Xe thư viện lưu động – mô hình hiệu quả thúc đẩy việc đọc sách

Xe thư viện lưu động nhận được sự yêu thích đặc biệt từ các em nhỏ.

Những con số biết nói

Hành trình của những chuyến xe “Ánh sáng tri thức” đã mang đến cho cộng đồng, đặc biệt là trẻ em cơ hội được học hỏi, tiếp cận với sách, báo, tài liệu và tri thức phục vụ học tập suốt đời, phát triển văn hóa đọc tại địa phương, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Dự án Do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai từ năm 2016 tại thư viện các tỉnh: Sơn La, Nghệ An, Quảng Nam, Gia Lai và An Giang. Trên mỗi xe ô tô thư viện lưu động có hơn 3.000 cuốn sách, 10 máy tính, một máy chủ cùng với phần mềm, máy chiếu, ti vi, tài liệu điện tử, sách nói và các thiết bị phục vụ cho người khiếm thị.

Ngoài việc đưa sách báo tới các điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng theo phương thức truyền thống, thư viện lưu động còn trang bị máy tính có kết nối internet, và nhiều thiết bị đa phương tiện khác.

Hội báo xuân kết hợp phục vụ xe thư viện lưu động tại An Giang

Hình thức phục vụ bạn đọc qua xe ô tô thư viện lưu động giúp các thư viện chủ động triển khai có hiệu quả các hoạt động phục vụ ngoài thư viện, giúp cho người dân có thể tiếp cận được với nguồn sách báo, công nghệ thông tin, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần cho người dân trong cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm công dân trong việc tuân thủ chính sách pháp luật của Nhà nước.

Trong năm 2017, mô hình này đã triển khai 268 đợt với hơn 1,8 triệu lượt sách báo luân chuyển và phục vụ lưu động đến các thư viện cấp xã, thư viện trường học, đồn biên phòng trên địa bàn 05 tỉnh phục vụ 985.148 lượt bạn đọc. Một số địa phương còn tổ chức phục vụ đối tượng là người khiếm thị (như Nghệ An với trên 200 lượt người).

Các xe ô tô thư viện lưu động đã phục vụ hơn 30.000 lượt người truy cập internet (cao nhất là Thư viện tỉnh Gia Lai đạt 19.810 lượt, thấp nhất là Sơn La 3.166 lượt và An Giang là 2.450 lượt).

Hàng chục ngàn lượt người đã tham gia các hoạt động chiếu phim lưu động đạt 25.450 lượt tại Gia Lai, 18.400 lượt tại An Giang…

Xe ô tô thư viện lưu động phục vụ tại Trung đoàn bộ binh 38 Đắk Pơ, Gia Lai

Bên cạnh việc cung cấp sách báo và thiết bị truy cập thông tin, nhiều chương trình, hoạt động phục vụ bạn đọc được tổ chức linh hoạt, hấp dẫn phù hợp với từng đối tượng, thu hút được đông đảo bạn đọc thuộc mọi tầng lớp tham gia.

Các chủ đề “Hành trang tri thức cho em”; “Đọc sách vì ngày mai”; “Niềm tin và hy vọng”, “Tri thức và tương lai”... đều gây được sự hấp dẫn đối với các em nhỏ. Nhiều chương trình tập huấn được tổ chức, trang bị kỹ năng phục vụ học tập, đời sống như: Hướng dẫn bạn đọc tra cứu, sử dụng máy tính; Hướng dẫn bạn đọc truy nhập internet… Các cuộc thi để nâng cao kỹ năng đã được tiếp cận: Thi trả lời câu hỏi; Thi tìm tin trên máy tính; Thi xếp sách nghệ thuật; Thi tìm sách nhanh…

Chiếu phim lưu động phục vụ các em thiếu nhi ở Gia Lai

Tiếp tục hoàn thiện về cơ chế quản lý

Từ phương thức này, các Đề án Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, Đề án Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ... đã đi vào thực tiễn cuộc sống một cách linh hoạt, bước đầu khuyến khích phát triển phong trào đọc sách.

Các đợt phục vụ lưu động của xe ô tô thư viện lưu động cũng gắn các hoạt động tuyên truyền các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, của địa phương; tham gia tuyên truyền, phục vụ các nhiệm vụ chính trị, các sự kiện kỷ niệm, chào mừng và hoạt động của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, trường học trên địa bàn để mở rộng đối tượng phục vụ, phát huy hiệu quả.

Phục vụ lưu động trong trường học tại Nghệ An

Hoạt động xe thư viện lưu động đã tạo được sự chú ý và gây ấn tượng tốt đẹp đối với người dân địa phương, đặc biệt là bạn đọc ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng dân tộc... Các thư viện đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ của các cấp chính quyền, sự đón nhận các đơn vị, cơ quan, trường học khi phối hợp.

Để giúp cho các thư viện triển khai dịch vụ có hiệu quả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xây dựng Thông tư hướng dẫn hoạt động phục vụ lưu động của thư viện tạo hành lang pháp lý cho các thư viện triển khai các hoạt động phục vụ lưu động, tạo điều kiện cho người dân có cơ hội tiếp cận thông tin, tri thức và học tập suốt đời.

Qua một năm triển khai, mô hình Xe ô tô thư viện lưu động đa phương tiện đã khẳng định nhiều ưu việt, và cần tiếp tục được nhân rộng.

Hằng Minh