Xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh võng mạc ở Việt Nam

Tiến sỹ Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục Trưởng, Cục Quản lý Khám chữa bệnh phát biểu tại tọa đàm. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Việc xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường tại các bệnh viện là cần thiết. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh mà còn góp phần quan trọng cho sự phát triển chuyên khoa mắt tại các bệnh viện công, đặc biệt là ở tuyến tỉnh.

Tiến sỹ Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục Trưởng, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) nhấn mạnh như vậy tại Tọa đàm khoa học “Hướng đến xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh mắc bệnh lý võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường tại bệnh viện,” do Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) phối hợp cùng Tổng hội Y học Việt Nam và Công ty TNHH Roche Pharma Việt Nam đã tổ chức ngày 21/8.

Theo ông Khoa, việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) trong khám phát hiện sớm là một hướng đi tích cực cần khuyến khích.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, tại tọa đàm, một chương trình hợp tác đã đưa ra lộ trình cụ thể. Giai đoạn 2025-2027 sẽ tập trung xây dựng và thí điểm mô hình quản lý toàn diện tại một số bệnh viện trọng điểm. Dựa trên kết quả thí điểm, các hướng dẫn quốc gia sẽ được ban hành vào năm 2027, làm cơ sở để nhân rộng trên toàn quốc trong giai đoạn 2028-2030. Mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ tăng tỷ lệ người bệnh đái tháo đường được khám và theo dõi bệnh lý về mắt lên trên 75% vào năm 2030, theo chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa.

Với vai trò là bệnh viện nhãn khoa đầu ngành của cả nước, Phó giáo sư Phạm Ngọc Đông - Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương khẳng định bệnh viện sẵn sàng chung tay xây dựng mô hình quản lý toàn diện, đặc biệt trong việc xây dựng và hoàn thiện các hướng dẫn chuyên môn, chính sách liên quan đến quản lý bệnh lý võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường. Mục tiêu là hỗ trợ người bệnh đái tháo đường được chẩn đoán và điều trị sớm các biến chứng về mắt, giúp duy trì thị lực và nâng cao chất lượng cuộc sống, nhất là cho những người bệnh trong độ tuổi lao động.

Tiến sỹ Nguyễn Chí Trung Thế Truyền - Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ các bác sỹ của bệnh viện sẵn sàng tham gia trong việc đào tạo, chuyển giao kỹ thuật và nâng cao năng lực chuyên môn cho các cán bộ y tế chuyên khoa mắt tại khu vực phía Nam. Qua đó, bệnh viện mong muốn thành lập hệ thống tầm soát và phát hiện sớm bệnh lý bệnh võng mạc cho lượng lớn người bệnh đái tháo đường, đang được quản lý tại các bệnh viện đa khoa và trung tâm y tế tuyến dưới, nhằm giảm tải cho tuyến trên, đồng thời giúp người bệnh được chăm sóc, theo dõi thuận lợi và điều trị kịp thời.

Ông Lennor Carrillo - Tổng Giám đốc công ty Roche Pharma Việt Nam chia sẻ việc tiếp tục đồng hành cùng Bộ Y tế và cộng đồng y khoa trong chương trình này nhằm hỗ trợ người bệnh đái tháo đường được tiếp cận sàng lọc sớm các biến chứng về mắt. Đây là một nỗ lực cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với thách thức từ tỷ lệ mắc đái tháo đường ngày càng tăng và quá trình già hóa dân số.

Bệnh võng mạc đái tháo đường và phù hoàng điểm do đái tháo đường đang là một gánh nặng y tế nghiêm trọng. Theo số liệu điều tra tại Việt Nam năm 2020, có khoảng 7 triệu người mắc bệnh đái tháo đường, nhưng hơn 50% trong số đó chưa được chẩn đoán, tạo ra một "tảng băng chìm" to lớn của các biến chứng tiềm ẩn. Đáng chú ý, 39,5% là các biến chứng liên quan đến mắt và thần kinh.

Một số báo cáo khác cho thấy cứ 10 bệnh nhân đái tháo đường thì có đến 6 người có biến chứng tại mắt, nhưng chỉ một phần nhỏ trong số này được sàng lọc và chẩn đoán sớm. Ước tính từ năm 2016, có khoảng 320.527 bệnh nhân phù hoàng điểm đái tháo đường tại Việt Nam.

Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là tỷ lệ người bệnh có biến chứng mắt do đái tháo đường được quản lý và điều trị còn rất thấp.

Ví dụ điển hình tại Bà Rịa-Vũng Tàu cho thấy, trong số khoảng 18.000 người bệnh ước tính mắc võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường trong cộng đồng, chỉ có 600 người được quản lý điều trị ngoại trú tại bệnh viện chuyên khoa mắt của tỉnh. Các rào cản chính bao gồm nhận thức của người dân còn hạn chế, khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế và gánh nặng chi phí, khiến nhiều người không được can thiệp sớm. Những điều đó dẫn đến hậu quả nặng nề là suy giảm thị lực không thể phục hồi và mù lòa, đặt ra yêu cầu cấp thiết về các giải pháp đồng bộ để cải thiện tỷ lệ sàng lọc và điều trị hiệu quả.

Trước thực trạng này, việc xây dựng một mô hình quản lý toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa là vô cùng cấp thiết. Buổi tọa đàm đã đi đến thống nhất cao về sự cần thiết phải thành lập một Nhóm chuyên gia và xây dựng cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các bên./.

(Vietnam+)