viện, cơ sở đào tạo", PGS, TS Đỗ Văn Hùng khẳng định. Trước hết, nó cho phép tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau - đào tạo, nghiên cứu, nhân sự, tài chính, thư viện - vào một kho dữ liệu thống nhất. Điều này giúp loại bỏ tình trạng phân mảnh thông tin và tạo điều kiện cho việc ra quyết định dựa trên dữ liệu (data-driven decision making).
Bên cạnh đó, hệ sinh thái dữ liệu còn giúp nâng cao giá trị dữ liệu thông qua quá trình xử lý, phân tích và chuyển hóa dữ liệu thô thành tri thức hành động. Tri thức này không chỉ phục vụ hoạt động điều hành mà còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khai phá xu hướng và hỗ trợ các chiến lược phát triển dài hạn của cơ sở giáo dục.