Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển vùng đồng bằng sông Hồng

Ngày 30/7, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Tỉnh ủy Thái Bình tổ chức hội thảo khoa học cấp Bộ “Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao – Đột phá phát triển vùng đồng bằng sông Hồng”.

Dự và chủ trì hội thảo có: Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi - Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Tiến Thành, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình; lãnh đạo Tạp chí Lý luận chính trị, Trường Đại học Thái Bình…

Ông Nguyễn Tiến Thành - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình phát biểu khai mạc hội thảo khoa học (Ảnh: LT)

Phát biểu chào mừng hội thảo, ông Nguyễn Tiến Thành - Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình nhấn mạnh: Chủ đề hội thảo khoa học là vấn đề tỉnh Thái Bình và các tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Hồng đang rất quan tâm, trăn trở thực hiện nhằm tạo bước đột phá chiến lược cho phát triển trong giai đoạn hiện nay.

Tỉnh Thái Bình hiện có khoảng 2 triệu người, tỷ lệ trong độ tuổi lao động khoảng 60%, đây chính là lợi thế của Thái Bình mà không phải địa phương nào cũng có. Hơn nữa, toàn tỉnh hiện có 25 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó có 2 trường đại học, 3 trường cao đẳng.

Theo thống kê, năm 2023, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tuyển sinh và đào tạo cho khoảng 36.700 người; tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ khoảng 25%; tỷ lệ lao động qua đào tạo ngành nghề cung ứng cho khu công nghiệp đạt khoảng 61%.

Quang cảnh hội thảo khoa học (Ảnh: LT)

Theo ông Nguyễn Tiến Thành, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Bình lần thứ XX xác định “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; trọng tâm là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội” là 1 trong 3 đột phá phát triển của tỉnh.

Hiện nay, Trường Đại học Thái Bình là trường đại học công lập đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực thuộc tỉnh Thái Bình, nằm trong các trường tốp đầu của khu vực đồng bằng sông Hồng. Trường Chính trị tỉnh Thái Bình là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho tỉnh về lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình mong rằng, thông qua hội thảo lần này sẽ mở ra những gợi ý mới để thúc đẩy xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, giúp cho tỉnh Thái Bình nói riêng, khu vực đồng bằng sông Hồng nói chung có những phát triển đột phá mạnh mẽ; góp phần “Xây dựng Thái Bình trở thành tỉnh phát triển trong khu vực đồng bằng sông Hồng” theo mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đã đề ra.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi - Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, tại Đại hội XIII của Đảng xác định một trong 3 đột phá chiến lược là phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Nghị quyết số 30 -NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị "về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" xác định, đến năm 2030, Đồng bằng sông Hồng trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao của cả nước; đi đầu về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xã hội số.

Vùng Đồng bằng sông Hồng (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam) luôn khẳng định vai trò vùng kinh tế năng động, phát triển với tốc độ tăng trưởng cao hơn trung bình cả nước; giai đoạn 2005-2020 bình quân tốc độ tăng trưởng vùng đạt 7,94%, trong đó năm 2023 đạt 6,28%.

Với lực lượng lao động dồi dào khoảng 11,44 triệu người, chiếm gần 23% tổng lực lượng lao động cả nước, chất lượng lao động vùng Đồng bằng sông Hồng ngày càng được cải thiện, lao động qua đào tạo đạt gần 37%. Cùng với vùng Đông Nam Bộ, vùng Đồng bằng sông Hồng là một trong 2 đầu tàu kinh tế của cả nước, thu hút hơn 33,6% số dự án và 30,2% số vốn đầu tư nước ngoài (FDI), hình thành hơn 360 khu, cụm công nghiệp.

Tuy nhiên, công tác xây dựng nguồn nhân lực của Vùng vẫn còn một số tồn tại như: tỷ lệ lao động chưa qua đào tạo còn cao, cơ cấu lao động qua đào tạo chưa phù hợp với yêu cầu thực tế, tỷ lệ lao động có trình độ đại học trở lên cao hơn tỷ lệ lao động học nghề, lao động ở nông thôn qua đào tạo còn thấp...

Việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao được xác định là một đột phá chiến lược, là yếu tố quan trọng thúc đẩy khoa học, công nghệ, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, bảo đảm cho sự phát triển nhanh, bền vững của vùng Đồng bằng sông Hồng. Hội thảo nhằm đánh giá những kết quả đã đạt được cũng như chỉ ra những khó khăn, hạn chế, đề xuất giải pháp để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vùng Đồng bằng sông Hồng.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm (Ảnh: LT)

Ban tổ chức hội thảo khoa học đã nhận được gần 40 bản báo cáo, tham luận. Theo chủ đề hội thảo, từ nhiều góc độ khác nhau, bằng những luận cứ khoa học, các nhà khoa học, các đại biểu đã tập trung phân tích, lý giải về sự cần thiết phải xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao ở vùng đồng bằng sông Hồng; thực trạng xây dựng nguồn nhân lực vùng đồng bằng sông Hồng; trên cơ sở đó đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao ở vùng đồng bằng sông Hồng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Các nhà khoa học, đại biểu đều nhận định công tác xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vùng đồng bằng sông Hồng là một quá trình bền bỉ, mang tính chiến lược lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc của các bên, bao gồm chính quyền địa phương, các cơ sở giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, các doanh nghiệp và toàn xã hội. Trong đó, đặc biệt chú trọng vào hoàn thiện các cơ chế, chính sách đào tạo, thu hút, sử dụng và đãi ngộ nhân tài. Từ đó, tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng giáo dục, đào tạo.

Theo Giáo sư, Tiến sĩ Phùng Hữu Phú - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Phát triển, Trường Đại học Thái Bình, vùng Đồng bằng sông Hồng đang bước vào thời kỳ phát triển mới, căn cứ từ yêu cầu thực tiễn đặt ra về nhu cầu sử dụng lao động, công tác đào tạo nguồn nhân lực cần có trọng tâm, trọng điểm, hướng vào phục vụ các ngành kinh tế mũi nhọn. Ngoài ra, cơ cấu lao động sẽ thay đổi theo từng thời kỳ, nhiều ngành nghề đang thu hút nhiều lao động có thể sẽ giảm trong tương lai và xuất hiện thêm những ngành nghề mới.

Do đó, công tác dự báo cần xa hơn, chuẩn xác hơn về định hướng ngành nghề trong tương lai để đào tạo nguồn nhân lực thích ứng và làm chủ được thành tựu của khoa học - công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo.

Phát biểu bế mạc hội thảo, Phó giáo sư, Tiến sĩ Phạm Quốc Thành - Hiệu trưởng Trường Đại học Thái Bình đánh giá, từ nhiều góc độ khác nhau, bằng những luận cứ khoa học, các đại biểu đã tập trung phân tích, lý giải, chỉ rõ những thực trạng, đề xuất phương hướng, giải pháp pháp xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao ở vùng Đồng bằng sông Hồng đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Từ các nội dung thông tin được trao đổi tại hội thảo, các địa phương, các cơ quan, đơn vị, các trường Chính trị, trường đại học tiếp tục trao đổi, thảo luận, nghiên cứu, xác định phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển Vùng và từng tỉnh.

LÃ TIẾN