Xây dựng môi trường văn hóa - Nhìn từ những xã tiêu biểu
Xây dựng môi trường văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và giữ gìn bản sắc dân tộc. Đến nay, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã, đang nỗ lực thực hiện có hiệu quả phong trào 'Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa' (TDĐKXDĐSVH), góp phần xây dựng nên những xã tiêu biểu với nếp sống văn minh, nghĩa tình, giàu đẹp.
Các thiết chế văn hóa, thể thao ở các khu dân cư trên địa bàn xã Hoằng Đồng (Hoằng Hóa) được đầu tư khang trang, sạch đẹp.
Với nhiều thành tích nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hóa, năm 2024 xã Hoằng Đồng được công nhận là “xã tiêu biểu” của huyện Hoằng Hóa. Tại đây, phong trào TDĐKXDĐSVH ngày càng đi vào chiều sâu, được cộng đồng dân cư hưởng ứng tích cực. Ở các khu dân cư, lối sống văn hóa lành mạnh từng bước được khơi dậy; tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái ngày càng được phát huy. Đi đầu trong việc tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng đời sống văn hóa, đoàn kết tham gia phát triển kinh tế phải kể đến các khu dân cư, như: thôn Quang Trung, thôn 1 Hồng Thái, thôn 2 Hồng Thái... Đời sống được nâng cao, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao trên địa bàn xã được tổ chức thường xuyên, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, hấp dẫn. Hiện nay, cùng với các tổ, đội văn nghệ của các thôn, xã Hoằng Đồng còn duy trì hoạt động có hiệu quả câu lạc bộ văn nghệ dân gian, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống. Đến nay, 5/5 thôn của xã đạt danh hiệu “thôn văn hóa”, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 92%.
Chủ tịch UBND xã Hoằng Đồng, Nguyễn Hữu Phương cho biết: Để việc triển khai, thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH ngày càng đi vào chiều sâu, chúng tôi luôn quan tâm đến việc biểu dương, khuyến khích những tập thể, cá nhân và khu dân cư tiêu biểu trong việc xây dựng môi trường văn hóa. Đồng thời xác định, các gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa là hạt nhân nòng cốt, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng môi trường văn hóa bền vững. Năm 2024, 100% hộ gia đình trên địa bàn xã thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Đây là động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương.
Tại huyện Thường Xuân, xã Xuân Cao được công nhận là “xã tiêu biểu” của huyện trong năm 2024. Toàn xã hiện có 1.367 hộ, trong đó phần lớn là đồng bào dân tộc Thái và Mường (dân tộc Thái hơn 42% và gần 27% dân tộc Mường). Hàng năm, Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH xã đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các nội dung phong trào, đồng thời hướng dẫn các khu dân cư tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, phù hợp. Hiện nay, 9/9 thôn của xã đã được công nhận là “thôn văn hóa”, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 80,7% và 100% các hộ gia đình thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Trong đó, một số thôn như: Xuân Minh 1, Xuân Minh 2, Xuân Thắng, Vinh Quang, Thành Tiến... là những khu dân cư luôn hăng hái đi đầu trong việc thực hiện các phong trào.
Chủ tịch UBND xã Xuân Cao, Lê Bá Tiến cho biết: Với đặc thù là xã miền núi, việc xây dựng môi trường văn hóa còn gặp một số khó khăn nhất định. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai, thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH cần bám sát các nội dung để có những cách làm phù hợp với đặc thù từng khu dân cư. Trong đó, chú trọng việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Thái, Mường, Kinh trên địa bàn xã. Đến nay, các hoạt động văn hóa - văn nghệ, như: khua luống, khặp Thái, nhảy sạp, tung còn... vẫn được các khu dân cư trên địa bàn xã duy trì thường xuyên trong các dịp lễ, tết và ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc. Cùng với đó, xã chú trọng nhân rộng những điển hình tiêu biểu ở các khu dân cư trong việc thực hiện 5 nội dung của phong trào TDĐKXDĐSVH nhằm khích lệ, động viên các tầng lớp Nhân dân tham gia xây dựng môi trường văn hóa. Kết quả các chỉ tiêu về công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa”, cơ quan, đơn vị văn hóa hàng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 46 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống chỉ còn 4,24%.
Xây dựng môi trường văn hóa không chỉ là nhiệm vụ mà còn là hành trình gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp của cộng đồng. Những kết quả đạt được tại các “xã tiêu biểu” Hoằng Đồng (Hoằng Hóa), Xuân Cao (Thường Xuân) và các xã, phường tiêu biểu khác trên địa bàn tỉnh là minh chứng rõ nét cho việc quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, ngành, chính quyền địa phương và trách nhiệm của cộng đồng trong việc xây dựng môi trường sống văn hóa, góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
