Xây nhà trên đất đìa tôm

Hơn 2 năm qua, hàng chục ngôi nhà mọc lên trên đất đìa nuôi tôm ở thôn Đất Lành (xã Vĩnh Thái, TP. Nha Trang). Lực lượng chức năng của xã Vĩnh Thái thường xuyên kiểm tra, lập biên bản xử lý nhưng tình trạng xây dựng, mua bán đất ở đây vẫn khá nhộn nhịp.

Lấp đìa, xây nhà

Đi vào con hẻm nhỏ đối diện Khu tái định cư (TĐC) Đất Lành, chúng tôi khá bất ngờ bởi trước mặt là khu dân cư mọc lên ngay trên đất đìa nuôi tôm trước đây. Một người dân cho biết, trước đây, khu vực này chỉ có vài nhà nằm sát khu TĐC. Còn phía trong là đìa tôm và cây bụi. Tuy nhiên, khoảng 5 năm nay, những đám cây bụi được phát quang, những đìa tôm được lấp đầy và những ngôi nhà cứ thế mọc lên.

Ngôi nhà mới xây khá khang trang trong khu vực đìa tôm ở thôn Đất Lành.

Theo quan sát của chúng tôi, khu vực này có gần 100 ngôi nhà được xây dựng kiên cố; trong đó, có những ngôi nhà mới xây xong. Dọc đường bê tông, dây điện được kéo vào tạm bợ, chằng chịt. Ở đó, có những ngôi nhà mới xây xong đã treo biển bán; có những mảnh đất được xây tường bao quanh và viết lên đó số điện thoại rao bán nhà. Đi đến cuối đường, người đàn ông tên Tiến thấy người lạ bèn chào bán nhà. Căn nhà khá đẹp, rộng khoảng 100m2, xây dựng trên thửa đất rộng hơn 200m2 với giá khoảng 900 triệu đồng. Khi được hỏi giấy tờ, ông Tiến cho biết, đây là đất nông nghiệp, nếu đồng ý mua thì viết tay với nhau chứ không có sổ. Hàng xóm của ông Tiến cũng đang bán một thửa đất rộng hơn 200m2 có tường bao xung quanh, ở giữa là một ngôi nhà nhỏ. Khi chúng tôi đặt vấn đề xây dựng mới người này cho biết, phải gọi nhà thầu chuyên xây dựng trong khu vực này mới “lọt” được; giá “dịch vụ” mỗi căn nhà khoảng 20 - 30 triệu đồng để không bị đô thị đến lập biên bản!

Đặc biệt, trong khu vực này có một hộ xây nhà trái phép, nhưng khi xây xong liền gắn biển “Thương binh - nhà tình nghĩa đồng đội”. Chúng tôi chụp hình lại căn nhà này cho lãnh đạo UBND xã Vĩnh Thái xem thì được trả lời không hề có “nhà tình nghĩa đồng đội” nào ở đây. Căn nhà này khi mới xây đã bị lực lượng chức năng của xã đến lập biên bản, nhưng không gặp được chủ nhà mà chỉ gặp thầu xây dựng. Xã đã liên hệ với Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội TP. Nha Trang, Hội Cựu chiến binh thành phố để kiểm tra nhưng không có thông tin gì về việc xây dựng “nhà tình nghĩa đồng đội” ở đây.

Ngôi nhà xây trái phép nhưng gắn biển “nhà tình nghĩa đồng đội”.

Có hiện tượng bảo kê xây dựng

Theo lãnh đạo UBND xã Vĩnh Thái, từ năm 2019 đến nay, tổ liên ngành của thành phố liên tục kiểm tra, xử lý các trường hợp xây dựng trái phép ở thôn Đất Lành. Đến ngày 30-9, tổ liên ngành phải giải thể do Đội chuyên trách giải tỏa của thành phố không còn nữa. UBND xã lập tức kiến nghị UBND TP. Nha Trang lập tổ liên ngành của xã Vĩnh Thái với lực lượng gồm đô thị, công an, dân quân và bổ sung thêm xung kích của thành phố. Tổ liên ngành này liên tục tuần tra, xử lý vi phạm trật tự xây dựng ở khu vực thôn Đất Lành.

Ông Nguyễn Trường Nhật Nguyên - Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thái cho biết, hầu như ngày nào tổ liên ngành cũng đi tuần tra, tạm giữ tang vật vi phạm. Riêng khu vực thôn Đất Lành, từ đầu năm đến nay, tổ đã lập 18 biên bản tạm giữ xe múc, xi măng, thép cây… Xã cũng đã triển khai kế hoạch cưỡng chế nhanh 2 trường hợp mới xây lên móng. Mới đây, UBND xã đã tham mưu UBND TP. Nha Trang xử phạt ông Hoàng Văn Khánh về hành vi hủy hoại đất, san lấp đìa để phân lô bán nền. Hiện nay, ông Khánh đã khắc phục, múc đất lên chở đi nơi khác. Khu vực này, một phần lấn chiếm xây dựng đã lâu, một phần lấp đìa tôm để phân lô bán nền. Tình trạng xây dựng trái phép ở đây nổi lên từ đầu năm 2018, khi thị trường bất động sản sôi động và Nghị định 139 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực xây dựng có hiệu lực, gây khó khăn cho cấp xã trong công tác xử lý vi phạm.

Khi vào khu vực xây dựng trái phép, chúng tôi thấy nhiều căn nhà ở đây đã được đánh số thứ tự. Theo tìm hiểu, ngày 13-12-2019, UBND xã Vĩnh Thái đã xây dựng kế hoạch cưỡng chế đối với 64 trường hợp xây nhà trái phép trên đất đìa ở thôn Đất Lành. Đầu năm 2020, UBND TP. Nha Trang đã phê duyệt kế hoạch này. Hiện nay, UBND xã đang phối hợp với Phòng Quản lý đô thị thành phố rà soát hồ sơ pháp lý các căn nhà xây trái phép để thực hiện cưỡng chế. Công an TP. Nha Trang cũng đang xem xét, phê duyệt kế hoạch bảo đảm an ninh trật tự. Lãnh đạo UBND xã Vĩnh Thái cho biết, nếu điều kiện thuận lợi, việc cưỡng chế sẽ được thực hiện trong tháng 12 năm nay. Tuy nhiên, hiện nay, tổng số nhà xây dựng trái phép đã gần 100 căn.

Những ngôi nhà xây dựng trái phép đã được UBND xã Vĩnh Thái đánh số, chờ cưỡng chế.

Khi phóng viên đưa những hình ảnh mới chụp từ khu vực xây dựng trái phép, ông Nguyên quan sát rồi cho biết: “Một số căn chúng tôi đã đánh dấu và định vị phục vụ cưỡng chế, còn một số căn sát đìa tôm mới xây dựng. Họ thường xây tường bao xung quanh rồi xây nhà phía trong chỉ trong vòng 1 tuần là xong”. Ông Nguyên cũng thừa nhận “có tình trạng bảo kê xây dựng tại khu vực thôn Đất Lành”. “Có một số nhà thầu bảo kê cho việc xây dựng trong khu vực này. Họ nói với người mua nhà chỉ cần thuê họ xây là họ lo luôn ở xã để không bị cưỡng chế. Thậm chí, thời gian gần đây, lực lượng liên ngành xuất quân đi kiểm tra là bị báo động, không thể bắt được tang vật vi phạm. Mới đây, UBND xã đã kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo Công an thành phố điều tra, xử lý các đối tượng này”, ông Nguyên nói.

Một đìa tôm mới được san lấp, xây tường bao quanh và ngôi nhà nhỏ ở phía trong.

Phải sớm hoàn thiện đồ án quy hoạch

Theo tìm hiểu của phóng viên, khu vực xây dựng trái phép ở thôn Đất Lành nằm trong quy hoạch Khu dân cư Đất Lành, có quyết định thu hồi đất từ năm 2002 nhưng đến nay chưa thực hiện. Sau đó, UBND tỉnh giao cho Ban quản lý Dự án phát triển tỉnh lập Đồ án quy hoạch tỷ lệ chi tiết 1/500 Khu dân cư và TĐC tây Nha Trang với tổng diện tích 83,53ha.

Lãnh đạo Ban quản lý Dự án phát triển tỉnh cho biết, mục tiêu của quy hoạch là hình thành một khu dân cư gắn kết, hài hòa với các khu dân cư hiện có và các dự án quy hoạch lân cận; đồng thời, tạo lập quỹ đất TĐC có cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ để bố trí TĐC cho các dự án sau này. Năm 2018, ban đã phối hợp với UBND xã Vĩnh Thái tổ chức hội nghị lấy ý kiến cộng đồng khu dân cư về đồ án này, nhưng đa số các hộ không đồng tình. Đến tháng 3-2019, ban tiếp tục tổ chức lấy ý kiến cộng đồng dân cư, nhưng vẫn không thành công. Hiện nay, người dân tiếp tục có đơn phản ánh không đồng ý với đồ án quy hoạch nên ban đang phối hợp với các sở, ngành rà soát lại nguồn gốc đất và các quy hoạch trước đây để hoàn thiện đồ án.

Về vấn đề này, ông Nguyên cho biết, những hộ bị vướng đồ án quy hoạch được chia làm 2 thành phần: Các hộ được cấp đất từ những năm 1993 - 1994 theo diện kinh tế mới (đến nay chưa được cấp sổ đỏ); những hộ tự ý lấn chiếm, san ủi, xây nhà trên đất đìa. Xã rất mong UBND tỉnh chỉ đạo Ban quản lý Dự án phát triển tỉnh đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện đồ án, làm cơ sở để UBND xã quản lý trật tự xây dựng.

Văn Kỳ