Xây dựng nhà ở cho công nhân: Phần nhiều vẫn... trên giấy

Công ty CP Đại An mới xây dựng 1 nhà chung cư 5 tầng, các tòa nhà còn lại chưa được xây dựng. Ảnh: Hà Kiên

Đầu tư nửa vời

Dự án khu dân cư và dịch vụ công nghiệp phường Ái Quốc (TPHải Dương) nằm cạnh KCN Nam Sách được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch năm 2003 với diện tích 26,77 ha. Trong hơn 11 ha đất ở có 3,32 ha đất dành cho xây dựng nhà ở xã hội. Năm 2011, UBND tỉnh có quyết định thu hồi 2,33 ha, giao Công ty CP Đầu tư và xây dựng số18 để xây dựng khu nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp. Dự án có quy mô 9 khối nhà 5 tầng. Đến nay, chủ đầu tư mới xây dựng, đưa vào sử dụng 1 khối nhà 5 tầng. Các khối nhà còn lại chưa triển khai xây dựng.

Dự án nhà ở xã hội cạnh KCN Đại An cũng trong tình trạng trên. Cụ thể, khu dân cư Đại An có vị trí ngay cạnh KCN Đại An được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết vào cuối năm 2003. Tổng diện tích quy hoạch hơn 18 ha. Dự án này có trên 6,3ha đất ở, trong đó tỉnh quy hoạch 1,26 ha đất xây dựng nhà ở xã hội (chung cư). Ngày 20.2.2004, UBND tỉnh đã có Quyết định số 632/QĐ-UBND phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng khu dân cư Đại An. Theo đó, Công ty CP Đại An có trách nhiệm xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật và nhà ở, đồng thời xây dựng 8 nhà chung cư 5 tầng với tổng diện tích sàn xây dựng khoảng 31.500m2. Từ đó đến nay, chủ đầu tư mới xây dựng 1 nhà chung cư 5 tầng, các tòa nhà còn lại vẫn chưa được đầu tư xây dựng.

Tháng 7.2013 UBND tỉnh đã có quyết định số 1558/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết khu dân cư, nhà ở công nhân và dịch vụ KCN Tân Trường, sau đó điều chỉnh lại quy hoạch vào tháng 3.2017. Tổng diện tích quy hoạch 31,67 ha, trong đó 4,46 ha đất xây dựng nhà ở công nhân. Tuy nhiên, hiện nay quỹ đất này đã được UBND tỉnh đồng ý cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đầu tư dự án xây dựng thiết chế công đoàn tại KCN Tân Trường.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong một số dự án khu đô thị mới, khu dân cư mới cạnh các KCN Tân Trường, Cộng Hòa, Cẩm Điền -Lương Điền như Dự án khu phố thương mại dịch vụ Ghẽ ở xã Tân Trường và dự án khu dân cư mới xã Cẩm Điền - Lương Điền (Cẩm Giàng), dự án khu đô thị mới phía đông TP Chí Linh đều được UBND tỉnh quy hoạch, bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Mặc dù vậy, đến nay các nhà đầu tư vẫn chưa triển khai xây dựng hoặc đang làm thủ tục đầu tư.

Quy định rõ trách nhiệm

Qua tìm hiểu cụ thể từng dự án, có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên. Cụ thể như việc đầu tư, kinh doanh không hiệu quả. Việc xây dựng phương án quy hoạch và kinh doanh chưa phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của người lao động. Các nhà đầu tư chỉ tập trung vào phương án xây dựng nhà chung cư, chưa có phương án quy hoạch các lô đất thương mại có diện tích nhỏ. Ngoài ra, cơ chế chuyển tiếp giữa việc lập quy hoạch và giao làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chưa rõ ràng.

Trong quy hoạch các KCN chuẩn bị triển khai trên địa bàn tỉnh như Tân Trường mở rộng, Kim Thành, Phúc Điền mở rộng, Gia Lộc và KCN Quốc Tuấn - An Bình (Nam Sách), UBND tỉnh đều có quy hoạch khu nhà ở công nhân, khu dân cư dịch vụ KCN rộng từ 15 đến 35 ha. Điều này cho thấy, UBND tỉnh rất quan tâm đến quỹ nhà ở cho công nhân trong các KCN. Tuy nhiên, việc triển khai đầu tư xây dựng các dự án này của nhà đầu tư còn nửa vời hoặc rất chậm.

Để quy hoạch nhà ở công nhân triển khai theo đúng quy hoạch đã duyệt, đề nghị UBND tỉnh kiến nghị với các bộ, ngành trung ương sớm ban hành chế tài đủ mạnh xử lý các chủ đầu tư dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN không thực hiện việc quy hoạch và xây dựng các khu nhà ở tập trung cho người lao động trong KCN; quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư. UBND tỉnh xem xét, xây dựng phương án cụ thể trong việc xây dựng và kinh doanh đất thương mại hoặc nhà chung cư sao cho phù hợp với khả năng tài chính của công nhân. Bên cạnh đó, các chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng cần xác định rõ trách nhiệm với các nhà đầu tư thứ cấp và người lao động.

PHAN ANH

Theo thống kê của Ban Quản lý các KCN tỉnh, đến cuối năm 2018, toàn tỉnh có gần 97.000 công nhân làm việc trong các KCN. Đến năm 2020, số lao động trong các KCN của tỉnh là 104.500 và tăng lên 248.000 người trong năm 2030. Có 31.800 lao động trong KCN có nhu cầu về nhà ở trong năm2020, con số này tăng lên là 62.000 người trong năm 2030. Theo chương trình phát triển nhà ở tỉnh Hải Dương đến năm 2020, định hướng phát triển đến năm 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt vào tháng 8.2018, mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, diện tích nhà ở bình quân toàn tỉnh đạt khoảng 27 m2 sàn/người, năm 2030 đạt khoảng 35 m2 sàn/người. Như vậy, đến năm 2020, người lao động trong các KCN của tỉnh cần 860.000 m2 sàn nhà ở; năm 2030 công nhân trong các KCN cần hơn 2,1 triệu m2 sàn nhà ở.