Xây dựng nông thôn sinh thái gắn với nông nghiệp tuần hoàn
Phát triển nông nghiệp tuần hoàn (NNTH) là một trong những mục tiêu quan trọng mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề ra trong giai đoạn mới. Phát triển nông thôn theo hướng xanh, sinh thái, tuần hoàn, theo chuỗi giá trị cũng là một trong những nội dung định hướng quan trọng xây dựng nông thôn mới (NTM) trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2025-2030.

Vỏ ca cao được phơi khô trở thành nguyên liệu làm than sinh học tại Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức (xã Phú Hòa). Ảnh: B.Nguyên
Với nhiều lợi thế phát triển nông nghiệp sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai bám sát mục tiêu trên, khai thác những lợi thế, tiềm năng để phát triển NNTH, trong đó yếu tố môi trường gắn với xây dựng NTM sinh thái được chú trọng.
Đi đầu phát triển nông nghiệp tuần hoàn
Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp là quá trình sản xuất nông nghiệp theo chu trình khép kín, chất thải và phụ phẩm của quá trình này là đầu vào của quá trình sản xuất khác thông qua áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sinh học, công nghệ hóa lý. Nhờ đó, NNTH mang lại nhiều lợi ích cụ thể đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững như: tiết kiệm tài nguyên đầu vào, thúc đẩy phát triển kinh tế, gia tăng việc làm, kích thích đổi mới sáng tạo và giảm phát thải khí nhà kính.
Kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp ở tỉnh Đồng Nai có lợi thế lớn khi các loại cây, con chủ lực đã được quy hoạch và hình thành các vùng sản xuất tập trung, vùng cây chuyên canh, phù hợp với điều kiện tự nhiên để thúc đẩy phát triển. Một trong những thuận lợi lớn để Đồng Nai phát triển NNTH trong tình hình mới là tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch phát triển nông nghiệp nói chung, NNTH nói riêng. Đây là cơ sở, là động lực để phát triển NNTH trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Nhờ quan tâm thu hút đầu tư phát triển NNTH, Đồng Nai thu hút được cả doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân cùng tham gia, không ngừng nhân rộng các mô hình NNTH.
Đề tài Nghiên cứu hoàn thiện quy trình thu gom, xử lý phân và xác hữu cơ từ các trang trại chăn nuôi gà để sản xuất phân bón hữu cơ của Công ty TNHH Trang Trại Việt (xã Xuân Lộc) là mô hình điểm về phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh Đồng Nai. Doanh nghiệp này đã ký hợp đồng xử lý chất thải trong chăn nuôi gà cho các tập đoàn chăn nuôi lớn trên địa bàn tỉnh. Doanh nghiệp sử dụng nguồn phân và chất thải trong chăn nuôi để sản xuất phân bón hữu cơ với công suất đạt 200 tấn/ngày. Doanh nghiệp đang triển khai đề tài cấp bộ “Nâng cấp hệ thống xử lý phân và xác gà làm phân hữu cơ bằng công nghệ hiện đại, quy mô đạt 500 tấn/ngày”.
Hợp tác xã Thanh Bình (xã Bàu Hàm) là đơn vị tiên phong làm NNTH với mô hình xuất khẩu trái chuối tươi, sản phẩm chế biến từ chuối cho đến sản xuất bẹ chuối khô xuất khẩu. Trước đây, cây chuối sau thu hoạch bị chặt bỏ, nay được phơi khô làm nguyên liệu sản xuất nhiều mặt hàng thủ công thân thiện với môi trường, xuất khẩu tốt vào các thị trường khó tính.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Văn Thắng, doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm và là hạt nhân nòng cốt phát triển sản xuất nông nghiệp, trong đó có NNTH. Qua đó, tạo động lực để doanh nghiệp đầu tư vào NNTH thông qua hỗ trợ về vốn, công nghệ, thị trường; có chính sách ưu tiên các doanh nghiệp đầu tư công nghệ tái chế một số phụ phẩm nông nghiệp có giá trị cao.
Tạo động lực tăng trưởng mới
Là tỉnh đi đầu cả nước trong xây dựng NTM, các địa phương trên địa bàn tỉnh Đồng Nai rất quan tâm đầu tư về hạ tầng kỹ thuật. Các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung có hệ thống đường giao thông nội đồng, thủy lợi, đường điện cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất của người dân. Hệ thống logistics trên địa bàn ngày càng phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại của tỉnh nói chung và lĩnh vực nông nghiệp nói riêng. Trong đó, công tác quy hoạch không gian phát triển ngành được tập trung, chú trọng, được cụ thể hóa trong Quy hoạch tỉnh để làm cơ sở triển khai thu hút đầu tư.
Công ty cổ phần Tập đoàn Quế Lâm (Thành phố Hồ Chí Minh) là doanh nghiệp ký kết với UBND tỉnh Đồng Nai trong hợp tác xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo chuỗi liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ đối với một số sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh.
Chủ tịch Công ty cổ phần Tập đoàn Quế Lâm, kiêm Chủ tịch Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam Nguyễn Hồng Lam cho biết: Chính quyền tỉnh Đồng Nai rất quan tâm, có đội ngũ con người, nông dân và nhiều điều kiện thuận lợi khác để phát triển NNTH. Làm NNTH hiện được nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh quan tâm ứng dụng. Tiêu biểu, nhiều trang trại, hộ gia đình trên địa bàn tỉnh đã thu gom các phế phụ phẩm nông nghiệp tự ủ thành phân bón hữu cơ. Các trang trại chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đã thu gom chất thải trong chăn nuôi làm biogas, bán lại cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón. Chính vì vậy, Quế Lâm đã chọn hợp tác với tỉnh Đồng Nai trong phát triển NNTH, nông nghiệp hữu cơ theo hình thức doanh nghiệp đầu tư, chuyển giao quy trình kỹ thuật ứng dụng công nghệ hữu cơ cho nông dân, hợp tác xã ở Đồng Nai.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Văn Thắng, để thúc đẩy phát triển kinh tế NNTH, thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tập trung triển khai hiệu quả các nhóm giải pháp. Cụ thể, ngành quan tâm xây dựng chiến lược truyền thông về NNTH, từ đó đẩy mạnh tuyên truyền. Nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia hay doanh nghiệp thành công trong NNTH; hướng dẫn nông dân lựa chọn các mô hình tận dụng phụ phẩm nông nghiệp phù hợp, hiệu quả. Đưa kiến thức về NNTH vào các chương trình tập huấn, bồi dưỡng và tuyên truyền của tất cả các ban, ngành liên quan. Ngành nông nghiệp sẽ quan tâm đến việc hướng dẫn, hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp tiếp cận và tiếp nhận chuyển giao công nghệ tái chế, tái sử dụng phụ phẩm, phế phẩm nông nghiệp. Tỉnh tiếp tục quan tâm thúc đẩy hợp tác, liên kết giữa các thành phần kinh tế, các tổ chức xã hội trong việc phát triển NNTH. Hướng dẫn doanh nghiệp, nông dân sản xuất theo chuỗi liên kết giá trị, có sự hợp tác chặt chẽ mang tính hệ thống giữa doanh nghiệp, người sản xuất và Nhà nước.