Xây dựng hệ thống thống kê thuế 'đủ -sạch- sống' theo kịp tốc độ phát triển nền kinh tế số

Nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, thống kê không chỉ là công cụ thu thập và tổng hợp dữ liệu, mà đã trở thành “ngôn ngữ lý tính” giúp các nhà quản lý nhận diện bản chất, nắm bắt quy luật và hiểu rõ xu hướng vận động của nền kinh tế.

Đặc biệt, thống kê số ngày càng giữ vai trò trọng yếu khi cho phép xử lý khối lượng dữ liệu lớn theo thời gian thực, đồng thời ứng dụng các công nghệ phân tích tiên tiến như AI để chuyển hóa dữ liệu thô thành thông tin có giá trị cao.

Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phương Anh

Phát biểu tại Hội thảo hiện đại hóa công tác thống kê thuế, chia sẻ dữ liệu phục vụ công tác dự báo và quản lý thu ngân sách nhà nước do Cục Thuế phối hợp với Văn phòng Dự án - Cơ quan Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) tổ chức ngày 18/11, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho rằng, công tác thống kê thuế không chỉ đơn thuần là việc tổng hợp các con số thu nộp, thống kê phải hướng đến dữ liệu thời gian thực, phân tích chuyên sâu và các mô hình dự báo có độ tin cậy cao.

Thống kê thuế giúp phản ánh cơ cấu nguồn thu, sức khỏe và xu hướng của nền kinh tế, phục vụ công tác hoạch định chính sách, xây dựng các kịch bản thu ngân sách tin cậy, phục vụ công tác điều hành vĩ mô. Kịp thời nhận diện và khoanh vùng các đối tượng có dấu hiệu không tuân thủ thuế một cách hiệu quả.

Theo Cục trưởng Mai Xuân Thành, thực hiện công cuộc chuyển đổi số, ngành Thuế đã từng bước xây dựng hệ sinh thái điện tử: từ kê khai nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử, ứng dựng eTax Mobile, các Cổng thông tin điện tử cho nhà cung cấp nước ngoài, hộ cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, doanh nhân, doanh nghiệp, Chatbot AI, cơ chế phối hợp liên ngành…, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế, thống kê thuế.

Trong kỷ nguyên số, ngành Thuế đang xử lý một khối lượng dữ liệu khổng lồ và phức tạp, đến từ hóa đơn điện tử, giao dịch xuyên biên giới và các nền tảng thương mại điện tử. Đặc biệt, hiện tại, ngành Thuế đang quản lý trên 2,1 triệu tỷ đồng ngân sách nhà nước, 22 khoản thu, sắc thuế với hàng chục triệu người nộp thuế.

Điều này đặt ra yêu cầu cần nâng cao chất lượng công tác dự báo và quản lý thu ngân sách nhà nước, một hệ thống thống kê thuế cần đạt tiêu chí “đủ - sạch - sống”.

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Thuế đánh giá, trong thực tiễn, công tác thống kê và chia sẻ dữ liệu vẫn chưa theo kịp tốc độ biến đổi của tình hình kinh tế phát triển. Hệ thống thống kê thuế hiện nay vẫn đang đặt ra những thách thức lớn, đòi hỏi phải được nâng cao, hiện đại hóa và cập nhật kịp thời để phù hợp với tốc độ phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số.

Giữ vai trò quan trọng trong hoạch định chính sách tài khóa

Từ thực tiễn đặt ra, lãnh đạo ngành Thuế mong muốn có thêm các ý kiến đóng góp từ các chuyên gia trong nước và nước ngoài cùng chia sẻ kinh nghiệm từ mặt lý luận đến kinh nghiệm thực chiến; những ý kiến đóng góp thẳng thắn, gợi ý giải pháp cụ thể để ngành Thuế hoàn thiện Đề án thống kê thuế phục vụ công tác dự báo và quản lý thu ngân sách nhà nước.

Phát biểu tại hội thảo, ông Dr. Marco Salm - Trưởng Dự án Hợp phần 1 thuộc Cơ quan Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) cho rằng, trong bối cảnh kinh tế xã hội biến động không ngừng, chất lượng dự báo thu ngân sách nhà nước ngày nay đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách tài khóa, đảm bảo ổn định tài chính quốc gia.

Ông Dr. Marco Salm - Trưởng Dự án Hợp phần 1 thuộc Cơ quan Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phương Anh

Ông Dr. Marco Salm khẳng định, việc dự báo chính xác thu ngân sách nhà nước giúp Chính phủ chủ động quản lý nguồn ngân sách nhà nước hiện có, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế minh bạch hiệu quả và bền vững.

Ông Dr. Marco Salm cho biết, theo thông lệ quốc tế, độ lệch giữa dự toán ngân sách và thực hiện ngân sách nên nằm trong khoảng từ 95% đến 105%. Vì vậy, chênh lệch trong cơ cấu dự báo càng lớn thì tác động đến hiệu quả phân bổ và cung cấp dịch vụ càng lớn.

“Trong thời gian tới, GIZ sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Tài chính, Cục Thuế để phát triển mô hình dự báo kinh tế vĩ mô và mô hình dự báo thu theo sắc thuế như thu nhập doanh nghiệp, giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân” - ông Dr. Marco Salm thông tin.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Cục trưởng Cục Thuế Vũ Chí Hùng đánh giá cao ý kiến của đội ngũ chuyên gia trong nước và nước ngoài và sự nghiêm túc của toàn thể cán bộ, công chức thuế, hội thảo đã góp phần mở ra một chương mới cho công tác thống kê thuế; tạo ra một nền tảng dữ liệu vững chắc, minh bạch, phục vụ hiệu quả cho công cuộc quản lý thuế hiện đại và chuyển đổi số quốc gia, hướng tới quản trị nền kinh tế bằng thông tin dựa trên cơ sở thông tin./

Văn Tuấn