Xây trường nội trú liên cấp - dấu mốc mới của giáo dục vùng biên

Chủ trương lớn từ tầm nhìn chiến lược

Cao Bằng có 21 xã biên giới, địa hình chia cắt, điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Nhiều xóm cách xa trung tâm, học sinh phải đi bộ hàng chục cây số để đến trường, việc duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng giáo dục gặp không ít thách thức. Từ thực tiễn đó, việc đầu tư xây dựng hệ thống trường PTNTLC không chỉ hướng tới giải quyết bài toán cơ sở vật chất trường lớp, mà còn mang ý nghĩa chiến lược, lâu dài, xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, giúp học sinh vùng cao, biên giới được học tập, sinh hoạt trong điều kiện tốt hơn, rút ngắn khoảng cách vùng miền, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho địa phương.

Triển khai Kết luận số 81 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 298 của Chính phủ về đầu tư xây dựng 248 trường PTNTLC Tiểu học - Trung học cơ sở tại 22 tỉnh biên giới, cả nước đang bước vào giai đoạn đầu thực hiện chương trình với mục tiêu hoàn thành 100 trường trong giai đoạn 1. Trong đó, tỉnh Cao Bằng quyết tâm triển khai xây dựng 11 trường PTNTLC Tiểu học và Trung học cơ sở (THCS) tại các xã biên giới: Trường Hà, Lũng Nặm, Tổng Cọt, Trà Lĩnh, Quang Hán, Quang Trung, Đình Phong, Đàm Thủy, Hạ Lang, Đức Long, Phục Hòa.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Thư, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Việc đầu tư xây dựng các trường nội trú biên giới có ý nghĩa hết sức quan trọng, thiết thực, toàn diện cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương: Chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao khi thầy cô, học sinh được giảng dạy và học tập, sinh hoạt trong ngôi trường khang trang, hiện đại. Giải quyết được bài toán thiếu giáo viên đáng kể, khi giáo viên không còn phải phân lẻ ra các điểm trường, nhiều trường. Học sinh sẽ được phát triển toàn diện về cả kiến thức và kỹ năng sống, giảm khoảng cách vùng miền, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho tỉnh, bảo tồn văn hóa, bản sắc dân tộc, tạo niềm tin, động lực phát triển mới.

Với ý nghĩa đó, tỉnh đang khẩn trương hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Dự án trường PTNTLC trong giai đoạn 2025 - 2026 với quyết tâm về đích đúng hẹn, mở ra kỳ vọng về những đổi thay mạnh mẽ trong giáo dục và đời sống vùng phên dậu của Tổ quốc.

Lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và tỉnh Cao Bằng thực hiện nghi thức khởi công xây dựng Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - THCS Đình Phong, xã Đình Phong.

Dấu mốc khởi đầu các công trình giáo dục vùng biên

Năm 2025 là năm đánh dấu mốc khởi đầu cho chương trình mang ý nghĩa chiến lược. Ngày 9/11/2025, cùng với cả nước, tại 10 xã biên giới của Cao Bằng đồng loạt diễn ra Lễ khởi công các dự án trường PTNTLC Tiểu học và THCS, sự kiện được xem là “dấu mốc mở đường” cho giai đoạn đầu của chương trình xây dựng 248 trường nội trú tại 22 tỉnh biên giới.

Tại xã Đình Phong, điểm cầu chính kết nối trực tuyến với các địa phương trong cả nước, Dự án xây dựng Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS được triển khai trên khu đất rộng 5ha tại xóm Pác Phiao - Pác Thay, với tổng mức đầu tư 210 tỷ đồng. Công trình được thiết kế đồng bộ với đầy đủ các hạng mục thiết yếu như nhà hiệu bộ, nhà lớp học, nhà bộ môn, nhà nội trú học sinh và giáo viên, nhà ăn, bếp, nhà đa năng, nhà thư viện cùng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan và thiết bị dạy học hiện đại.

Đối với thầy và trò các trường Tiểu học, THCS trên địa bàn xã, công trình không chỉ là hạ tầng giáo dục mà còn mở ra kỳ vọng về một tương lai phát triển cho vùng biên. Cô Nông Ngọc Huỳnh, Hiệu trưởng Trường THCS Đình Phong hân hoan: Bản thân tôi cảm thấy rất vui mừng vì chủ trương được đi vào thực tiễn một cách rất nhanh chóng. Chúng tôi mong muốn sau lễ khởi công, công trình sẽ sớm được xây dựng để có một môi trường dạy học đồng bộ, hiện đại, giúp nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục, mở rộng cơ hội học tập cho học sinh vùng cao.

Giữa khoảng sân còn vương mùi đất mới, sắc áo chàm dân tộc của những học sinh vùng cao nổi bật trong nắng sớm; ánh mắt háo hức, nụ cười trong trẻo của các em như gửi gắm trọn vẹn niềm tin vào ngôi trường nội trú sắp được hình thành. Em Mã Thu Đoan, học sinh lớp 7, Trường THCS Đình Phong chia sẻ: Em rất vui và phấn khởi. Khi có trường mới, chúng em có chỗ ở, chỗ ăn, được học tập trong điều kiện tốt hơn. Em sẽ cố gắng học tập thật tốt.

Dấu mốc khởi công mang một ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu sự khởi đầu và mở ra kỳ vọng về những đổi thay căn bản cho giáo dục vùng biên. Từ đây, chương trình bước vào giai đoạn hiện thực hóa, tạo nền tảng vững chắc để đào tạo thế hệ trẻ - lực lượng quan trọng cho phát triển bền vững .

Ươm mầm xanh từ lòng dân - Xây điểm tựa tương lai

Khác với những dự án đầu tư thông thường, các trường PTNTLC được xác định là công trình có ý nghĩa đặc biệt, cần triển khai khẩn trương nhưng vẫn bảo đảm chất lượng và tính bền vững. Với chủ trương nhân văn và ý nghĩa, các dự án xây trường nội trú liên cấp nhận được sự đồng thuận, nhất trí cao của nhân dân.

Tại xã Phục Hòa, công tác giải phóng mặt bằng, vốn được coi là khâu khó khăn, lại trở thành điểm sáng về tinh thần đồng thuận. Từ tháng 8/2025, xã tổ chức triển khai đến nhân dân vùng dự án. Chỉ sau cuộc họp chưa đến 2 giờ, toàn bộ 17 hộ dân của 3 xóm: Bản Mới, Bản Chu và tổ dân phố 4 bị ảnh hưởng giải phóng mặt bằng cho dự án Trường PTNTLC Tiểu học và THCS Phục Hòa đã đồng thuận, sẵn sàng bàn giao mặt bằng cho dự án khởi công.

Gia đình ông Dương Văn Lanh, tổ dân phố 4, xã Phục Hòa có 3.337m2 đất trồng mía nằm trong vùng dự án. Tuy mất toàn bộ diện tích đất cho dự án, nhưng ông cũng như nhiều hộ dân khác trong xóm đều vui vẻ đồng thuận: “Đất thì ai cũng quý, nhưng khi biết Nhà nước xây trường cho con em mình học tập, bà con đều ủng hộ. Mai này, con cháu không phải đi xa, có trường đẹp ngay tại xã, ai cũng mừng” - ông Lanh nói.

Theo quy hoạch, mỗi trường PTNTLC có diện tích khoảng 5 - 6 ha, được đầu tư đồng bộ, hiện đại, đáp ứng đầy đủ nhu cầu học tập, sinh hoạt và rèn luyện cho học sinh với tổng mức đầu tư khoảng 200 tỷ đồng. Các hạng mục chính gồm: nhà hiệu bộ, khu lớp học văn hóa, lớp học bộ môn, nhà nội trú học sinh, nhà nội trú giáo viên, nhà ăn - bếp, thư viện, nhà đa năng, sân thể thao, cùng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan, cây xanh…

Chị Nguyễn Thị Điệp, tổ dân phố 6, xã Phục Hòa có 2 con nhỏ đang học lớp 4 và lớp 9, cho biết, có một ngôi trường nội trú khang trang, đầy đủ điều kiện là ước mơ rất lớn của nhân dân vùng biên. Trường học được xây dựng sẽ tạo điều kiện cho học sinh có điều kiện học tập tốt hơn, phụ huynh cũng yên tâm khi phải đi làm xa nhà.

Phối cảnh 3D khu nội trú khối Tiểu học, Dự án Trường phổ thông nội trú TH - THCS Phục Hòa, xã Phục Hòa.

Đến giữa tháng 12/2025, các dự án đang được triển khai đồng loạt ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Công tác rà phá bom mìn đã hoàn thành. Các đơn vị tư vấn đã thực hiện xong khảo sát địa hình và hoàn thiện khoan khảo sát địa chất. Phục Hòa là địa phương đầu tiên hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng với diện tích khoảng 5,7 ha. Đối với 10 dự án còn lại, các địa phương đã hoàn thành công tác kiểm đếm, thu thập hồ sơ phục vụ lập dự toán bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Đồng chí Đặng Lê Nam, Chủ tịch UBND xã Đàm Thủy cho biết, vị trí xây dựng trường PTNTLC đã được khảo sát và thay đổi vị trí so với lần 1 để đảm bảo phù hợp với địa hình và thuận tiện cho nhân dân. UBND xã đã tổ chức tuyên truyền, vận động và nhận được sự đồng thuận, nhất trí cao, xã quyết tâm bàn giao cho đơn vị thi công trong thời gian sớm nhất.

Hiện nay, Ban Quản lý Dự án đầu tư và xây dựng tỉnh đang phối hợp với các đơn vị tư vấn hoàn thiện hồ sơ thiết kế, lập dự án đầu tư, trình thẩm định và phê duyệt theo quy định. Ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Ban Quản lý dự án cho biết, hiện nay, Dự án Trường PTNTLC Phục Hòa đã lựa chọn xong nhà thầu và bắt đầu triển khai các bước thi công chuẩn bị, là dự án đầu tiên được triển khai trên thực địa. Theo kế hoạch, sau khi hoàn tất các thủ tục về vốn và giải phóng mặt bằng, 10 dự án còn lại sẽ được lựa chọn nhà thầu và triển khai thi công từ cuối tháng 12/2025 để hoàn thành trước ngày 30/8/2026 và đưa vào sử dụng trong năm học tới.

Cùng với đó, UBND tỉnh cũng chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo chuẩn bị phương án nhân sự, mô hình quản lý, đảm bảo các trường hoạt động hiệu quả ngay khi hoàn thành. khẳng định các thủ tục đầu tư sẽ được thực hiện theo lộ trình rút gọn nhưng chặt chẽ, minh bạch.

Từ sự chuẩn bị bài bản của các cấp, ngành đến sự đồng thuận của người dân địa phương, những ngôi trường PTNTLC đang được hình thành không chỉ từ nguồn lực đầu tư, mà còn từ niềm tin và kỳ vọng chung dành cho tương lai con em vùng biên. Sự đồng thuận của người dân chính là nền móng vững chắc để những ngôi trường nội trú liên cấp sớm được triển khai xây dựng, kỳ vọng sẽ trở thành mái nhà chung nuôi dưỡng tri thức, ý chí và ước mơ của các thế hệ học sinh vùng biên, tạo dựng nguồn nhân lực chất lượng, góp phần xây dựng Cao Bằng - vùng biên cương Tổ quốc ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

La Ngà