Xe vi phạm bị bỏ rơi: Những 'quả bom nổ chậm'

Hệ lụy phức tạp

Hà Nội hiện đang có hàng vạn chiếc xe bị tạm giữ do người điều khiển vi phạm luật giao thông nằm chồng chất tại nhiều điểm trông giữ. Những chiếc xe bị bỏ rơi này đã trở thành một gánh nặng mệt mỏi, tiềm ẩn nhiều hệ lụy phức tạp nhưng chưa thể giải quyết triệt để. Vụ cháy hàng trăm chiếc xe vi phạm tại điểm lưu giữ dưới gầm cầu Vĩnh Tuy mới đây một lần nữa nhắc nhở Hà Nội đang còn hàng chục "quả bom nổ chậm" giữa lòng TP.

Một phần lớn trong số hàng vạn chiếc xe bị tạm giữ đó đã lưu kho bãi từ 1 - 5 năm, một số bị quên tới cả chục năm nhưng không thể tiêu hủy, thanh lý, cũng không có nơi để tập kết riêng biệt. Trong bối cảnh hạ tầng giao thông tĩnh của TP còn khó khăn như hiện nay, gánh nặng lưu giữ, bảo quản xe vi phạm lại càng thêm trầm trọng. Khi xảy ra cháy nổ như vụ việc nêu trên, công tác xác minh, quy chủ, giải quyết hậu quả càng thêm phức tạp.

Phần lớn xe máy trong đó là xe cũ nát, hoặc xe không rõ nguồn gốc. Chính vì giá trị thấp, nên chủ nhân sẵn sàng bỏ luôn, không nộp phạt để làm thủ tục nhận lại. Hoặc xe không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp, người vi phạm sợ gặp rắc rối pháp lý cũng sẽ vứt bỏ không tiếc nuối.

Ảnh minh họa.

Cái khó của lực lượng chức năng là chi phí lưu kho bãi chưa biết phải lấy đâu để bù. Ngoài ra, dù xe đã được rút hết xăng dầu, nhưng vẫn còn những bộ phận rất dễ cháy như: lốp bằng cao su; yên bằng đệm mút; dây diện, vỏ nhựa… Xảy ra cháy nổ, thiệt hại tài sản của người dân, cán bộ, chiến sĩ CSGT và đơn vị trông giữ khó mà tránh được trách nhiệm.

Trong khi đó thủ tục để xử lý phương tiện vi phạm giao thông nhưng không có người nhận lại rất phức tạp. Đầu tiên lực lượng chức năng phải xác minh nguồn gốc, nếu tìm được chủ sẽ gửi thông báo nhiều lần, không đến nhận phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép mới được bán đấu giá. Quy trình thủ tục để giải phóng được một chiếc xe bị bỏ rơi kéo dài hàng năm. Và khi được thực hiện đấu giá, giá trị thu từ việc thanh lý có khi không đủ để tổ chức đấu giá.

Sau khi mức phạt với lỗi vi phạm nồng độ cồn khi lái xe được tăng cao, đồng thời cho phép tịch thu xe với một số lỗi hành vi nặng, số lượng xe vi phạm vị bỏ lại, phải lưu kho càng có nguy cơ tăng nhanh. Nhiều điểm tạm giữ xe vi phạm nằm sâu trong khu vực đông dân cư nội thành Hà Nội. Sau vụ cháy bãi tạm gữi dưới gầm cầu Vĩnh Tuy, có thể thấy rõ đã đến lúc cần quyết liệt, triệt để hơn với xe vi phạm bị bỏ rơi.

Thanh lý sớm, tập kết riêng

Đã đến lúc cần một cơ chế thông thoáng hơn để xử lý xe vi phạm bị bỏ rơi. Trước tiên các cơ quan quản lý Nhà nước cần xem xét giảm thiểu thủ tục đối với việc tịch thu, thanh lý xe vi phạm, có hướng dẫn cụ thể một quy trình chặt chẽ, chuẩn mực để lực lượng chức năng thực hiện được ngay. Việc chờ đợi theo thủ tục quá lâu vừa khiến những bãi trông giữ xe vi phạm phình to, nguy cơ cháy nổ, mất vệ sinh môi trường tăng cao; vừa khiến xe cũ nát hơn, mất giá trị, khi đếm đấu giá sẽ chẳng thu được bao nhiêu.

Đối với người vi phạm giao thông, hiện nay đã có chế tài xử lý nếu không đến nộp phạt, nhận lại xe, nhưng với xe không chính chủ, không rõ nguồn gốc, xe cũ nát khả năng bị bỏ rơi vẫn còn rất lớn. Vì vậy khi tạm giữ phương tiện cần phân loại ngay những xe bị giữ do không đẩy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc, tập kết riêng một nơi để xử lý sớm hơn trong trường hợp bị chủ xe bỏ rơi.

Đối với người vi phạm bị tạm giữ phương tiện, cần ký cam kết, nếu quá thời hạn xử lý mà không đến cơ quan công an hợp tác, giải quyết thì phải tự chịu mọi hư hỏng, mất mát phương tiện, miễn trừ trách nhiệm cho lực lượng chức năng, nhằm tránh khiếu kiện phức tạp.

Mặt khác, Hà Nội cần nghiên cứu, bố trí quỹ đất ở những khu vực ngoại thành, vùng ven ít dân cư, nguy cơ bị ảnh hưởng do cháy nổ thấp để lập những bãi tạm giữ xe vi phạm tách biệt. Việc này cần xem xét triển khai nhanh, sớm đưa hàng vạn chiếc xe vô thừa nhận ra khỏi khu vực trung tâm TP, đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy cũng như vệ sinh môi trường, đồng thời tạo thêm quỹ đất cho hạ tầng giao thông tĩnh phục vụ Nhân dân. Các bãi trông giữ xe vi phạm cần được tách biệt thành một mô hình hoạt động với những yêu cầu, phương thức quản lý riêng, đòi hỏi về điều kiện phòng cháy, chữa cháy và bảo đảm vệ sinh môi trường.

Một vấn đề rất đáng lo ngại khác là số lượng xe máy điện, ô tô điện đang tăng nhanh. Dần dần lượng phương tiện bị tạm giữ là xe điện sẽ chiếm số lượng lớn trong các điểm tập kết. Nếu xảy ra cháy nổ do pin xe điện, công tác chữa cháy, cứu hộ khó khăn hơn so với những đám cháy thông thường rất nhiều, hậu quả cũng sẽ phức tạp hơn. Chính vì vậy, Hà Nội càng cần phải gấp rút xây dựng các bãi cất chứa xe vi phạm ở khu vực ngoại thành, thưa dân để sớm đưa nguy cơ cháy nổ ra xa trung tâm TP.

Có thể thấy, Hà Nội đang phải đối diện với rất nhiều khó khăn trong công tác quản lý đô thị. Việc đầu tư, mở rộng hạ tầng giao thông tĩnh thông thường đã rất gian nan, nay lại phải cõng thêm gánh nặng hàng vạn chiếc xe vi phạm bỏ rơi sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển chung của TP, đặc biệt là tiềm ẩn nguy cơ cao cháy nổ, mất vệ sinh môi trường. Trong khi chờ đợi thủ tục pháp lý được các Bộ hoàn thiện, hướng dẫn cụ thể, TP cần được cho cơ chế để tháo gỡ khó khăn này, thí điểm những biện pháp tối ưu nhằm hạn chế hệ lụy từ xe vi phạm bị bỏ rơi.

Thạc sĩ Vũ Hoàng Chung - chuyên gia giao thông