Xây dựng Trường ĐH Hàng hải Việt Nam thành trường trọng điểm quốc gia về lĩnh vực kinh tế biển

Ngày 5/9, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 1901/QĐ-TTg phê duyệt Đề án xây dựng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam trở thành trường trọng điểm quốc gia về đào tạo, nghiên cứu phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Theo đó, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam sẽ được phát triển là trường trọng điểm quốc gia về đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, tập trung vào lĩnh vực kinh tế biển, phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng và cả nước.

Việc phát triển đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ phải bám sát yêu cầu Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam, chủ trương về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chủ trương phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng và cả nước, tập trung vào một số ngành, lĩnh vực mang tính mũi nhọn mà trường có truyền thống và thế mạnh.

Tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để phát triển Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, trong đó ngân sách nhà nước đóng vai trò chủ đạo để hiện đại hóa cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu và mở rộng không gian phát triển.

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, cơ sở giáo dục, đào tạo hàng đầu về kinh tế biển của đất nước. (Ảnh: TK)

Mục tiêu phát triển Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045

Theo đề án, mục tiêu chung của Chính phủ là phát triển Trường Đại học Hàng hải Việt Nam thành trung tâm đào tạo chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, hợp tác chuyển giao - ứng dụng công nghệ, sản xuất thử nghiệm, trong đó lĩnh vực giao thông vận tải và kinh tế biển đạt trình độ khu vực và thế giới; là một trong những trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc nhóm hàng đầu châu Á trong lĩnh vực hàng hải, kinh tế biển và đại dương.

Mục tiêu đến năm 2030, phát triển quy mô đào tạo đạt 26.000 - 28.000 sinh viên; tỷ lệ học viên sau đại học đạt khoảng 7,5% tổng số sinh viên; số lượng sinh viên quốc tế theo học tại trường đạt trên 150 người; ưu tiên tập trung vào các nhóm ngành, lĩnh vực trọng điểm, bao gồm: Khoa học hàng hải; Cơ khí động lực; Đóng tàu; Điều khiển và tự động hóa; Kinh tế biển, logistics; Công trình biển; Môi trường biển.

Phát triển đội ngũ giảng viên có chất lượng cao, trong đó trên 50% giảng viên có trình độ tiến sĩ, trên 15% giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Mỗi năm thực hiện được ít nhất 5 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, 20 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ/ngành và tương đương; số lượng bài báo quốc tế mỗi năm tăng trên 12%, đến năm 2030 đạt ít nhất 400 bài báo quốc tế/năm

Trở thành một trong tốp 5 trung tâm đào tạo nguồn nhân lực hàng hải, kinh tế biển chất lượng cao hàng đầu khu vực ASEAN, trong đó các ngành, lĩnh vực đào tạo: Khoa học hàng hải và Cơ khí động lực được xếp hạng trong tốp 10 châu Á.

Mục tiêu đến năm 2035, phát triển quy mô đào tạo đạt 28.000 - 30.000 sinh viên; tỷ lệ học viên sau đại học đạt 10% tổng số sinh viên; số lượng sinh viên quốc tế theo học tại trường đạt trên 200 người; ưu tiên tập trung vào các nhóm ngành, lĩnh vực trọng điểm, bao gồm: Khoa học hàng hải; Cơ khí động lực; Đóng tàu; Điều khiển và tự động hóa; Kinh tế biển, logistics; Công trình biển; Môi trường biển; Viễn thám và Dẫn đường trên biển; Vật liệu.

Tiếp tục phát triển đội ngũ giảng viên có chất lượng cao, trong đó trên 60% giảng viên có trình độ tiến sĩ, trên 25% giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Mỗi năm thực hiện được ít nhất 10 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, 30 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ/ngành và tương đương; số lượng bài báo quốc tế mỗi năm tăng trên 12%, đến năm 2035 đạt ít nhất 600 bài báo quốc tế/năm.

Trở thành một trong tốp 3 trung tâm đào tạo nguồn nhân lực hàng hải, kinh tế biển chất lượng cao hàng đầu khu vực ASEAN, trong đó các ngành, lĩnh vực đào tạo: Khoa học hàng hải, Cơ khí động lực, Điều khiển và tự động hóa; Kinh tế biển, logistics được xếp hạng trong tốp 10 châu Á.

Định hướng đến năm 2045, tiếp tục nâng cao chất lượng, tạo đột phá trong đào tạo nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững kinh tế biển, đại dương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng và cả nước; phấn đấu đạt trình độ ngang bằng các trường đại học hàng hải của các nước phát triển trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.

Sinh viên học tập tại Trường Đại học Hàng hải Việt Nam. (Ảnh: TK)

5 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để thực hiện đề án

Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ cũng đặt ra 5 nhiệm vụ, giải pháp mà Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cũng như các đơn vị liên quan cần thực hiện quyết liệt trong thời gian tới.

Thứ nhất, mở rộng quy mô đào tạo, trong đó tập trung vào các ngành, lĩnh vực đào tạo trọng điểm, chiến lược là thế mạnh của trường liên quan trực tiếp đến kinh tế biển, bao gồm: Khoa học hàng hải, Cơ khí động lực, Đóng tàu, Điều khiển và tự động hóa, Logistics, Công trình biển, bảo đảm đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong và ngoài nước.

Phát triển các chương trình đào tạo tài năng và chuyên sâu ở trình độ đại học và sau đại học, nhất là các ngành, lĩnh vực: Khoa học hàng hải, Đóng tàu, Điều khiển và tự động hóa, Logistics, Công trình biển, đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao của vùng đồng bằng Sông Hồng và của cả nước trong các ngành, lĩnh vực trọng điểm, chiến lược liên quan trực tiếp đến kinh tế biển.

Phát triển các chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ (ưu tiên giảng dạy bằng tiếng Anh) thông qua hợp tác với các cơ sở giáo dục uy tín quốc tế và các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu trong và ngoài nước.

Đổi mới phương pháp đào tạo, nghiên cứu theo hướng chú trọng đào tạo gắn với thực hành kỹ năng, kỹ thuật cao; đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu, phát triển kho học liệu số phục vụ hiệu quả các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ.

Thứ hai, tập trung đầu tư, phát triển cơ sở vật chất, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển, tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học ngang tầm khu vực, hướng tới chuẩn mực quốc tế.

Đầu tư mới, nâng cấp, hiện đại hóa, mở rộng các cơ sở đào tạo, hạ tầng kỹ thuật, phòng thí nghiệm, cơ sở thực hành để đáp ứng mục tiêu mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và chuyển đổi số.

Đầu tư xây dựng mới Trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0, Trung tâm đổi mới sáng tạo của Trường Đại học Hàng hải Việt Nam và tiến tới phát triển thành Trung tâm quốc tế đào tạo chất lượng cao, nghiên cứu, ứng dụng, phát triển và chuyển giao khoa học - công nghệ về các ngành, lĩnh vực kinh tế biển, đại dương.

Tăng cường kiểm định, đánh giá, kiểm soát chất lượng đào tạo; đẩy mạnh kiểm định quốc tế về cơ sở đào tạo và chương trình đào tạo; mở rộng các chương trình đào tạo chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao của thị trường lao động hàng hải, kinh tế biển, đại dương của khu vực, thế giới.

Hoàn thiện mô hình quản trị đại học theo hướng hiện đại, thông minh, hiệu quả; tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bảo đảm công khai, minh bạch và đề cao trách nhiệm giải trình.

Kho hàng mô phỏng thực tế hiện đại của nhà trường. (Ảnh: TK)

Thứ ba, nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên. Phát triển và nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên đủ số lượng, đáp ứng yêu cầu chất lượng, gắn với các nhóm nghiên cứu, nhóm nghiên cứu mạnh, bảo đảm gắn kết giữa đào tạo và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ.

Xây dựng, thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách, giải pháp đột phá thu hút giảng viên giỏi, chuyên gia, nhà khoa học tài năng trong và ngoài nước giảng dạy, nghiên cứu, trao đổi học thuật tại Trường Đại học Hàng hải Việt Nam.

Mở rộng phạm vi, thực hiện hiệu quả cơ chế cử giảng viên, nghiên cứu viên trực tiếp tham gia đào tạo, nghiên cứu thực tiễn tại các doanh nghiệp, cơ sở đào tạo, nghiên cứu trong và ngoài nước.

Thứ tư, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ. Phát triển mới, nâng cấp các viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm, thực nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, ưu tiên lĩnh vực trọng điểm, chiến lược liên quan trực tiếp đến kinh tế biển, đại dương.

Phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo hiện đại, tăng cường gắn kết với các hệ sinh thái, mạng lưới đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp quốc gia, khu vực và thế giới.

Xây dựng và triển khai các mô hình, giải pháp đột phá nhằm huy động nguồn lực đầu tư, ươm tạo sản phẩm nghiên cứu, thương mại hóa tài sản trí tuệ; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn với chuyển giao công nghệ, thành lập các trung tâm, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp công nghệ khởi nguồn; tăng cường gắn kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp, thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác công - tư.

Thứ năm, tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế. Đẩy mạnh hợp tác về đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ với các cơ sở đào tạo, nghiên cứu, doanh nghiệp của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới, nhất là về trao đổi, đào tạo giảng viên, nghiên cứu sinh, sinh viên, thực hiện các chương trình hợp tác, dự án nghiên cứu chung gắn với ứng dụng kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong các ngành, lĩnh vực trọng điểm về kinh tế biển, đại dương.

Sinh viên Trường Đại học Hàng hải Việt Nam thực hành tại phòng thí nghiệm với trang thiết bị hiện đại. (Ảnh: TK)

Kinh phí để triển khai Đề án từ nguồn ngân sách nhà nước, bao gồm chi thường xuyên và chi đầu tư từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định của pháp luật; nguồn kinh phí tự cân đối của Trường Đại học Hàng hải Việt Nam; nguồn đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và các nguồn kinh phí hợp pháp khác theo quy định pháp luật.

Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ nguồn lực hợp pháp trong việc triển khai và thực hiện Đề án.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng chỉ đạo các Bộ ngành liên quan theo sát việc thực hiện, hỗ trợ nhà trường triển khai đề án.

Theo đó, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có liên quan tổ chức triển khai thực hiện Đề án.

Chỉ đạo Trường Đại học Hàng hải Việt Nam triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án, trong đó tiếp tục đào tạo nguồn nhân lực cho Bộ Quốc phòng.

Chỉ đạo Trường Đại học Hàng hải Việt Nam triển khai, thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22 tháng 8 năm 2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04 tháng 5 năm 2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân phù hợp với điều kiện và thực tiễn để thúc đẩy hoàn thành các mục tiêu của Đề án.

Tổng hợp kinh phí, chỉ đạo và hướng dẫn Trường Đại học Hàng hải Việt Nam trong việc xây dựng các dự án, đề án liên quan để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án.

Lồng ghép, ưu tiên thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án trong quá trình triển khai các chương trình, đề án, dự án có liên quan.

Tổ chức hướng dẫn, kiểm tra giám sát, tổng hợp tình hình thực hiện Đề án và định kỳ hằng năm báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong phạm vi lĩnh vực phụ trách; tổng kết Đề án sau khi kết thúc thực hiện Đề án.

Chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung báo cáo và đề xuất, kiến nghị tại Tờ trình số 42/TTr-BXD ngày 27 tháng 5 năm 2025 và Văn bản số 203/BC-BXD ngày 28 tháng 8 năm 2025 của Bộ Xây dựng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, triển khai thực hiện Đề án theo quy định của pháp luật. Phối hợp với Bộ Xây dựng đề xuất cấp có thẩm quyền cơ chế, chính sách phù hợp với tính chất đặc thù của ngành nghề, lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ của Trường Đại học Hàng hải Việt Nam.

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam được định hướng phát triển thành trung tâm đào tạo chất lượng cao, trong đó lĩnh vực giao thông vận tải và kinh tế biển đạt trình độ khu vực và thế giới. (Ảnh: TK)

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ, cơ quan, địa phương liên quan rà soát, tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án theo quy định pháp luật về ngân sách nhà nước, đầu tư công và các quy định pháp luật có liên quan.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan, địa phương liên quan ưu tiên, tạo điều kiện để Trường Đại học Hàng hải Việt Nam tham gia các chương trình, nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để phục vụ chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển, đại dương, hàng hải và logistics.

Phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời các nhóm nghiên cứu mạnh của Trường Đại học Hàng hải Việt Nam làm đầu mối triển khai các chương trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia trong lĩnh vực kinh tế biển, đại dương, hàng hải và logistics.

Các bộ, cơ quan, địa phương có liên quan xác định nhu cầu nhân lực phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển thuộc phạm vi quản lý theo ngành, lĩnh vực và địa bàn quản lý; ưu tiên đặt hàng, giao nhiệm vụ cho Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị, quản lý cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của địa phương; tư vấn xây dựng và phản biện chính sách về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của địa phương.

Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ nguồn lực, đầu tư cho Trường Đại học Hàng hải Việt Nam trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, trong đó tiếp tục hỗ trợ trường triển khai cải tạo, nâng cấp, mở rộng cơ sở vật chất trên địa bàn.

LÃ TIẾN