Xây dựng nhà an toàn cho các hộ dân dễ bị tổn thương trong bão, lũ

Bà Nguyễn Thị Huyên (bên phải) chia sẻ về hiệu quả của ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt. Ảnh: Hương Giang

Yên tâm ở trong nhà an toàn chống chịu bão, lụt

Cơn bão số 9 năm 2020 với sức gió mạnh chưa từng thấy trong nhiều năm đã càn quét, tàn phá nặng nề cơ sở hạ tầng các tỉnh miền Trung. Bão dữ đi qua, cũng như nhiều địa phương khác, làng biển Bình Thuận, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi xác xơ, hoang tàn. Trong khi nhiều gia đình tại đây bị thiệt hại nặng nề, thì gia đình bà Nguyễn Thị Huyên hầu như không bị thiệt hại do ngôi nhà của bà là nhà an toàn chống chịu bão, lụt.

Bà Huyên chia sẻ: “Trước đây, tôi ở trong ngôi nhà ọp ẹp, mỗi khi mưa bão đến, tôi sợ đến mất ăn, mất ngủ. Năm 2019, ngôi nhà bị bão đánh cho tả tơi, chỉ còn lại cái vách. Năm 2020, tôi được chính quyền địa phương hỗ trợ xây dựng nhà mới có sàn chống lũ cao 2m. Trong cơn bão số 9, năm 2020, gia đình tôi được an toàn, trong khi những gia đình khác phải di dời đi chỗ khác. Có 2 hộ dân ở gần nhà tôi đã phải đến ở nhờ gia đình tôi để tránh bão. Từ ngày có ngôi nhà này, khi bão lũ đến, tôi không còn phải lo sợ như trước kia nữa”.

Ông Nguyễn Đình Lâm, cán bộ xã Bình Thuận cho biết: “Cơn bão số 9 quét qua xã đã làm 22 ngôi nhà tốc mái từ 50-70%, 120 ngôi nhà tốc mái từ 30-50%, 700 ngôi nhà tốc mái dưới 30%, riêng những ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt vẫn đảm bảo an toàn, không bị tốc mái. Cho đến nay, xã chúng tôi được xây dựng 30 ngôi nhà như thế và đã bàn giao cho các hộ nghèo sử dụng. Bà con chưa bao giờ dám ước mơ có một ngôi nhà vững chắc như thế nên rất vui mừng và yên tâm”.

Giống như nhiều địa phương ở miền Trung khác, hằng năm, tỉnh Quảng Ngãi phải hứng chịu rất nhiều đợt thiên tai, chủ yếu là bão, lụt, hạn hán. Những năm gần đây, bão, lụt xảy ra rất cực đoan, ảnh hưởng đến hàng ngàn hộ dân, gây thiệt hại lớn về người và nhà cửa, tài sản.

Trước tình hình thiên tai phức tạp, cực đoan, tỉnh Quảng Ngãi đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều cá nhân trong và ngoài nước. “Trong đó, Dự án thành phần tăng cường khả năng chống chịu thiên tai do Quỹ Khí hậu xanh và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) triển khai đã góp phần xây dựng 683 ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt tại các huyện ven biển Quảng Ngãi. Các ngôi nhà này đã góp phần bảo vệ an toàn cho người dân nghèo qua các cơn bão, lụt, đặc biệt là cơn bão số 9 rất tàn khốc năm 2020” - ông Trần Phước Hiền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho hay.

Sẽ xây thêm nhà an toàn cho người dân

Ngôi nhà của bà Huyên nằm trong số 4.100 ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt đã được hỗ trợ xây dựng cho những hộ nghèo ở các tỉnh ven biển miền Trung từ năm 2018 đến nay. Đây là một sáng kiến chung giúp cộng đồng chống chọi với các rủi ro và tác động liên quan đến khí hậu đã được khởi xướng dưới sự lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam và sự hợp tác chặt chẽ của UNDP và Quỹ Khí hậu xanh. Sáng kiến này kết hợp viện trợ không hoàn lại và chương trình nhà ở quy mô lớn của Chính phủ để xây dựng các ngôi nhà chống bão và lũ, lụt ở một số địa điểm dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai nhất của Việt Nam.

Nhà an toàn chống chịu bão, lụt với thiết kế có sàn cao, lối thoát hiểm giúp người dân giảm thiểu được rủi ro do thiên tai. Ảnh: Hương Giang

Thừa Thiên Huế là một trong những địa phương được thụ hưởng từ dự án. Theo ông Phan Quý Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế: “Mỗi lần mưa bão, lũ, các khu dân cư ở vũng trũng có thể bị ngập nước 5-7 ngày, nếu không có nhà cao, người dân có thể bị chết do lũ và bị chết đói do bị cô lập nên công tác ứng phó với thiên tai hết sức vất vả. Từ năm 2018 đến nay, chúng tôi được hỗ trợ xây dựng 731 ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt và đã hoàn thành 581 ngôi nhà. Dự kiến, năm 2022, chúng tôi sẽ được phân bổ thêm 101 ngôi nhà. Với những ngôi nhà chống chịu bão, lũ, người dân có thể yên tâm hơn”.

Ông Phương cho biết thêm: “Thừa Thiên Huế có đường bờ biển dài 120km với nhiều đầm phá, gò đồi, đồng bằng. Phía Tây, chúng tôi còn có dãy Trường Sơn giáp với Lào. Chúng tôi phải gánh chịu các loại hình thiên tai cực đoan và thiệt hại do thiên tai là rất lớn. Ví dụ như trận lụt lịch sử năm 1999, kéo lùi sự phát triển kinh tế của địa phương khoảng 20 năm và khiến hơn 350 người chết. Ngoài lũ lụt, chúng tôi còn hứng chịu tình trạng sạt lở núi, gây thiệt hại lớn, rồi hạn hán, cháy rừng liên tiếp xảy ra. Nói như vậy để thấy tác hại của biến đổi khí hậu ngày càng lớn. Do đó, các chương trình hỗ trợ để chống chịu với biến đổi khí hậu là rất cần thiết. Chúng tôi mong muốn nhận được nhiều hơn nữa sự hỗ trợ trong công tác phòng, chống thiên tai, biến đổi khí hậu”.

Theo một nghiên cứu gần đây mà UNDP thực hiện với Bộ Xây dựng, hơn 110.000 gia đình vẫn sống trong tình trạng không có nhà ở an toàn tại 28 tỉnh ven biển, trong đó, có hơn 25.000 hộ dân ở các huyện ven biển. Theo bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, tổng chi phí để cung cấp nhà ở cho những người dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu ở Việt Nam khoảng 330 triệu USD. Điều này có thể được thực hiện trong một nỗ lực hợp tác được lên kế hoạch tốt, kết hợp cả tài chính công và tư nhân. Đây là một khoản đầu tư cần thiết để đảm bảo một quá trình chuyển đổi khí hậu công bằng mang lại lợi ích cho những người dễ bị tổn thương nhất và đang bị bỏ lại phía sau.

Bà Caitlin Wiesen khẳng định, UNDP cam kết xây dựng thêm 1.450 ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt, mở rộng đến 2 tỉnh Bình Định và Cà Mau.

Đánh giá về hiệu quả từ những ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lụt đã được xây dựng cho người dân 7 tỉnh ven biển thời gian qua, bà Caitlin Wiesen nhấn mạnh: “Tất cả những ngôi nhà này đã chống chọi rất tốt với những cơn bão liên tiếp và lũ lụt quy mô lớn đổ bộ vào Việt Nam vào năm 2020. Những ngôi nhà này đã bảo vệ an toàn cuộc sống, sinh kế của người dân và tại nhiều cộng đồng, những căn nhà này cũng đã bảo vệ những người hàng xóm sống gần đó”.

An Nhiên