Xem 'Bạch Hồ Cửu Vĩ' phiên bản Hàn Quốc trên sân khấu Ninh Bình

Sự thể hiện phức tạp giữa hình thể, vũ điệu và nội tâm nhân vật đã tạo những lớp diễn cuốn hút khán giả

Tối 25-11, tại Nhà hát Phạm Thị Trân – Ninh Bình, khán giả Liên hoan Quốc tế Sân khấu Thử nghiệm lần VI – 2025 đã chứng kiến một trong những đêm diễn ấn tương với vở "The Tale of Lady White Fox with Nine Tails" (Câu chuyện về Cáo trắng 9 đuôi) của đoàn nghệ thuật YVUA ARTS (Hàn Quốc). Không đơn thuần là kể lại một truyền thuyết dân gian, YVUA ARTS đã "tái sinh" Bạch Hồ bằng ngôn ngữ sân khấu siêu thực, nơi huyền thoại, cảm xúc và tư duy đương đại giao thoa.

Tiết mục độc đáo của đoàn Hàn Quốc

Bạch Hồ Cửu Vĩ - Khi truyền thuyết được kể lại bằng ngôn ngữ của thời đại

Câu chuyện Bạch Hồ Cửu Vĩ vốn là một trong những huyền thoại dân gian phổ biến của Hàn Quốc: một nàng cáo trắng chín đuôi, khao khát được làm người, đem lòng yêu hoàng tử, chấp nhận thử thách khổ hạnh trong 100 ngày để hóa thân thành thiếu nữ trần gian. Nhưng bi kịch xảy ra vào ngày thứ 99, khi thầy pháp Mẫu Đơn cải trang thành kẻ ăn mày, tổ chức lễ trừ tà GUT, phơi bày bản thể thật của nàng trước hoàng tử và thế gian.

Các diễn viên phụ diễn xuất cực kỳ thông minh

Cái hay của YVUA ARTS không nằm ở việc "kể lại" mà là "đặt lại vấn đề". Bạch Hồ trong vở diễn không chỉ là một yêu quái, mà là hình ảnh ẩn dụ cho con người trong hành trình đi tìm bản thể. Khi nàng kêu lên trong tuyệt vọng: "Xin hãy đợi! Thêm một ngày nữa! Ta chỉ cần thêm một ngày nữa thôi!", đó không chỉ là lời van xin cho thân phận riêng, mà là tiếng kêu của những con người luôn bị đánh giá dang dở, luôn bị tước mất cơ hội hoàn thiện chính mình.

Lễ GUT – từ nghi thức tâm linh thành cao trào nghệ thuật

Một trong những điểm đặc sắc của vở diễn là việc đưa nghi thức trừ tà GUT của văn hóa Hàn Quốc lên sân khấu như một cấu trúc trung tâm của kịch. Tiếng trống, tiếng kkwaenggwari, nhịp múa cuồng loạn của thầy pháp và đoàn quái vật nguyền rủa đã tạo nên một không gian nghi lễ đậm tính ám ảnh.

Ở đó, ranh giới giữa "diễn" và "cúng", giữa "sân khấu" và "điện thờ", giữa "văn hóa" và "nghệ thuật" dường như bị xóa nhòa. Khán giả không chỉ xem mà bị cuốn vào dòng xoáy của âm thanh, ánh sáng, chuyển động cơ thể và hơi thở của nghi lễ. Chính trong hỗn loạn ấy, bản chất thật của Bạch Hồ bị phơi bày, để rồi bi kịch nhân sinh vỡ òa.

Kết hợp thật hay những pha diễn khai thác vũ điệu dân gian của nhiều dẫn tộc, trong đó có dân ca Việt Nam

Salpuri – điệu múa tiễn biệt bóng tối và dẫn đường cho sự thấu hiểu

Cảnh kết, Bạch Hồ (Miêu Đường) nhảy điệu Salpuri – điệu múa truyền thống có chức năng xua tan u ám và giải tỏa oán khí – là một lựa chọn đầy tính biểu tượng. Đó không còn là điệu múa của sự tuyệt vọng, mà là nghi lễ thanh tẩy, mở ra một không gian của sự cảm thông và buông bỏ.

Salpuri trong cách thể hiện của YVUA ARTS trở thành hành trình nội tâm: từ đau đớn – phẫn uất – tan vỡ – đến giải thoát. Và ở khoảnh khắc đó, khán giả không còn nhìn Bạch Hồ như một yêu quái, mà như một phận người bị kết án bởi định kiến.

Tạo hình nhân vật rất đẹp và đúng với sự thử nghiệm của vở

Mỹ học YVUA ARTS: Siêu thực và đa phương tiện

Thành lập từ năm 2014 tại Seoul, YVUA ARTS là một trong những đại diện tiêu biểu của sân khấu thể nghiệm Hàn Quốc với phong cách siêu thực và biểu hiện. "Bạch Hồ Cửu Vĩ" là sự kết hợp của: Hội họa và vẽ trực tiếp trên sân khấu; Rối và đạo cụ biến ảo; Chuyển động hình thể giàu tính biểu tượng; Âm thanh nghi lễ dân gian và Video art và ánh sáng đa tầng.

Với hành trình lưu diễn dày đặc: từ Edinburgh Fringe (Anh), Sejong Center (Hàn Quốc), Louvre – Paris, Morocco, Armenia, UAE đến Brazil trong khuôn khổ Ngày Sân khấu Thế giới 2025 của ITI… YVUA ARTS đã chứng minh được sức sống quốc tế của các tác phẩm mang bản sắc Hàn Quốc nhưng có tư duy toàn cầu.

Một cú chạm văn hóa sâu sắc tại Liên hoan Sân khấu Thử nghiệm Việt Nam

Việc "The Tale of Lady White Fox with Nine Tails" xuất hiện tại Nhà hát Phạm Thị Trân – Ninh Bình không chỉ đơn thuần là một tiết mục trong liên hoan. Đó là cuộc đối thoại văn hóa giữa hai nền sân khấu Á Đông, nơi những câu chuyện dân gian, những ám ảnh lịch sử và những phương pháp thể nghiệm hiện đại gặp nhau.

Trong bối cảnh sân khấu Việt Nam đang tìm cách mở rộng biên độ sáng tạo, sự xuất hiện của YVUA ARTS là một gợi ý đáng giá: làm thế nào để đi sâu vào chất liệu truyền thống mà vẫn nói được ngôn ngữ của thời đại? Làm sao để thử nghiệm không chỉ là hình thức, mà bắt nguồn từ một triết lý mỹ học?

Bài và ảnh: Thanh Hiệp