Xem phim 'Mưa đỏ', đọc lại tiểu thuyết của Chu Lai

Bìa sách Mưa đỏ

Tiểu thuyết Mưa đỏ dựng lại bức tranh bi tráng về cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị 81 ngày đêm mùa hè đỏ lửa năm 1972. Trên nền lịch sử - sự kiện mất mát và đau thương đó, Mưa đỏ có sự tham gia của cả hai bên chiến tuyến: ta và đối phương. Nội dung chuyện kể tập trung về một tiểu đội của ta, gồm 7 chàng lính trẻ với những tính cách, số phận khác nhau, có người lãng tử, có người bộc trực, có người nhút nhát hay gan dạ. Họ gắn kết với nhau bằng tình đồng chí, đồng đội, cùng sẻ chia gian khổ, thiếu thốn, cùng đứng vững trước ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết.

Xen cài trong những trang miêu tả cuộc chiến đọc đến rợn người là những khoảng bình yên, lãng mạn đầy chất thơ của tình yêu nảy mầm trong lửa đạn. Khép lại tiểu thuyết là cảnh hai bà mẹ của hai nhân vật chính ở hai chiến tuyến cùng trở lại Thành cổ viếng mộ con, họ tình cờ gặp nhau, cùng thắp nén hương lên hai ngôi mộ. Hình ảnh đã để lại nhiều day dứt trong lòng người đọc nhưng lại sáng lên một niềm tin rằng, xóa bỏ những hận thù, khép lại quá khứ bi thương đã qua để cả dân tộc cùng chung tay xây dựng đất nước hòa bình…

Văn phong của Chu Lai trong tiểu thuyết Mưa đỏ chân thực, giàu hình ảnh, đậm chất thơ, nhưng không né tránh sự khốc liệt. Tác phẩm khắc họa cả sự hào hùng lẫn bi kịch, từ những chi tiết nhỏ như tình yêu đến những trận đánh sinh tử; không chỉ ca ngợi người lính giải phóng mà còn lột tả tính người ở cả phía đối phương, mang tâm lý phức tạp và những nét nhân văn. Và, không quá bất ngờ khi được biết tác giả Chu Lai, một nhà văn quân đội, từng là chiến sĩ đặc công, nổi tiếng với các tác phẩm về chiến tranh cách mạng như Ăn mày dĩ vãng, Phố, Nắng đồng bằng.

Mưa đỏ là tiểu thuyết thứ 14 của Chu Lai và là tác phẩm đầu tiên ông viết về trận Thành cổ Quảng Trị, được Nhà Xuất bản Quân đội nhân dân phát hành năm 2016. Nhà văn đã dành 3 năm cùng nhiều lần đi thực tế và tham gia nhiều trại sáng tác để viết nên tiểu thuyết này. Từ đó đến nay, tác phẩm đã 4 lần được tái bản vào các năm 2017 (2 lần), 2019 và 2025.

Trước khi đến rạp phim để xem Mưa đỏ, tôi đã chọn cách đọc trước tiểu thuyết của Chu Lai. Xem phim, ta cảm nhận hình ảnh sống động, âm thanh và không khí chiến trường được tái hiện chân thực. Phim ngắn gọn, tập trung vào câu chuyện và một số khoảnh khắc cảm xúc mạnh. Tuy nhiên, do thời lượng hạn chế, phim không thể truyền tải hết chiều sâu của tiểu thuyết. Đọc sách trước giúp tôi nắm bắt đầy đủ hơn toàn cảnh câu chuyện để có được những cảm nhận sâu sắc hơn, thấm thía từng chi tiết, cảm xúc cùng góc nhìn đa chiều mà nhà văn xây dựng.

Trong khi phim tái hiện sống động không khí chiến trường thì tiểu thuyết mang đến chiều sâu văn học. Cả phim và tiểu thuyết đều là những tác phẩm đầy cảm xúc đáng xem và đáng đọc.

Diệu Trân