Xây dựng nhãn xếp hạng năng lượng giúp người tiêu dùng chọn sản phẩm nhanh hơn

Khung pháp lý về hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

Tại Diễn đàn "Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình" diễn ra sáng 26/6, bà Nguyễn Thị Tâm, Giám đốc Trung tâm Thiết bị môi trường và An toàn lao động Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng) đã trình bày tham luận về quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng trong Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi).

Bà Nguyễn Thị Tâm cho biết, lĩnh vực xây dựng, bao gồm năng lượng sử dụng để xây dựng, sưởi ấm, làm mát, chiếu sáng cho các tòa nhà, cũng như cho các thiết bị và dụng cụ được lắp đặt, chiếm hơn 1/3 lượng năng lượng tiêu thụ và khí thải toàn cầu. Năng lượng để sưởi ấm và làm mát không gian chiếm tới 40% và 61% tổng nhu cầu năng lượng.

Bà Nguyễn Thị Tâm, Giám đốc Trung tâm Thiết bị môi trường và An toàn lao động Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng) trình bày tham luận tại Diễn đàn. Ảnh: Cấn Dũng

Cách nhiệt lớp vỏ công trình là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nhu cầu nhiệt của tòa nhà. Việc lựa chọn kết cấu và vật liệu bao che đặc biệt quan trọng do tuổi thọ lâu dài của công trình cũng như chi phí xây dựng.

Về khung pháp lý và quy định đối với việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, hiện đã có Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030.

Trong đó, đối với ngành Xây dựng, mục tiêu cụ trong giai đoạn 2019- 2025 là đảm bảo việc tuân thủ và thực hiện các yêu cầu của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả, phấn đấu đạt 80 công trình xây dựng được chứng nhận công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả;

Giai đoạn đến năm 2025-2030 thực hiện việc dán nhãn năng lượng đối với 50% các loại sản phẩm vật liệu xây dựng có yêu cầu về cách nhiệt sử dụng trong công trình xây dựng; phấn đấu đạt 150 công trình xây dựng được chứng nhận công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Bộ Xây dựng cũng chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện các nội dung sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các công trình xây dựng, công trình công nghiệp, phát triển công trình xanh, khu đô thị xanh

Thiết lập hệ thống đánh giá và chứng nhận công trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng tiêu chuẩn, tăng cường năng lực các phòng thử nghiệm đánh giá, dán nhãn năng lượng cho sản phẩm vật liệu xây dựng có yêu cầu cách nhiệt sử dụng trong công trình xây dựng.

Ngoài ra, Thông tư 15/2017/TT-BXD ban hành QCVN 09:2017/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả cũng đã quy định chi tiết về lớp vỏ bao che công trình, hệ thống thông gió và điều hòa không khí, hệ thống chiếu sáng và các thiết bị điện khác (động cơ điện; hệ thống cấp nước nóng).

Quang cảnh Diễn đàn. Ảnh: Cấn Dũng

Quy định chi tiết sản phẩm dán nhãn năng lượng

Theo bà Nguyễn Thị Tâm, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng nêu rõ biện pháp quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với phương tiện, thiết bị và vật liệu xây dựng.

Trong đó, có yêu cầu dán nhãn năng lượng đối với phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng và vật liệu xây dựng, công khai thông tin cần thiết về sử dụng năng lượng của phương tiện, thiết bị và vật liệu xây dựng.

Các loại sản phẩm dán nhãn năng lượng là vỏ công trình (Building Envelope) bao gồm tường và mái không xuyên sáng hoặc xuyên sáng (tường kính, cửa kính...) tạo thành các không gian khép kín bên trong công trình, là kết cấu vật lý ngăn cách giữa không gian bên trong và bên ngoài công trình, gồm có tường, cửa sổ, mái. Ở phần lớn các dạng công trình tại Việt Nam, nhiệt truyền qua lớp vỏ công trình là nguyên nhân chính làm tăng mức sử dụng năng lượng cần để làm mát. Luật sử đổi cũng quy định hình thức dán nhãn, tiêu chí dán nhãn, tiêu chuẩn thử nghiệm sản phẩm.

Về kế hoạch hoạt động thời gian tới, bà Tâm cho biết, phía Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục xây dựng nhãn xếp hạng năng lượng cho vật liệu một cách dễ hiểu và trực quan, giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận ra sản phẩm tiết kiệm năng lượng mà không cần có kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật.

Việc này còn giúp người tiêu dùng so sánh và đưa ra quyết định nhanh chóng hơn khi lựa chọn các sản phẩm tiết kiệm năng lượng. Nhãn xếp hạng cũng sẽ thúc đẩy các nhà sản xuất cải tiến sản phẩm để đạt được thứ hạng cao hơn, tạo độ tin cậy cao cho người tiêu dùng.

Trong bối cảnh hiện nay, nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng ngày càng tăng nhằm đáp ứng những mục tiêu phát triển mới của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; đồng thời nhằm hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, thời gian qua, Bộ Công Thương đã đề xuất, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho sửa đổi bổ sung Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả cho phù hợp và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển bền vững và thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.Sau nhiều lần lấy ý kiến, thảo luận, tiếp thu, chỉnh sửa, ngày 18/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả với 425/426 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Phong Lâm