Xe nào dùng được, xe nào nên tránh?

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, xăng sinh học là loại nhiên liệu được pha trộn giữa xăng khoáng và ethanol (cồn sinh học). Hiện nay, loại xăng sinh học đang phổ biến là E5 (5% ethanol) và E10 (10% ethanol).

Xăng sinh học đang được nhiều quốc gia khuyến khích sử dụng vì có ưu điểm giảm khí thải độc hại và thân thiện hơn với môi trường.

Tuy nhiên, nếu chất lượng xăng sinh học không đảm bảo (ethanol lẫn tạp chất, nước hoặc pha trộn sai tỷ lệ), có thể gây ra các hiện tượng như khó nổ máy, hao nhiên liệu, giảm công suất hoặc ảnh hưởng đến tuổi thọ động cơ.

Thực tế, xăng sinh học đã được ứng dụng từ lâu tại nhiều khu vực trên thế giới, dẫn đầu là Mỹ. Năm 2021, Bộ Giao thông vận tải Anh thống kê có khoảng 95% phương tiện chạy xăng đang được sử dụng trên toàn cầu tương thích với xăng E10, và con số này ngày càng tăng.

Tại Anh, tất cả ôtô sản xuất từ năm 2011 trở đi đều tương thích với xăng E10, và hầu hết ôtô, xe máy sản xuất từ cuối những năm 1990 cũng được các nhà sản xuất chấp thuận sử dụng xăng E10.

Tại Việt Nam, trước đây khi bắt đầu bán xăng E5 thay thế A92, nhiều người vẫn sử dụng cả xăng E5 và A95. Theo ghi nhận của các cơ quan chức năng, chưa có trường hợp nào xe bị hư hỏng do E5. Tuy nhiên, đối với loại xăng E10 sắp được đưa vào sử dụng, cần cân nhắc kỹ lưỡng hơn.

Hiện nay, các doanh nghiệp đầu mối như Petrolimex, PV Oil, Saigon Petro… cũng đã sẵn sàng về hạ tầng phối trộn và phân phối, bảo đảm cung ứng xăng E10 đồng bộ từ ngày 1.1.2026 trên phạm vi cả nước.

Ngày 22.8, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) đã gửi công văn tới Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (thuộc Bộ Công thương) khẳng định: qua tổng hợp dữ liệu từ 5 hãng thành viên gồm Honda, Yamaha, Piaggio, SYM và Suzuki cho thấy, hầu hết các dòng xe máy hiện nay đều có thể sử dụng xăng sinh học E10 mà không cần thay đổi về kỹ thuật.

Trong đó, các hãng Honda, Yamaha, Piaggio và SYM xác nhận toàn bộ các đời xe đều tương thích với xăng E10.

Suzuki cho biết, đa số sản phẩm của hãng này tương thích với E10. Tuy nhiên, một số mẫu cũ hiện cần được xác thực thêm như: Viva 110 (từ năm 2000), Smash (từ năm 2003), Smash Revo (từ năm 2006), Shogun (từ năm 2004), Amity (từ năm 2006), AN125 (từ năm 1995), GN125 (từ năm 1996), Hayate (từ năm 2007), EN150 (từ năm 2012), GZ150 (từ năm 2012), UA125 (từ năm 2012) và GD110 (từ năm 2016).

VAMM đề xuất, cần phối trộn xăng E10 có tiêu chuẩn phù hợp với lộ trình tiêu chuẩn khí thải của xe máy nhằm đảm bảo hiệu quả vận hành cho xe.

Tuy nhiên, do xăng E10 chứa ethanol nên có tính hút ẩm và khả năng ăn mòn cao, có thể gây hư hại đối với các vật liệu cũ như cao su, nhựa hoặc kim loại trong hệ thống nhiên liệu.

Bên cạnh đó, xe sử dụng chế hòa khí hoặc công nghệ không hỗ trợ tự điều chỉnh tỷ lệ nhiên liệu - không khí có thể vận hành kém ổn định khi dùng xăng E10.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, xe máy đời cũ sản xuất trước năm 2010 -2011 là nhóm xe chịu ảnh hưởng nặng nhất khi sử dụng xăng E10. Nếu dùng E10, cao su, ống dẫn xăng, màng chế hòa khí dễ bị giòn, nứt hoặc phân hủy do ethanol; cặn trong bình xăng bị ethanol làm bong ra, gây tắc nghẽn kim xăng và bộ chế hòa khí…

Các dòng xe Trung Quốc giá rẻ, không rõ tiêu chuẩn vật liệu; xe cổ điển hoặc mô tô hiệu suất cao đời cũ (như Ducati cũ) cũng không nên dùng E10.

Mặc dù phần lớn ô tô sau năm 1998 có thể dùng xăng E10, nhưng một số mẫu xe đời cũ hoặc hiệu suất cao vẫn không tương thích với loại xăng này. Bởi vì vật liệu trong hệ thống nhiên liệu như cao su, nhựa không chịu được ethanol lâu dài.

Một số xe yêu cầu tỷ lệ pha xăng chính xác, xe thể thao cũng không phù hợp với E10.

Các mẫu xe được quốc tế khuyến cáo không sử dụng xăng E10 gồm Mazda: 323, 626, Demio, MX-5 (trước năm 2005); Daewoo: Lanos, Matiz, Nubira; Ford: Focus (2002 - 2004), Mondeo, Transit; Lexus: IS250, GS300 (trước năm 2007); Audi, Volkswagen, Fiat, Subaru, Peugeot, Opel... trước năm 2005.

Ngoài ra, những xe ít sử dụng hoặc để lâu ngày cũng không nên sử dụng E10 do loại xăng này dễ hấp thụ nước từ không khí. Nếu xe để lâu, hơi nước ngưng tụ khiến nhiên liệu bị phân tách lớp (xăng - ethanol), gây khó khởi động, ăn mòn bình xăng, bơm xăng và giảm tuổi thọ động cơ.

Có nhiều cách để chủ xe kiểm tra xe của mình có thể sử dụng E10 hay không. Một trong những cách khả dĩ nhất là xem thông tin trong sách hướng dẫn sử dụng. Tất cả các hãng đều ghi rõ thông tin loại nhiên liệu có thể sử dụng cho xe và những lưu ý để đảm bảo chất lượng.

Nếu sách hướng dẫn sử dụng không có thông tin về xăng sinh học hoặc có nhưng lại dành cho thị trường khác, chủ xe nên liên lạc với cố vấn dịch vụ của đại lý chính hãng để nhận được tư vấn, cũng như hiểu rõ những cam kết về mặt bảo hành, bảo dưỡng khi sử dụng xăng sinh học.

NHƯ BÌNH