Xe tăng Mỹ hay xe tăng Israel tốt hơn?
Abrams và Merkava là những MBT tốt nhất thế giới, tuy nhiên, cỗ máy chiến tranh của Israel có những đặc điểm độc đáo riêng.
Vũ khí chính và phụ
Xe tăng Merkava IV (Merkava Mk.4) được đưa vào trang bị Lực lượng Quốc phòng Israel năm 2004 và ngay lập tức nổi tiếng như một phương tiện chiến đấu xuất sắc. Cơ quan dự báo quốc tế của Mỹ năm 2010 thậm chí còn xếp nó là xe tăng chiến đấu chủ lực (Main Battle Tank - MBT) tốt nhất thế giới.
Merkava IV và M1 Abrams đều được trang bị pháo 120mm; Merkava được gắn pháo MG253, còn Abrams dùng pháo M256. Cả hai khẩu pháo này đều là phiên bản cải tiến pháo Rh-120 của Đức và có khả năng sát thương hầu hết các xe tăng do Liên Xô sản xuất. Tuy nhiên, Merkava có những lợi thế nhất định - có thể bắn tên lửa chống tăng từ pháo chính, trong khi Abrams không có được tính năng như vậy.
Tên lửa chống tăng dẫn đường bằng laser bán chủ động (Laser Homing Attack, hoặc Laser Homing Anti-Tank - LAHAT) do Israel Aerospace Industries sản xuất, mà tăng Merkava được trang bị, có thể tấn công từ khoảng cách xa không chỉ xe bọc thép, mà cả máy bay trực thăng của đối phương. Cả hai xe tăng - Israel và Mỹ - cùng được trang bị các cảm biến tinh vi, hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến, có khả năng truyền dữ liệu của kẻ thù đến các xe tăng khác.
Xe tăng M1 Abrams (Mỹ) trên chiến trường Trung Đông; Nguồn: media.defense.gov
Ngoài pháo chính, cả hai xe tăng cũng được trang bị súng máy điều khiển từ xa, được thiết kế để bảo vệ kíp xe khi tác chiến trong điều kiện đô thị. Nhưng không giống như Abrams, ngoài súng máy, Merkava còn được trang bị súng cối hạng nhẹ 60mm, khiến chiếc tăng này trở nên độc nhất trong số các phương tiện chiến đấu thuộc lớp này.
Nhờ súng cối, tăng Merkava của Israel có khả năng tấn công các mục tiêu ngoài tầm nhìn, ví dụ đằng sau bức tường khi tác chiến trong điều kiện đô thị, hoặc các mục tiêu ở phía bên kia của ngọn đồi - khi hoạt động trên chiến trường. Ngoài ra, nhờ súng cối và súng máy, kíp tăng có thể tấn công kẻ thù mà không dùng đến pháo chính.
Vỏ thép và khả năng bảo vệ
Vào những năm 1980, vỏ giáp hỗn hợp xe tăng M1 Abrams của Mỹ là một bước đột phá thực sự trong lĩnh vực công nghệ bảo vệ của các phương tiện bọc thép. Hầu hết các loại đạn xuyên giáp của xe tăng Liên Xô, như kinh nghiệm cuộc chiến vùng Vịnh Ba Tư cho thấy, không thể xuyên thủng vỏ giáp phía trước của xe tăng Mỹ. Vỏ giáp của Merkava, nó có phần yếu hơn so với xe tăng của Mỹ.
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự Israel không quan tâm nhiều đến đạn xuyên giáp được bắn từ các xe tăng đối phương; họ quan tâm đến tên lửa chống tăng, mà nhiều nhóm cực đoan khác nhau có nhiều khả năng đối đầu với Lực lượng Quốc phòng Israel (IDF), được trang bị. Phân tích kinh nghiệm thực chiến ở Lebanon, các nhà thiết kế Israel đã đề nghị ứng dụng hệ thống bảo vệ tích cực Trophy, tạo ra một bán cầu được bảo vệ trên xe tăng, theo dõi và tiêu diệt tên lửa chống tăng của đối phương.
Xe tăng Merkava Mk.4 (Israel) - một trong những xe tăng chiến đấu chủ lực tốt nhất thế giới; Nguồn: wikimedia
Lần đầu tiên, hệ thống Trophy đã được thử nghiệm thực chiến ngày 1/3/2011. Các chiến binh Palestine đã bắn một chiếc Merkava thuộc Lữ đoàn số 401 của IDF từ một khẩu súng phóng lựu chống tăng. Nhờ hệ thống phòng thủ tích cực, phát bắn đã được phát hiện, và các công cụ hóa giải được sử dụng. Xe chiến đấu và kíp xe không bị thương, nhưng một quả đạn pháo đã bắn vào những kẻ tấn công, kết quả là một trong những du kích Palestine bị thương.
Độ cơ động và tiện lợi
Xe tăng Abrams của Mỹ được thiết kế để tiến hành một cuộc chiến nhanh chóng với kẻ thù trên khoảng cách lớn, được thể hiện qua chiến dịch "Bão táp sa mạc". Ý đồ của người Mỹ là tiến hành các hoạt động tấn công, khả năng này cực kỳ quan trọng đối với một xe tăng Mỹ. Merkava, ngược lại, thiết kế mang tính phòng ngự hơn, trước hết - để chống lại sự xâm lược của quân đội nước ngoài, chống du kích trong thành phố và địa hình miền núi. Merkava thiên về phòng thủ và Abrams thiên về tấn công, có thể phân loại như vậy.
Điều đáng chú ý là, không giống như hầu hết các xe tăng chiến đấu chủ lực của phương Tây, khoang chứa đạn trong Merkava có thể được chuyển đổi để chở bốn lính bộ binh. Điều này có thể rất hữu ích trong điều kiện chiến trường, ví dụ, nếu cần phải sơ tán kíp xe khỏi một chiếc xe tăng bị hư hỏng hoặc vận chuyển người bị thương.
Các nhà thiết kế Israel thường rất chú ý đến sự thoải mái của kíp xe. Đặc biệt, Merkava có hệ thống điều hòa không khí tốt nhất, rất quan trọng khi tác nghiệp trong điều kiện khí hậu Trung Đông. Một mô-đun nhà vệ sinh đặc biệt thậm chí có thể được sử dụng trong xe tăng, vì các lữ đoàn xe tăng của Israel thường bị buộc phải chiến đấu với phiến quân trong vài ngày.
Như vậy, có thể kết luận rằng mỗi chiếc xe tăng đều có những ưu điểm và lợi thế riêng, đó là do sự khác biệt mục đích của phương tiện chiến đấu. Abrams và Merkava có các nhiệm vụ khác nhau: xe tăng Mỹ được thiết kế để tấn công nhanh, trong khi xe của Israel là để phòng thủ và hoạt động lâu dài chống lại phiến quân.
