Xe tăng Nga gặp thách thức lớn từ UAV giá rẻ của Ukraine

Sự lợi hại của UAV FPV

Trong bối cảnh gói viện trợ vũ khí và đạn dược bổ sung vẫn chưa được Quốc hội Mỹ thông qua, quân đội Ukraine phần lớn chuyển sang sử dụng máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất để thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào xe tăng. Các đơn vị Ukraine vận hành máy bay không người lái bằng bộ điều khiển và theo dõi các cuộc tấn công của UAV nhằm vào xe tăng Nga thông qua nguồn cung cấp dữ liệu video các phương tiện truyền thông và nhiều mạng xã hội như Telegram, X (Twitter).

Binh sĩ Ukraine huấn luyện với UAV FPV tại tỉnh Dnipro. Ảnh: Reuters

Khi cuộc xung đột Nga Ukraine bước sang năm thứ ba, máy bay không người lái FPV gần như phổ biến trên chiến trường. Nhiều UAV trong số này có thể mang lượng chất nổ nặng tới 4,5kg. Sau gần 780 ngày giao tranh không ngừng nghỉ, các đơn vị vận hành máy bay không người lái của cả Nga lẫn Ukraine đã được huấn luyện rất nhiều.

Nhà làm phim tài liệu người Ukraine Anton Ptushkin cho biết: “Trước xung đột, tôi đã từng quay video với sự hỗ trợ của máy bay không người lái FPV. Bây giờ chúng tôi sử dụng phương tiện này để bảo vệ lãnh thổ của mình”.

Đây không phải là những UAV giống UAV Predator trị giá 20 triệu USD mà Mỹ sử dụng để săn lùng các mục tiêu khủng bố ở Trung Đông. Trái lại, đó là những UAV rẻ tiền, sẵn có với giá 400 USD. Chúng thường mang theo những loại vũ khí tự chế như lựu đạn hoặc bom. Nhưng không phải tất cả các cuộc tấn công bằng UAV FPV của Ukraine đều thành công.

Trong một video chia sẻ trên Telegram, một chiếc UAV của Ukraine bị kẹt ở cửa trước của xe tải Nga và không phát nổ. Ngoài ra, cũng có rất nhiều máy bay không người lái FPV khác bị bỏ lại trên chiến trường sau các cuộc tấn công thất bại. UAV rẻ tiền khiến việc ngắm bắn khó khăn hơn vào ban đêm hoặc trong thời tiết nhiều mây. Đôi khi chúng phát nổ giữa chuyến bay khi chưa chạm đến mục tiêu.

Samuel Bendett, thành viên cấp cao tại Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) cho biết: “Những gì chúng ta đang chứng kiến chỉ là một phần của câu chuyện. Máy bay không người lái FPV có tầm hoạt động ngắn. Vì thế, ngay cả khi Ukraine thiếu pháo binh tầm xa, họ cũng chỉ có thể sử dụng một số UAV có phạm vi hoạt động lên tới 10km”.

Rob Lee, thành viên cao cấp trong chương trình Á-Âu của Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại tiết lộ, độ chính xác tổng thể của máy bay không người lái FPV là dưới 50%. Ngoài ra, để tiến hành các cuộc tấn công hiệu quả và chính xác bằng UAV vào xe tăng Nga, Ukraine cần các nhân viên vận hành giàu kinh nghiệm chứ không phải một "tay mơ".

Ngay cả khi máy bay không người lái vượt qua được các biện pháp đối phó ngày càng tinh vi của Nga thì những thiết bị phát tín hiệu gắn trên xe tăng cũng có thể ngăn cản chúng gây ra đòn chí mạng.

“FPV thường không phá hủy được xe tăng trong vài lần tấn công đầu tiên. Có thể phải cần tới 10 máy bay không người lái như vậy trở lên mới tiêu diệt được một chiếc xe tăng Nga", ông Lee nói.

Cách đối phó của Nga

Để bảo vệ xe tăng, Nga đã sử dụng các thiết bị ngụy trang và gây nhiễu, ông Lee lưu ý. Chuyên gia Lee cho rằng, Nga đang rơi vào tình trạng cạn kiệt xe tăng và xe bọc thép. Nếu Ukraine duy trì được tốc độ tấn công tiêu hao này, Nga có thể phải điều thêm xe tăng để thay thế những chiếc bị phá hủy. Việc mất lợi thế về số lượng xe tăng có thể khiến Nga gặp khó khăn nhiều hơn khi thực hiện các hoạt động tấn công trong tương lai.

Tuy vậy, Nga vẫn còn số lượng lớn binh sỹ. “Họ có nguồn nhân lực dồi dào”, ông Lee lưu ý.

Việc sử dụng máy bay không người lái giá rẻ cho thấy Ukraine đang ngày càng có ít lựa chọn hơn để đối phó với những cuộc tấn công của Nga, vốn đã tiến xa hơn về phía Tây, tới các khu vực tại Donetsk. Ukraine đang sử dụng một mạng lưới microphone để nhận biết các mục tiêu đang bay đến. Những microphone này được cho là khá hiệu quả để phân loại các loại đạn dược đang bay tới, hướng đi và quỹ đạo của chúng.

Với số lượng đạn phòng không hạn chế, quân đội Ukraine đã trang bị những vũ khí hạng nặng hệ thống cảm biến để bắn hạ hầu hết máy bay không người lái của Nga bay qua cứ điểm của họ. Một quan chức NATO giấu tên cho biết tỷ lệ chính xác của Ukraine trong việc sử dụng súng máy và vũ khí cỡ nòng nhỏ chống lại máy bay không người lái Shahed do Iran cung cấp cho Nga là khoảng 80%. Tuy nhiên, đây không phải là một giải pháp hoàn chỉnh. Thời gian gần đây, các quan chức Ukraine đã đã kêu gọi Mỹ cung cấp thêm hệ thống phòng không Patriot.

Sự thay đổi nhanh chóng cùng với tốc độ và hiệu quả của máy bay không người lái giá thành rẻ đã khiến các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ hoài nghi về chương trình chế tạo UAV lớn và đắt tiền. Theo một số nhà phân tích, vẫn chưa rõ hiệu quả lâu dài của UAV, nhưng có một điều chắc chắn là chúng đang cách mạng hóa chiến trường hiện đại. Điều đáng lưu tâm là máy bay không người lái FPV không phải là “đối thủ” của đạn pháo khi xét đến khả năng duy trì tốc độ bắn hoặc hiệu ứng nổ. Chưa kể, giá thành của UAV này cũng đắt hơn.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo Foreign Policy