Xe tải Ford và bài kiểm tra ngoại giao đầu tiên của nữ Thủ tướng Nhật Bản

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi trong chuyến công tác tại Malaysia. (Ảnh: AP)

Một trong những “quân bài” trong nỗ lực này có thể là ý tưởng mua dòng xe tải Ford F-150 của Mỹ – cử chỉ mang ý nghĩa biểu tượng dù khó khả thi, vì đường phố ở thủ đô Tokyo và nhiều thành phố khác của Nhật Bản rất chật hẹp.

Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Trump lần này được coi như bài kiểm tra ngoại giao đầu tiên của bà Takaichi - nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản. Bà mới nhậm chức tuần trước và đang dẫn dắt một liên minh mong manh.

Ông Trump tỏ ra rất hứng thú với ý tưởng về những chiếc xe tải Ford khi ông đang trên đường tới châu Á.

“Bà ấy có gu đấy. Đó là chiếc xe tải cực kỳ hot”, ông Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ.

Hai nhà lãnh đạo có cuộc nói chuyện qua điện thoại hôm 25/10. Bà Takaichi nhấn mạnh mình là học trò chính trị của cố Thủ tướng Shinzo Abe - người từng là đồng minh thân thiết của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên. Bà cũng ca ngợi việc ông Trump đóng vai trò trung gian trong thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza.

“Tôi nghĩ ông ấy là người rất vui vẻ và cởi mở. Ông ấy nhận ra tôi ngay, nói rằng ông nhớ tôi là một chính trị gia được Thủ tướng Abe hết mực tin tưởng. Và tôi nói với Tổng thống Trump rằng tôi rất mong được chào đón ông tại Tokyo”, bà Takaichi chia sẻ.

Phía sau những cử chỉ ngoại giao là bài toán chiến lược nhằm điều hướng mối quan hệ thương mại ngày càng phức tạp.

Ông Trump muốn các đồng minh mua thêm hàng hóa Mỹ, đầu tư nhiều hơn để xây dựng nhà máy và hạ tầng năng lượng tại Mỹ.

Cuộc gặp tại Nhật Bản diễn ra trước khi nhà lãnh đạo Mỹ đến Hàn Quốc để gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

“Trong bối cảnh ông Trump sắp gặp ông Tập, bà ấy có thể muốn tăng cường vị thế của mình bằng cách chứng tỏ sự gắn bó bền chặt giữa Mỹ và Nhật”, bà Kristi Govella, Chủ tịch chương trình Nhật Bản tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, nhận định.

Hồi tháng 9, chính quyền tiền nhiệm của Nhật Bản đồng ý đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, đổi lại ông Trump giảm thuế từ 25% xuống còn 15% với hàng hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, Tokyo muốn các khoản đầu tư đó ưu tiên cho doanh nghiệp và nhà thầu Nhật.

Bộ trưởng Kinh tế - Thương mại Nhật Bản Ryosei Akazawa cho biết bộ của ông đang lên danh sách các dự án về chip và năng lượng để đạt được mục tiêu đầu tư này.

Giới chức Nhật đang cân nhắc nhập thêm đậu nành, khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và ô tô của Mỹ.

Cách ghi điểm

Với ông Trump, hình ảnh những chiếc xe tải Ford F-150 chạy trên các con phố của Tokyo sẽ là một chiến thắng mang tính biểu tượng. Chính quyền Mỹ từ lâu đã phàn nàn chuyện các hãng xe Mỹ bị gạt khỏi thị trường Nhật Bản, nơi những tên tuổi Toyota, Honda, Nissan, Isuzu, Mitsubishi và Subaru đang thống trị.

Một chiếc xe tải Ford. (Ảnh: AP)

Trong cuộc phỏng vấn vào tháng 9 trên CNBC, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói rằng người Nhật “không muốn mua xe Mỹ vì Chevy gắn liền với giới xã hội đen”.

Theo bài viết của Nikkei, Thủ tướng Takaichi có thể sắp xếp việc trưng bày xe Ford F-150 ở nơi ông Trump có thể nhìn thấy trong chuyến thăm này. Chính phủ Nhật Bản đang xem xét nhập xe để Bộ Giao thông sử dụng trong các chuyến kiểm tra đường và hạ tầng, dù có lo ngại xe F-150 quá lớn so với đường phố Nhật Bản.

Báo chí Nhật cũng đưa tin Chủ tịch Toyota Akio Toyoda có thể sẽ công bố kế hoạch nhập khẩu xe do Toyota sản xuất tại Mỹ về Nhật trong bữa tối với ông Trump và giới doanh nghiệp vào ngày 29/10.

Những cử chỉ đó, cùng với mối liên hệ của bà Takaichi với cố Thủ tướng Abe, được kỳ vọng sẽ giúp bà ghi điểm trong mắt ông Trump, khi ông dường như đã có thiện cảm sẵn với bà.

“Tôi nghĩ bà ấy sẽ rất tuyệt. Bà ấy là bạn thân của ông Abe, một người tuyệt vời”, ông Trump nói trên Không lực Một.

Năm 2016, ông Abe tặng Trump cây gậy golf cao cấp để chúc mừng chiến thắng bầu cử, và cả hai nhanh chóng thân thiết nhờ niềm đam mê golf. Ông Trump nhiều lần bày tỏ nỗi buồn sau khi ông Abe bị ám sát năm 2022.

Sau khi đến Tokyo, ông Trump có cuộc diện kiến Nhà vua Nhật Naruhito. Ông sẽ hội đàm với bà Takaichi vào hôm nay, sau đó phát biểu trên tàu sân bay U.S.S. George Washington đang neo tại Nhật và dùng bữa tối với giới doanh nghiệp.

Phát biểu trên chuyên cơ, ông Trump cho biết sẵn sàng gặp Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un nếu có cơ hội. “Nếu ông ấy muốn gặp, tôi sẽ ở Hàn Quốc”, ông Trump nói.

Bình Giang